SKKN Một số kinh nghiệm về việc rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 2 trong giờ tập viết và chính tả

1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lí do chọn đề tài:
– Hiện nay công tác dạy học được coi là nhiệm vụ trọng tâm trong các nhà trường. Bởi vì “Dạy học là một quá trình gồm toàn bộ các thao tác có tổ chức và có định hướng giúp người học từng bước có năng lực tư duy và năng lực hành động với mục đích chiếm lĩnh các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các kỹ năng, các giá trị văn hóa mà nhân loại đã đạt được để trên cơ sở đó có khả năng giải quyết được các bài toán thực tế đặt ra trong toàn bộ cuộc sống của mỗi người”
– Trong dạy học ở bậc Tiểu học người giáo viên phải luôn coi trọng việc rèn luyện cho học sinh viết đúng, viết đẹp. Như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nhận xét: “Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn đọc bài vở của mình”.
– Việc rèn luyện cho học sinh viết đúng, viết đẹp là vô cùng cần thiết. Nếu có ý thức giữ gìn sách vở, nắn nót chữ viết thì luôn có tính cẩn thận, kiên trì, có tinh thần học tập, có phẩm chất đạo đức tốt. Là một giáo viên dạy tiểu học tôi xác định rõ được vị trí, tầm quan trọng của việc viết đúng, viết đẹp ở cấp Tiểu học, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu, đi sâu vào việc giúp học sinh viết đúng, viết chữ đẹp và có những bộ vở sạch sẽ.
– Trong dạy học tôi nhận thấy nếu các em viết đẹp, viết đúng mẫu, đúng tốc độ thì có điều kiện ghi chép bài tốt, nhờ vậy mà việc học tập đạt kết quả cao. Ngược lại, những em viết xấu, tốc độ chậm, trình bày tuỳ tiện, cẩu thả dẫn tới chất lượng học tập không cao. Hiện nay, việc có bộ vở sạch, đẹp là không ít xong còn nhiều em vẫn xem nhẹ vấn đề này. Nhiều em còn ý nghĩ lệch lạc chỉ cần học giỏi các môn Toán, Tiếng Việt còn chữ viết chỉ cần đọc được chứ không cần đẹp. Tình trạng bị điểm thấp do chữ xấu, trình bày tuỳ tiện, cẩu thả chiếm tỷ lệ không nhỏ. Có những học sinh khi viết xong quyền vở nhầu nát, quăn mép, bìa sách xộc xệch.
– Từ lí do trên, tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm về việc rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 2 trong giờ tập viết và chính tả” để nghiên cứu. Mục đích liên tục rèn luyện cho học sinh viết đúng, viết đẹp. Là nền móng rèn cho các em phát triển thành một con người toàn diện để có đủ tư cách bước tiếp lên các cấp học cao hơn.
1.2.  Mục đích nghiên cứu
– Dạy học và nghiên cứu kinh nghiệm để nâng cao kĩ năng sư phạm cho bản thân.
– Tìm ra những vướng mắc khi dạy Tập viết và viết Chính tả ở lớp 2, nhằm nâng cao chất lượng chữ viết cũng như chất lượng vở sạch chữ đẹp.
– Tự đặt mình vào các tình huống dạy học Tập viết ở lớp 2 để suy nghĩ, đề xuất cách giải quyết, hình thành kĩ năng rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 2 nói riêng và học sinh Tiểu học nói chung.
– Giúp học sinh viết đẹp, đúng chữ mẫu, có độ liền nét giữa các con chữ, nét chữ mềm mại, tốc độ nhanh.
– Giúp cho học sinh biết các trình bày vở một cách khoa học đẹp mắt.
– Rèn học sinh tính cẩn thận, óc sáng tạo, tinh thần kỷ luật và khiếu thẩm mỹ.
– Tăng chất lượng dạy học cho học sinh lớp 2B tại trường Tiểu học Đông Vệ 1, Thành phố Thanh Hóa.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
– Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là: “Một số kinh nghiệm về việc rèn chữ viết đẹp cho học sinh lớp 2 trong giờ tập viết và chính tả”.
– Đề tài được ứng dụng trực tiếp trong năm học …………cho học sinh lớp 2B trường Tiểu học Đông Vệ 1, Thành phố Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
– Sử dụng các phương pháp: Điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin, thống kê, xử lí số liệu….
– Nghiên cứu tài liệu về công tác rèn luyện chữ viết cho học sinh tiểu học để chọn lựa những thông tin phù hợp với học sinh.
– Đánh giá kết quả ứng dụng của đề tài qua hoạt động thực tiễn dạy học cho học sinh lớp 2B trường Tiểu học Đông Vệ 1, Thành phố Thanh Hóa.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận
Môn Tiếng Việt có vị trí hết sức quan trọng trong quá trình hình thành ngôn ngữ của học sinh. Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp của con người. Khả năng sử dụng ngôn ngữ là biểu hiện trình độ văn hoá của con người. Dạy ngôn ngữ tiếng Việt là dạy kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Dạy tiếng Việt là yêu cầu không thể thiếu trong bậc học phổ thông, nhất là bậc Tiểu học.
Dạy viết là một trong bốn kĩ năng dạy học Tiếng Việt mà giáo dục Tiểu học phải có nhiệm vụ rèn luyện cho học sinh. Chữ viết là một hệ thống tín hiệu bằng ghi hình có chức năng giao tiếp và quy định thống nhất trong quá trình lịch sử, chữ viết có nhiều biến đổi khác nhau. Trong trường Tiểu học mẫu chữ được quy đinh qua phân môn Tập viết ở lớp 1, 2, 3 và chữ viết đúng mẫu, đều nét, đúng chính tả qua phân môn Chính tả.
Việc rèn chữ đẹp cho học sinh chính là giúp các em rèn luyện óc thẩm mỹ, yêu thích quyển vở có chữ viết đẹp, rõ ràng, trình bày khoa học. Viết chữ đúng, đẹp là nhằm luyện những phẩm chất đạo đức tốt, thói quen cẩn thận, tỉ mỉ, làm việc ngăn nắp, khoa học. Việc viết đúng, rõ ràng, sạch và đẹp các bài viết để thuận lợi cho quá trình đọc bài, học bài, ôn bài… là cơ sở để học các môn học khác.
Rèn viết chữ đẹp chính là luyện tính cách con người mới, cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế qua từng nét chữ, yêu quý, hiểu rõ hơn các kiểu chữ viết tiếng Việt, để khi viết thể hiện rõ “ nét chữ, nết người ”.
2.2. Thực trạng về việc rèn chữ đẹp cho học sinh lớp 2B – Trường Tiểu học Đông Vệ 1, Thành phố Thanh Hóa.
– Qua nhiều năm dạy Tiểu học, khi luyện viết cho học sinh kết hợp với kinh nghiệm học luyện viết chữ đẹp của bản thân tôi nhận thấy: Nét chữ của  giáo viên chính là kiểu chữ mẫu gần gũi, sinh động, có ảnh hưởng lớn nhất tới chữ viết của học sinh. Động cơ thúc đẩy học viết, luyện để viết đẹp chính là lòng say mê, tinh thần quyết tâm luyện chữ viết của người học. Vì vậy, người giáo viên rất cần thiết phải bồi dưỡng cho học sinh tinh thần này. Một yếu tố rất quan trọng để viết đẹp đó chính là cách cầm bút, tư thế ngồi viết của người viết. Đây cũng là một yếu tố mà giáo viên nên chú trọng để sửa và rèn cho học sinh. Một phương pháp thực sự cần thiết mà giáo viên cần phải lưu ý đó là quy trình, kỹ thuật viết của học sinh. Tôi nghĩ rằng tất cả những yếu tố trên sẽ giúp học sinh tiến bộ nhanh và hiệu quả trong quá trình học và luyện viết đẹp.
* Quy định của Thông tư 22 về chuẩn kiến thức, kĩ năng phù hợp với học sinh lớp 2 các mức như sau:
– Viết đúng kiểu chữ, cỡ chữ.
– Viết đúng chính tả.
– Viết tốc độ tối thiểu 30 chữ /15 phút.
– Trình bày đúng quy định; viết sạch, đẹp.
*Thực tế của lớp 2B trường Tiểu học Đông Vệ 1 – Năm học:
…………
– Việc viết đúng kiểu chữ, cỡ chữ: Từ khi nhận lớp qua quan sát chữ viết của học sinh, tôi thấy khả năng nắm các nét cấu tạo nên chữ cái, nhất là chữ cáí viết hoa còn lơ mơ, dẫn đến một số em viết chưa đúng mẫu, cỡ chữ quy định như em Huyền Thương; Ngọc Hà, Hà Trang….
Nhiều em viết chưa chữ thường gẫy nét, các nét khuyết trên, khuyết dưới thường chưa đúng ly, các nét chữ không đều. Trong một bài có nét nghiêng, nét đứng, các con chữ viết rời rạc chưa có sự kết nối liền mạch, khoảng cách giữa các chữ chưa đều như em Bảo, Tuấn Tú, Thảo Nguyên, Hồng Quân,…..
– Việc viết đúng chính tả: Trong một bài chính tả, một số học sinh còn sai nhiều lỗi chính tả vì nắm cấu tạo âm, vần, từ, câu chưa chắc  như em Tuấn Anh, Hoàng Đức, Trọng…. Hơn nữa trong bộ sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 có mẫu chữ hoa, loại chữ hoa kiểu 2 bay bổng, mềm mại có nhiều nét uốn lượn rất khó viết.
–  Việc viết tốc độ tối thiểu 30 chữ /15 phút: Trong lớp, số ít học sinh viết còn chậm so với các bạn khác, chưa đúng  theo quy định tốc độ tối thiểu 30 chữ / 15 phút đối với học sinh lớp 2 như em Hồng Quân, Vũ Tuấn Anh….
– Việc trình bày đúng quy định; viết sạch, đẹp: Cách trình bày trong một bài chính tả chưa sạch, đẹp do sai lỗi chính tả và chữ chưa đúng kích cỡ, nên các em tẩy xoá rất bẩn như em Mạnh Hoàn, Đức Thịnh, Tuấn Anh….
– Trước tình hình đó tôi đã tiến hành chấm vở sạch chữ đẹp và kiểm tra việc sử dụng bút, thước của học sinh. Phân loại nhằm biết điểm yếu của từng em về chữ viết để tiện giúp đỡ rèn luyện.