SKKN Kinh nghiệm tổ chức hoạt động ngoại khóa văn học văn bản: “mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải

                                        Phần 1: Mở đầu

1. Xuất phát từ mục tiêu giáo dục hiện nay: 

Tổ chức hoạt động ngoại khóa và ngoại khóa văn học là “chìa khóa vàng” mở cánh cửa giáo dục trong xu thế hội nhập quốc tế nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Hoạt động ngoại khóa có khả năng góp phần đào tạo người học toàn diện về mọi mặt: Trí, đức, thể, mĩ vừa có kiến thức lí luận vừa rèn kĩ  năng vận dụng thực hành. Hoạt động ngoại khóa là cầu nối giúp học sinh vận dụng kiên thức vào đời sống, sinh hoạt gần gũi với tập thể, hình  thành và phát triển quan hệ, kĩ năng giao tiếp, ứng xử….bổ sung và nâng cao chất lượng của học chính khóa lên một bước.       Hoạt động ngoại khóa văn học có tác dụng lớn trong việc phát hiện và rèn luyện năng khiếu, bồi dưỡng nhân tài văn học, nâng cao hứng thú học văn. Người học khi tham gia ngoại khóa văn học là đang góp phần gìnn giữ, lưu trữ, phát triển những vấn đề văn học lớn như:Văn học dân tộc,Văn học địa phương,Văn học dân gian…Hoạt động này cũn chống lại sự xâm nhập từ bên ngoài nền văn hóa phi nghệ thuật, thế lực đen tối không ngừng tấn công vào thanh thiếu niên. Về lâu dài, hoạt động ngoại khóa văn học có nhiệm vụ hướng dẫn học sinh định hướng thị hiếu văn học, rèn luyện óc thẫm mĩ, lối sống lành mạnh, năng động, sâu sắc…Vì vậy, hoạt động ngoại khóa Văn học  ngoài giờ lên lớp là rất cần thiết.

1. Xuất phát từ thực trạng dạy học văn trong nhà trường Phổ thông:

Hoạt động ngoại khóa mang lại nhiều lợi ích thiết thực nhưng có thể nói cho đến nay nó vẫn chưa được quan tâm đầu tư, tổ chức đúng mức ở cả diện lí thuyết lẫn thực hành phần nhiều nếu cú tổ chức vẫn nặng về hình thức, chưa thực sự mang tính khoa học, hiệu quả.

Nhiệm vụ của người giáo viên văn là giúp học sinh khám phá, cảm thụ, thưởng thức cái hay, cái đẹp của tác phẩm văn chương từ đó phát triển tâm hồn, trí tuệ học sinh. Tuy nhiên, thực tế giảng dạy hiện nay trong các nhà trường khiến học sinh xa dời môn văn một phần do cách dạy và học cũn mang tính hàn lâm nặng lí thuyết, tách dời văn học với cuộc sống  chưa mang lại hứng thú cho người học và  người dạy, chương trình học nặng nề, ý thức của phụ huynh, học sinh xem nhẹ các môn  khoa học xã hội – môn văn hiện nay. Để tạo hứng thú học văn cũng như kích thích sự say mê tìm hiểu văn chương của người học ngoài việc bồi đắp kiến thức và tâm hồn cho học sinh, chúng ta cần quan tâm sinh hoạt ngoại khóa, tạo không khí mới lạ qua đó phát triển các năng lực nhận thức, sáng tạo độc đáo của cả người dạy, người học.

1. Xuất phát từ lí  do hiện tại:

Thực tại, Tôi chưa thấy có tài liệu nghiên cứu nào về tổ chức hoạt động ngoại khóa văn học văn bản “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải. Mặc dù, chúng ta đều nhận thấy những thuận lợi tổ chức, thiết kế dạy học ngoại khóa cho học sinh tác phẩm này.

Đây là một thi phẩm hay và đẹp đậm chất nhạc và họa. Nhạc sỹ Trần Hoàn đó phổ nhạc thành công ca khúc cùng tên được nhiều thế hệ khán giả yêu thích là khúc ca xuân của dân tộc ta mỗi dịp tết đến xuân về. Bài thơ cũng trở thành cảm hứng cho các họa sỹ vẽ nên những tác phẩm về mùa xuân thiên nhiên và đất nước ta. Với  giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ kết hợp khả năng truyền đạt giảng dạy của người giáo viên văn giỏi … Chúng ta dễ dàng khai thác nối kết  những kiến thức liên quan từ tác phẩm với cuộc sống thiên nhiên và xã hội bằng hoạt động ngoại khóa văn học. Đúng là:

“ Người Thầy trung bình chỉ biết nói

                                         Người Thầy giỏi biết giải thích

        Người Thầy xuất chúng biết minh họa.

               Người Thầy vĩ đại biết truyền cảm hứng.”

        (William A. Ward)

Hoạt động ngoại khóa văn bản thơ: “ Mùa xuân nho nhỏ” cũng là cách cụ thể hóa phương pháp dạy học theo chủ  để tích hợp với người giáo viên và vận dụng kiến thức liên môn của học sinh…Một trong những yêu cầu đổi mới cần kíp về phương pháp dạy học tích cực hiện nay.

Để  tạo cảm hứng đam mê dạy văn và học văn, để văn chương gần gũi và thiết thực dễ hiểu, dễ học, hấp dẫn và thú vị, khẳng  định giá trị nhân văn của tác phẩm được xem là kiệt tác của đời thơ Thanh Hải. Tôi quyết định  lựa chọn  đề tài: “Kinh nghiệm tổ chức hoạt động ngoại khóa văn học văn bản: “Mùa Xuân nho nhỏ” của của nhà thơ Thanh Hải.

1.2. Mục đích  nghiên cứu:

– Khẳng định vấn đề hoạt động ngoại khóa văn học hiện nay là cần thiết trong việc đổi mới dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động học của học sinh.

– Nghiên cứu cụ thể hoạt động này trong một văn bản thơ mà phạm vi chính là Văn bản: “ Mùa xuân nho nhỏ” để chỉ ra việc tổ chức ngoại  khóa thơ không khó, có nhiều ưu điểm thuận lợi, khuyến khích người học vận dụng hiểu biết, năng khiếu toàn diện, nâng cao hứng thú  học văn, dạy văn.

– Giảm áp lực, tạo niềm vui, hứng thú

– Nâng cao thể lực, rèn luyện kỹ năng

– Cọ xát thực tế, mở rộng, tích lũy kiến thức đời sống, xó hội.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

          – Nghiên cứu giải pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa văn bản: “Mùa xuân nho nhỏ”

– Áp dụng cho học sinh khối 9 trường THCS Yên tâm.

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

Để nghiên cứu vấn đề đặt ra, trong qua  trỡnh thực hiện, từ đó kết hợp vận dụng linh hoạt phương pháp lí thuyết và thực hành, cụ thể là:

– Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết:  Tìm đọc các tài liệu liên quan trên mạng Internets và sách báo, tiến hành tổng hợp ý kiến chung nhất để  trỡnh bày.

– Phương pháp phân tích, nêu cụ thể các giải pháp có minh họa chứng minh.

.- Điều tra khảo sát nắm bắt tình  thực tế, thu thập thông tin, dùng phiếu điều tra, phỏng vấn trực tiếp hứng thú hiệu quả với môn học, bài học trước và sau khi tổ chức hoạt động ngoại khóa.

– Tiến hành dạy học thực nghiệm tại các lớp trực tiếp dạy.

.