SKKN Rèn luyện kĩ năng giải toán chia hết nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 6

1. MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

    Toán học là môn khoa học có ứng dụng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.Từ xa xưa con người ta đã biết đến toán học thông qua đo đạc và tính toán. Trong nhà trường môn toán giữ vai trò quan trọng bởi môn toán có tính trừu tượng, tính logic, tính chính xác và có tính thực nghiệm cao.Vì vậy làm thế nào để học giỏi toán, đó là câu hỏi đặt ra cho nhiều thế hệ học sinh.

     Một trong những nội dung rất cơ bản của môn Toán lớp 6 đó là toán chia hết. Toán chia hết  là một dạng toán quan trọng, xuyên suốt quá trình học Toán từ lớp 6 đến lớp 9 và các cấp cao hơn. Bởi vậy các em học sinh cần phải trang bị cho mình kiến thức vững vàng về “Dạng Toán chia hết”. 

      Kỹ năng giải Toán và biết vận dụng kiến thức đã học của học sinh vào giải bài tập là vấn đề mà giáo viên nói chung luôn phải quan tâm. Thực tiễn dạy và học cho thấy kỹ năng giải toán, các phép biến đổi cơ bản, phương pháp giải Toán chia hết của học sinh còn rất yếu. Nhận thức về  vấn đề trên, tôi muốn truyền đạt cho các em nhiều dạng Toán để cung cấp cho các em những kiến thức, phương pháp, kỹ năng để giải Toán 

     Là một giáo viên nhiều năm được nhà trường phân công nhiệm vụ dạy đội tuyển và bồi dưỡng học sinh giỏi Toán lớp 6 tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để vừa đáp ứng được các kiến thức cơ bản theo chương trình chuẩn của BGD đồng thời phát triển tư duy ở trình độ cao phù hợp với khả năng và trí tuệ của các em học sinh. Từ những băn khoăn trăn trở đó tôi đã tìm tòi nghiên cứu tài liệu để viết nên đề tài “Rèn luyện kĩ năng giải toán chia hết nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 6 ở trường THCS Thạch Quảng”.

 Nhằm tìm ra biện pháp hữu hiệu nhất để có một phương án đúng đắn giúp học sinh tiếp cận với các bài toán chia hết một cách chủ động, có hứng thú trong quá trình học.

1. . Mục đích nghiên cứu

      Mục đích viết đề tài này nhằm giúp học sinh giỏi lớp 6 rèn luyện kĩ năng giải toán chia hết đạt hiệu quả góp phần  vào việc nâng cao chất lượng dạy và học Mặt khác giúp các em học sinh giỏi nắm chắc các phương pháp giải dạng Toán “chia hết”, hình thành cho các em các kỹ năng suy luận, biến đổi, nhận dạng  và thể hiện tốt lời giải bài toán.    

1. . Đối tượng nghiên cứu

Các dạng toán chia hết trong chương trình lớp 6

1. . Phương pháp nghiên cứu

– Nghiên cứu chương trình Toán lớp 6

     – Phương pháp nghiên cứu tư duy, khả năng nhận thức của học sinh.

– Phương pháp thống kê sử lí số liệu.

2. NỘI DUNG

2.1.Cơ sở lí luận:

       Trong chương trình THCS nói chung và bộ môn toán học nói riêng mục tiêu đặt ra là không chỉ truyền đạt cho học sinh kiến thức theo yêu cầu mà phải hình thành ở các em những kiến thức tổng quát để từ đó các em có thể vận dụng trong mọi trường hợp, các em có thể giải quyết được những vấn đề đặt ra.

     Vì lẽ đó mà mỗi giáo viên cần truyền đạt cho học sinh các phương pháp, để từ những phương pháp được học các em vận dụng vào những vấn đề cụ thể.

       Đề tài được nghiên cứu thực hiện trên thực tế tiết dạy về các bài tập thể hiện dạng toán “chia hết”. Và trong những năm gần đây phương pháp dạy học môn Toán đã có một số cải tiến mới nhằm phát huy tính tích cực của học sinh bằng cách tăng cường hệ thống câu hỏi và bài tập có yêu cầu phát triển tư duy trong quá trình giảng dạy bài mới. Vì vậy hệ thống bài tập thể hiện dạng toán “chia hết” cũng có một vai trò quan trọng trong giải toán. Nó giúp học sinh phát triển khả năng tư duy, khả năng vận dụng các kiến thức đã học một cách linh hoạt vào giải toán, trình bày lời giải chính xác và lôgic

       Học sinh muốn có kiến thức toán sâu thì phải luyện tập và thực hành nhiều để tích luỹ vốn kiến thức toán học của mình. Đây cũng là vấn đề khó đối với người học, chính vì vậy thì đòi hỏi người dạy cần truyền đạt cho các em sự ham thích học toán bằng những phương pháp, kĩ năng giải toán và ứng dụng của mỗi dạng toán.

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

         Dạng toán chia hết được đề cập trong SGK ngay từ đầu lớp 6.Thông

thường khi dạy dạng toán này giáo viên lại phải nhắc lại các kiến thức cơ bản đã học làm mất rất nhiều thời gian của tiết dạy. Bên cạnh đó kỹ năng biến đổi để làm xuất hiện các yếu tố chia hết trong biểu thức số hay biểu thức đại số của các em còn chưa linh hoạt, có những bài toán rất đơn giản mà các em biến đổi rất dài dòng và rất phức tạp, thực chất nêú các em nắm chắc các phương pháp giải dạng toán chia hết thì rất đơn giản.Trong quá trình giảng dạy nhiều GV không hay để ý tới dạng toán này vì dạng toán này thường được đặt dưới bài toán cụ thể trong SGK nên không nghĩ đó là trọng tâm của bài. Bên cạnh đó nếu có giải thì cũng chưa yêu cầu học sinh làm thêm trong sách bài tập hoặc ngoài phạm vi sách giáo khoa để rèn luyện kỹ năng và phát triển tư duy của HS. Mặt khác tài liệu tham khảo viết về dạng toán này hầu như không có ở thư viện của trường. Từ những suy nghĩ đó và thực tế giảng dạy tôi đã mạnh dạn viết đề tài này.

       Từ thực trạng trên với mục đích khảo sát cụ thể để đánh giá và từ đó có biện pháp giảng dạy có hiệu quả tôi đã tham khảo nhiều tài liệu và tiến hành khảo sát 7 em trong đội tuyển học sinh giỏi.

Bài tập 1: Tìm tất cả các số x;y để có số chia hết cho 36

Bài tập 2: Tìm số tự nhiên n để là số tự nhiên

Bài tập 3: Cho n N chứng minh rằng 5– 1 chia hết cho 4

            Kết quả thu được sau khi các em làm 3 bài tập trên như sau:

               ( Kết quả khảo sát đầu  năm học ………….) 

        Trong khi chấm khảo sát tôi còn phát hiện thấy phần đa số các em chưa có phương pháp giải, lời giải dài dòng, lập luận không chặt chẽ, thiếu tính lo gic. Ở một số em còn thử và ngộ nhận kết quả. Chính vì vậy sau thời gian đắn đo suy nghĩ tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này để nghiên cứu và xin giới thiệu với đồng nghiệp cùng tham khảo