SKKN Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái đạt hiệu quả

I: MỞ ĐẦU

1.Lý do chọn đề tài.

Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới và hội nhập. Để đáp ứng được nhu cầu này, cần có sự đóng góp của rất nhiều ngành nghề trong đó giáo dục góp phần to lớn trong sự đổi mới của đất nước. Hiện nay ngành học Mầm Non đang được Đảng và Nhà Nước hết sức quan tâm. Trong những năm qua đã có nhiều chủ trương chính sách nhằm phát triển giáo dục mầm non, trên phạm vi toàn quốc giáo dục mầm non đã có những bước phát triển và tiến bộ đáng kể về mạng lưới quy mô trường lớp, chất lượng giáo dục nhằm tiến tới hoàn thành tốt công tác phổ cập giáo dục cho trẻ mầm non lứa tuổi 5- 6 tuổi.

“Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai” trẻ em chính là tương lai của đất nước là chủ của thế giới ngày mai. Vì vậy ngay từ lúc chập chững bước vào đời trẻ em cần được chăm sóc, yêu thương và giáo dục. Trường mầm non là nơi các bé được chăm sóc, được vui chơi, được học tập và phát triển nhân cách một cách tốt nhất.

Trẻ mầm non như tờ giấy trắng. Ở lứa tuổi này mọi thứ mở ra trước mắt trẻ đều mới lạ, muôn màu, muôn sắc… trẻ tò mò, ham hiểu biết, thích tìm tòi khám phá thế giới xung quanh. Do đó muốn trẻ phát triển toàn diện thì trong quá trình chăm sóc giáo dục các cháu đòi hỏi người giáo viên phải chú ý phát triển đồng bộ các mặt: Nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội, thể chất, thẩm mỹ, và có phương pháp thực hiện linh hoạt, sáng tạo, chủ động lựa chọn sắp xếp các hoạt động một cách nhẹ nhàng thoải mái, hấp dẫn lôi cuốn trẻ, qua đó trẻ được hoạt động một cách tích cực nhất sẽ phát huy tốt những khả năng vốn có của trẻ.

Chúng ta đều biết rằng:  Nội dung phát triển ngôn ngữ là một  trong những nhiệm vụ vô cùng quan trọng của giáo viên mầm non. Mà một trong các mục tiêu của phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi là: hình thành và phát triển ở trẻ khả năng nghe, đọc, phát âm… và một số kỹ năng cần thiết cho việc học đọc, học viết như: cách lật giở sách, cách cầm bút tô viết chữ, khả năng phối hợp tay, mắt và tri giác từ trọn vẹn từ trái sang phải, biết diễn tả sự việc hoặc ý muốn của mình bằng câu đầy đủ một cách rõ ràng, mạch lạc. Làm quen với chữ cái là một trong các môn học quan trọng giúp cho trẻ hình thành và nhận biết rõ chữ cái tiếng việt, phát triển ngôn ngữ và làm giàu vốn từ là phương tiện để chuẩn bị kỹ năng tiền biết đọc, biết viết cho trẻ.  Đây cũng là một trong các lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị trước khi cho trẻ vào lớp 1.

Theo nghị quyết 29 của Trung ương  Đảng này ……… “ Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Trong nghị quyết đã chỉ ra rằng “Cả nước đã hoàn thành mục tiêu xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học vào năm 2000; phổ cập giáo dục trung học cơ sở vào năm ………; đang tiến tới phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi.

Trên thực tế địa bàn nói chung việc tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái còn thô cứng, không có sự mềm mại, chưa sáng tạo do nhiều nguyên nhân: Cách tổ chức của giáo viên chưa linh hoạt sáng tạo, chưa chú ý dạy theo khả năng của trẻ, cơ sở vật chất của trường còn thiếu thốn… dẫn đến chưa lôi cuốn, thu hút, kích thích trẻ tư duy, ghi nhớ và phát âm chuẩn, rõ ràng, mạch lạc chưa phát triển được vốn từ cho trẻ. Là một giáo viên mầm non tôi rất tâm huyết với nghề dạy trẻ, tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát huy hết khả năng vốn có của mình, chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất và mạnh dạn áp dụng những sáng tạo mới trong việc tổ chức các hoạt động trên trẻ đặc biệt là môn chữ cái. Do đó tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với chữ cái đạt hiệu quả ở trường mầm non Đông Hưng” 

2. Mục đích nghiên cứu.

Việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi “nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ, thái độ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen với chữ cái và đặc biệt là phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5 tuổi. Chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1.

3. Đối tượng nghiên cứu.

Một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ mẫu giáo trong hoạt động làm quen chữ cái, đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi. 

4. Phương pháp nghiên cứu.

  Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Thông qua sách báo, truyền hình, mạng internet tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu chắt lọc những kiến thức phù hợp với lứa tuổi của trẻ, những trò chơi, những hoạt động tạo hứng  thú giúp trẻ làm quen với mặt chữ.

  Phương pháp điều tra thực tế, thu thập thông tin: Tôi đã điều tra khảo sát một số nhóm trẻ để thu thập thông tin, nắm bắt khả năng  nhận biết của trẻ về chữ cái và chữ số từ đó đưa ra những giải pháp phù hợp với trẻ, giúp trẻ phát huy tốt nhất  nhận thức của mình.

   Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Tôi đã khảo sát thông kê, phân loại trẻ theo khả năng: Trẻ nhận biết và phát âm đúng  chữ cái tiếng việt, số trẻ nhận biết chuẩn chữ in hoa, chữ in thường và chữ viết thường,  Trẻ nhận biết chữ cái trong từ và ghép đúng các chữ thành từ có hình ảnh, Trẻ ghi nhớ và “đọc” các từ có hình ảnh kèm theo.

II : NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận:

Như chúng ta đã biết, làm quen với chữ cái là cơ sở ban đầu để sau này trẻ đọc thông, viết thạo và hiểu rõ về ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ, mạnh dạn tự tin trong giao tiếp. Để trẻ có được vốn từ, ngôn ngữ phong phú giúp trẻ học tốt các môn học khác và giao tiếp tốt trong cuộc sống hàng ngày thì ngay ở lứa tuổi mầm non đặc biệt là lứa tuổi 5-6 tuổi trẻ sẽ được nhận biết làm quen với 29 chữ cái, đó là tiền đề cơ bản cho trẻ bước vào lớp 1 vì lên lớp 1 trẻ sẽ phải học kết hợp giữa chữ cái và âm, vần…Nếu ở mẫu giáo trẻ không nắm được 29 chữ cái thì sẽ không tự tin và lúng túng, không đạt được kết quả tốt khi vào lớp 1. 

Làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ  hiểu được mối quan hệ  giữa ngôn ngữ nói với ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua viêc tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan sát, ghi nhớ có chủ định

Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết cho trẻ, chuẩn  bị tích cực cho trẻ  vào lớp 1

Làm quen chữ cái theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp giáo dục mầm non thì trong khi dạy trẻ cần phải tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Muốn đạt được điều đó thì đòi hỏi người giáo viên phải nỗ lực suy nghĩ, tìm tòi ra biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái.  

2.Thực trạng của vấn đề:

* Thuận lợi:

        Luôn nhận được sự hướng dẫn, chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng giáo dục đào tạo thành phố, ban giám hiệu nhà trường của cấp uỷ Đảng và địa phương chăm lo cho công tác giáo dục.

         Luôn được sự quan tâm, tạo điều kiện về cơ sở vật chất trang thiết bị và những điều kiện khác để phục vụ công tác giảng dạy

          Bản thân tôi có nhiều năm dạy lớp 5-6 tuổi, là một giáo viên tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày, có tinh thần trách nhiệm, luôn quan sát nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của từng trẻ trong lớp.

         Một số trẻ của lớp tôi đều được học qua các khối từ nhà trẻ, mẫu giáo bé và mẫu giáo nhỡ. Vì vậy trẻ có kiến thức ở các lứa tuổi.