SKKN Giúp học sinh trường thpt nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lí do chọn đề tài 

Hiện nay, xã hội đang tiến tới toàn cầu hóa, các phương tiện kĩ thuật càng ngày càng phát triển có thể gia tăng kết nối, rút ngắn khoảng cách thì rào cản giữa cá nhân với cá nhân, giữa cộng đồng này và cộng đồng khác lại càng khó có thể dỡ bỏ. Chính vì vậy mà việc giáo dục học sinh biết yêu thương, quan tâm, chia sẻ, tôn trọng lẫn nhau là một việc làm hết sức quan trọng. Xã hội vẫn thường tôn vinh những gì chung, phổ biến hay nói cách khác là có xu hướng toàn cầu và bỏ qua sự khác biệt, thậm chí là bài trừ những gì nổi trội. Chúng ta thường khó chấp nhận một người nào đó có suy nghĩ khác mình, tính cách khác mình, cách làm khác mình, thậm chí đơn giản là ăn mặc khác mình. Vì thế xã hội dù có văn minh đến đâu thì thật khó có thể xóa bỏ sự kì thị về chủng tộc, màu da, nền văn hóa, tính cách, khả năng. 

Mỗi con người chúng ta đều có hoàn cảnh sống khác nhau, tính cách khác nhau và khả năng khác nhau. Để học sinh có thể hòa nhập tốt trong cuộc sống đa dạng này thì việc giáo dục ở các em biết tôn trọng sự khác biệt là một nội dung quan trọng trong giáo dục hiện nay. 

 Chúng ta đang sống trong một xã hội ngày càng phát triển văn mình, chính vì vậy chiến lược dạy học nhằm hướng dẫn học sinh biết tôn trọng sự khác biệt là hết sức cần thiết. Biết tôn trọng sự khác biệt, các em sẽ có cơ hội để tiếp nhận, phản hồi, chia sẻ kinh nghiệm, vốn hiểu biết lẫn nhau. Có thái độ tích cực trong hành vi của mình và của người khác. Biết đánh giá về sự khác biệt ngôn ngữ, văn hóa, phong tục, tính cách, khả năng… của từng cá nhân. 

Cũng như các nước trên thế giới, nền giáo dục Việt Nam đang rất quan tâm đến việc giáo dục tôn trọng sự khác biệt ở học sinh. Việc giáo dục các em biết tôn trọng, biết hợp tác, biết chấp nhận là một nội dung quan trọng để phát triển toàn diện về mặt nhân cách cho trẻ. 

Giáo dục chính là quá trình định hướng, điều chỉnh để tiến tới hoàn thiện mỗi cá nhân. Nhiệm vụ của mỗi nhà trường là thực hiện giáo dục toàn diện để học sinh phát triển hài hòa, phát huy tối đa năng lực cá nhân, trở thành chính mình, không phải là bản sao của một hình mẫu cụ thể nào. Đây chính là mục tiêu của giáo dục.  

Việc giáo dục học sinh biết tôn trọng sự khác biệt là một việc làm hết sức quan trọng, đặc biệt là học sinh THPT. Bởi lẽ, đây là lứa tuổi mà các em thường có cá tính mạnh, khó bảo, các em thường thích làm theo ý mình, luôn cho rằng mình hơn người, mình là nhất mà quên mất rằng mọi người đều khác nhau, không có cá nhân nào giống cá nhân nào và họ đều có quyền được người khác tôn trọng. 

Việc thiếu tôn trọng sự khác biệt sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng như: 

Đối với học sinh THPT nếu thiếu tôn trọng sự khác biệt sẽ làm cho bản thân trở thành một người cô đơn, sống không hòa nhập vào đựơc tập thể. Bản thân sẽ dễ rơi vào tình trạng cô lập thiếu sự chia sẻ, giúp đỡ của người khác khi cần. 

Khi bản thân không tôn trọng sự khác biệt của người khác thì ngược lại mình cũng không nhận lại được sự tôn trọng của họ. Lúc đó cuộc sống sẽ trở nên tẻ nhạt, nhàm chán và nặng hơn nữa bản thân sẽ rất dễ mắc phải căn bệnh tự kỉ, thiếu hòa nhập. 

Trong môi trường giáo dục, trường học là nơi để kết nối, tạo nên sự gắn kết mật thiết giữa các học sinh. Là nơi giúp các em có thể hòa nhập, tạo một môi trường học tập vui chơi lành mạnh. Giúp các em có thể hoàn thiện về mặt nhân cách. Nhưng nếu thiếu tôn trọng sự khác biệt, vô hình chung các em sẽ trở thành một người sống theo chủ nghĩa cá nhân, không giúp ích được cho xã hội sau này. 

Trong xã hội nếu không có tôn trọng sự khác biệt cuộc sống sẽ thiếu đi những mảng màu mới, thiếu đi sự vui vẻ và sống động. Một xã hội không có sự tôn trọng lẫn nhau xã hội đó sẽ thiếu đi sự gắn kết chặt chẽ. 

Thiếu tôn trọng sự khác biệt sẽ làm cho rào cản xã hội càng được nhân rộng lên. Mối quan hệ giữa mọi người càng ngày càng trở nên tồi tệ, xã hội càng ngày càng kém văn minh, phát triển. 

Trường THPT có đến 90% học sinh là con em dân tộc thiểu số. Là nơi hội tụ của đa sắc dân tộc: Thái, thanh, thổ, kinh. Mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa, phong tục tập quán khác nhau nên việc giúp học sinh có thể hòa nhập là một việc làm quan trọng. Trong khi đó học sinh chủ yếu ở vùng xâu, vùng xa nên việc nhận thức của các em còn rất hạn chế nên vai trò giáo dục của người GV đặt biệt là GVCN là vô cùng quan trọng. Việc giáo dục HS tôn trọng sự khác biệt ở trường THPT  còn rất hạn chế. Đây chính là điều làm tôi hết sức trăn trở. 

Xuất phát từ những cơ sở trên tôi lựa chọn giải pháp “Giúp học sinh trường THPT  nhận thấy được sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt thông qua hoạt động ngoại khóa”để nghiên cứu và thực hiện. 

2. Đối tượng tác động. 

– Là HS đã và đang chủ nhiệm tại trường THPT 

• Phạm vi nghiên cứu của đề tài. 

Về thời gian: Từ tháng 2 năm 2020 đến nay tôi bắt đầu nghiên cứu và áp dụng đề tài này. 

Về không gian: Đề tài được áp dụng ở các lớp CN tại trường THPT 

Về nội dụng: Đề tài đề cập đến việc giáo dục cho học sinh biết về sự cần thiết của việc tôn trọng sự khác biệt. 

• Phương pháp nghiên cứu. 

• Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của từng em học sinh. – Thống kê. 
• Xây dựng phiếu khảo sát từ đó phân tích và tìm hiểu tình trạng HS chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt để đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp. 

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài. 

• Việc giáo dục cho học sinh THPT nhận thức được tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt là một điều vô cùng quan trọng, giúp học sinh biết cách tôn trọng mình và tôn trọng người khác để xây dựng một xã hội văn minh tốt đẹp. 
• Từ những biện pháp mới lạ, hấp dẫn và thu hút đó là việc HS được tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, tham gia các cuộc thi, trò chơi giúp các em hình thành và phát triển một cách toàn diện về mặt nhân cách. 
• Giải pháp mang đến phương pháp mới, học sinh có thể tiếp thu một cách dễ dàng, tác động mạnh mẽ vào nhận thức của các em học sinh để từ đó các em biết mình nên làm gì và cần làm những gì. 
• Thông qua giải pháp các em sẽ nhận thấy được thành công trong cuộc sống không phải đến từ tài năng và kinh nghiệm mà đến từ thái độ cầu thị và thái độ khiếm tốn mà cốt lõi của nó chính là học cách tôn trọng khác biệt. 
• Qua những giải pháp chú trọng vào việc giáo dục lòng nhân ái cho học sinh, giúp học sinh biết thương yêu, biết quý trọng, giúp đỡ bạn bè để cùng nhau xây dựng trường học thân thiện. 
• Giải pháp còn giúp học sinh nhận thức được rằng sự khác biệt chính là yếu tố căn bản và cần thiết để làm nên một cuộc sống đa dạng và phong phú, muôn hình vạn trạng. Chính vì thế con người cần biết dung hòa và chấp nhận sự khác biệt, tôn trọng sự khác biệt vì tất cả đều bình đẳng với nhau. 
• Giải pháp còn giúp giáo viên vận dụng vào việc giáo dục học sinh theo hướng tích cực, tạo mối quan hệ thân thiện giữa giáo viên và học sinh, giữa giáo viên và phụ huynh, nhà trường và xã hội. 
• Giải pháp còn giúp giáo viên đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong việc hình thành các hình thức tổ chức sáng tạo để truyền đạt kỹ năng, kiến thức đến tất cả các em học sinh để từ đó không ngừng phấn đấu, rèn luyện để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh nhà trường và cho ngành giáo dục. 
• Giúp các em hoàn thiện về mặt nhân cách để các em trở thành học sinh chăm ngoan, học giỏi. Vừa có tài vừa có đức góp sức mình cải tạo xã hội. 

PHẦN II: NỘI DUNG 

1. Cơ sở lí luận và thực tiễn. 

• Cơ sở lí luận 

• Khái niệm về sự khác biệt 

Trên thế giới này không có hai chiếc lá giống nhau. Cuộc sống muôn hình vạn trạng, là nơi tồn tại muôn vàn sự khác biệt.Thế giới rộng lớn, không có những dòng sông giống nhau. Sa mạc mênh mông, không có những hạt cát giống nhau. Thế giới này, cuộc sống này luôn mang trong mình sự khác biệt. Vậy khác biệt là gì?  

Khác biệt là những nét riêng, sự độc đáo được khẳng định, được đề cao gắn với đời sống của cá thể trong xã hội. Sự khác biệt có thể được thể hiện ở suy nghĩ, quan điểm, lối sống, hành động, cách ứng xử của bản thân với người khác. Sự khác biệt là một thuật ngữ triết học, một phạm trù triết học biểu thị sự khác biệt lẫn nhau giữa các sự vật. Hay còn gọi là sự chênh lệch, không giống nhau. Mỗi cá thể con người đều khác nhau, không cá nhân nào hoàn toàn giống hệt cá nhân nào, kể cả những người có cùng ngoại hình, hay được lớn lên trong cùng một môi trường, một văn hóa. 

Khác biệt được chia thành khác biệt bên ngoài và khác biệt bên trong. Khác biệt bên ngoài là sự khác biệt lẫn nhau giữa các sự vật. Khác biệt bên trong là những yếu tố và xu hướng đối lập bên trong sự vật, tức là những mâu thuẫn ngay ở trong bản thân sự vật. 

• Tôn trọng sự khác biệt 

Tôn trọng sự khác biệt là văn hóa ứng xử tối thiểu cần phải có của một người sống trong xã hội này. Tôn trọng sự khác biệt cũng chính là sức mạnh của trí tuệ. Vậy tôn trọng sự khác biệt là gì? 

Tôn trọng sự khác biệt, nói cách khác, chính là sự thấu hiểu và trở nên cởi mở (open-minded) với những điều mới lạ.Tôn trọng sự khác biệt luôn luôn là điều cần thiết trong bất cứ hội nhóm, tập thể trong bất cứ quy mô nào. 

Trong gia đình, tôn trọng sự khác biệt sẽ làm mờ đi khoảng cách thế hệ – tác nhân gây ra nỗi ác mộng cho bố mẹ và con cái. Cha mẹ sẽ hiểu con cái mình muốn gì, con cái sẽ thấu hiểu tại sao cha mẹ lại làm những điều đó.