SKKN Phổ biến pháp luật thông qua hoạt động ngoại khóa của nhóm chuyên môn trường THPT

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 

Trong những năm gần đây, ngành Giáo dục và Đào tạo đã liên tục phát động  nhiều phong trào thi đua trong nhà trường. Tất cả đều không ngoài mục tiêu nâng  cao chất lượng giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học, xây dựng trường học thân  thiện, học sinh tích cực. Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo. Cuộc vận động đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong đội ngũ nhà giáo về ý thức tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, thường xuyên tự học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức pháp luật và sáng tạo trong các hoạt động giáo dục và quản lý giáo dục, góp phần đổi mới mạnh mẽ sự nghiệp giáo dục – đào tạo .

Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Một trong những vai trò cơ bản của pháp luật trong đời sống nhà nước, đời sống xã hội là: pháp luật là cơ sở để thiết lập, củng cố và tăng cường quyền lực nhà nước. Nhà nước không thể tồn tại thiếu pháp luật và pháp luật không thể phát huy hiệu lực của mình nếu không có sức mạnh của bộ máy nhà nước. Thông qua quyền lực nhà nước, pháp luật mới có thể phát huy tác dụng trong đời sống xã hội, phát huy vai trò quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Hệ thống pháp luật là “con đường”, là cái “khung pháp lý” do Nhà nước vạch ra để mọi tổ chức, mọi công dân dựa vào đó mà tổ chức, hoạt động và phát triển. Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần đem lại cho mọi người có tri thức pháp luật, xây dựng tình cảm pháp luật đúng đắn và có hành vi hợp pháp, biết sử dụng pháp luật làm phương tiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quản lý Nhà nước, quản lý xã hội.  

Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao ý thức pháp luật, văn hoá pháp lý của mọi thành viên trong xã hội trong đó có giáo viên và học sinh. Chỉ khi nào trong xã hội mọi công dân đều có ý thức pháp luật, luôn tuân thủ pháp luật và có hành vi phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi của hệ thống pháp luật, mới có thể thực hiện quản lý Nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật và điều này chỉ có thể hình thành và thực hiện được trên cơ sở tiến hành giáo dục pháp luật.  

Tuy nhiên do những nguyên nhân chủ quan cũng như khách quan công tác giảng dạy, công tác chủ nhiệm và các hoạt đông giáo dục khác đã chiếm phần lớn thời gian của giáo viên. Nên không ít giáo viên không có thời gian để tìm đọc các văn bản pháp luật. Thậm chí nhiều giáo viên còn lười tìm hiểu kiến thức pháp luật. 

Ngoài ra hệ thống văn bản pháp luật thường xuyên được sửa đổi, bổ sung nên việc cập nhật kiến thức pháp luật là rất khó. Vậy làm thế nào để các giáo viên, công nhân viên cũng như học sinh lĩnh hội, vân dụng được những kiến thức pháp luật một cách có hệ thống, bài bản mà không đơn điệu, khô khan, nhàm chán trong từng chủ đề pháp luật. Điều đó đòi hỏi nhóm chuyên môn phải biết lựa chọn kiến thức, phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp.  

Xuất phát từ thực tế đó nhóm chuyên môn Trường THPT Tân Kỳ 3 đã tổ chức tìm hiểu pháp luật cho cán bộ, giáo viên, công nhân viên, học sinh nhằm trau dồi những hiểu biết về các văn bản pháp luật. Qua hội thi, các buổi tuyên truyền ngoại khóa bản thân tôi nhận thấy những chuyển biến tích cực của cán bộ, giáo viên, công nhân viên, học sinh. Nên tôi viết đề tài: “Phổ biến pháp luật thông qua hoạt động ngoại khóa của nhóm chuyên môn trường THPT Tân kỳ 3” để nghiên cứu, nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của nhóm chuyên môn, đồng thời làm cho hội thi, các buổi tuyên truyền ngoại khóa tìm hiểu pháp luật trở nên hữu ích hơn. 

2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 

Khẳng định vấn đề hoạt động ngoại khóa hiện nay không chỉ trong hoạt động dạy học mà còn là hoạt động của nhiều tổ chức trong nhà trường. Nghiên cứu đề tài này góp phần làm cho hoạt động ngoại khóa vào việc phổ biến pháp luật ở nhà trường phổ thông hiện nay được triển khai thực hiện tốt hơn. Thông qua phổ biến pháp luật, người phổ biến, được trang bị những tri thức cơ bản về pháp luật như giá trị của pháp luật, vai trò điều chỉnh của pháp luật, các chuẩn mực pháp luật trong từng lĩnh vực đời sống. Hình thành tri thức pháp luật là nền móng cơ bản để xây dựng tình cảm pháp luật. Trên cơ sở kiến thức pháp luật được trang bị đã hình thành mở rộng và làm sâu sắc tri thức pháp luật, giúp giáo viên am hiểu hơn về pháp luật và biết cách đánh giá một cách đúng đắn các hành vi pháp lý. Tri thức pháp luật góp phần định hướng cho lòng tin đúng đắn vào các giá trị của pháp luật, tạo cơ sở hình thành hành vi hợp pháp ở mỗi cá nhân.  

Tri thức pháp luật giúp con người điều khiển, kiềm chế hành vi của mình trên cơ sở các chuẩn mực pháp lý, tri thức pháp luật đã nhận thức được.  Các hành vi phù hợp với pháp luật chỉ được hình thành trên cơ sở nhận thức  đúng, có niềm tin và có tình cảm đúng đắn đối với pháp luật. 

Từ đó rút ra những bài học, tìm ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế đang vướng mắc nhằm từng bước nâng cao chất lượng nhiệm vụ được giao cũng như làm tư liệu để trao đổi với đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường 

3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 

3.1. Đối tượng nghiên cứu 

• Nghiên cứu nội dung và cách thức tổ chức hoạt động ngoại khóa về phổ biến pháp luật của giáo viên, công nhân viên trường THPT Tân Kỳ 3 
• HS trường THPT Tân Kỳ 3 

• Phạm vi nghiên cứu 

Đề tài này tôi tập trung nghiên cứu hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa của nhóm chuyên môn có hiệu quả trong trường THPT. 

• Thời gian nghiên cứu 

• Trong 3 năm học: từ năm học 2019-2020; 2020 – 2021; 2021 – 2022. 

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 

Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa nguồn tài liệu có liên quan đến vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lí luận cho đề tài.  

So sánh, đối chiếu để thấy tầm quan trọng của hoạt động ngoại khóa của nhóm chuyên môn ở trường phổ thông hiện nay. 

Thể nghiệm đề tài vào thực tiễn và tiếp tục bổ sung hoàn thiện. 

5. Ý NGHĨA KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 

Với lí do và phạm vi nghiên cứu của đề tài như đã nêu trên, đề tài “Phổ biến pháp luật thông qua hoạt động ngoại khóa của nhóm chuyên môn trường THPT Tân kỳ 3” phấn đấu để có thể có những ý nghĩa khoa học sau: 

Đề tài sẽ góp phần nhất định trong việc phân tích, đánh giá thuận lợi, khó khăn cũng như hiệu quả vận dụng những kinh nghiệm trong việc phổ biến pháp luật cho giáo viên, công nhân viên, học sinh nhà trường thời gian qua. Đề xuất một số kinh nghiệm vận dụng vào thực tế cuộc sống.  

PHẦN II. NỘI DUNG 

1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài 

1.1. Cơ sở lí luận 

Chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ V, khẳng định: “Các cấp uỷ Đảng, các cơ quan Nhà nước và các đoàn thể phải thường xuyên giải thích pháp luật trong các tầng lớp nhân dân, đưa việc giáo dục pháp luật vào các trường học, các cấp học, xây dựng ý thức sống có pháp luật và tôn trọng pháp luật”. Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII nhấn mạnh: “Coi trọng công tác giáo dục tuyên truyền, giải thích pháp luật, đưa việc dạy pháp luật vào hệ thống các trường của Đảng, của Nhà nước (kể cả các trường phổ thông, đại học) của các đoàn thể nhân dân. Cán bộ quản lý các cấp từ trung ương đến đơn vị cơ sở phải có kiến thức về quản lý hành chính và hiểu biết về pháp luật, cần sử dụng nhiều hình thức và biện pháp để giáo dục, nâng cao ý thức pháp luật và làm tư vấn pháp luật cho nhân dân”. “Điều quan trọng để phát huy dân chủ là xây dựng và hoàn chỉnh hệ thống pháp luật, tăng cường pháp chế XHCN, nâng cao trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật và ý thức tuân thủ pháp luật của nhân dân. 

 Thường xuyên giáo dục pháp luật, xây dựng ý thức sống và làm việc theo pháp luật trong nhân dân.” (Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII, nhà xuất bản Sự thật Hà nội – 1991) Đồng chí Đỗ Mười- nguyên Tổng bí thư ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam tại phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá X cũng chỉ rõ: “Việc ban hành pháp luật là quan trọng, song điều quan trọng hơn nữa là phải giải thích, hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục và thực thi pháp luật”.  

Định hướng chiến lược phát triển giáo dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã xác định mục tiêu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là “xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ tổ quốc”; “coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả nǎng tư duy sáng tạo và nǎng lực thực hành”. 

Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý có điều kiện và khả năng tham gia phổ biến, giáo dục pháp luật. Nếu được bồi dưỡng về trình độ pháp lý nhất định thì đội ngũ này có thể đóng góp rất hữu ích vào sự nghiệp phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung. Đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, nơi còn thiếu nhiều phương tiện thông tin hiện đại thì vai trò của người thầy trong việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong nhân dân là rất quan trọng. 

1.2. Cơ sở thực tiễn 

Đối với nhà trường công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật được nhà trường chú trọng, ngoài việc thực hiện theo đúng yêu cầu giảng dạy của ngành giáo dục, nhà trường luôn tập trung tổ chức các chuyên đề giáo dục, tìm hiểu pháp luật để nâng cao kiến thức về pháp luật cho giáo viên và học sinh.  

Hàng năm nhà trường thành lập tổ tuyên truyền pháp luật do đồng chí hiệu trưởng làm tổ trưởng phối hợp với các tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên tiến hành quán triệt các Nghị quyết từ trung ương đến địa phương, các văn bản của ngành được thực hiện qua các buổi họp, thông qua các đợt tập huấn chuyên đề do Sở giáo dục và đào tạo tổ chức. Nhà trường đã xây dựng tủ sách pháp luật để cho giáo viên, nhân viên nhà trường có nhu cầu tìm hiểu, tra cứu đến khai thác. 

 Ngoài ra giáo viên còn tìm hiểu các văn bản pháp luật và phối kết hợp để tuyên truyền tới học sinh thông qua các phương tiện truyền thông, đặc biệt tổ chức tốt các cuộc thi tìm hiểu pháp luật thông qua hoạt động ngoại khóa. HS cần nắm vững luật trên mọi nội dung