SKKN Một số biện pháp tăng cường vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT

Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, xây dựng trường học hạnh phúc đang trở thành xu thế tất yếu của ngành giáo dục. Công tác xây dựng trường học hạnh phúc không chỉ là mối quan tâm của nhiều nhà quản lý giáo dục, đội ngũ nhà giáo mà còn là mong muốn của nhiều học sinh, phụ huynh và toàn xã hội. Để mô hình trường học hạnh phúc không dừng lại ở khẩu hiệu, phong trào nhất thời, cần nâng cao nhận thức của toàn thể đội ngũ thầy cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục, học sinh, phụ huynh và toàn xã hội trong việc kiến tạo môi trường học tập, giáo dục lành mạnh, nhân văn và tiến bộ từ các lớp học hay nói cụ thể là xây dựng các lớp học hạnh phúc.
Lớp học hạnh phúc là lớp học thân thiện, đem đến sự hài lòng, thỏa mãn và đáp ứng tốt nhu cầu, quyền được học tập, giáo dục, rèn luyện một cách toàn diện về thể chất, tinh thần và trí tuệ của người học. Lớp học hạnh phúc là nơi mà ở đó kỷ luật vẫn nghiêm, kỷ cương vẫn được thực hiện, nhưng niềm vui và hạnh phúc vẫn có được từ sự tự giác và ý thức tích cực của mỗi cá nhân. Khi học sinh có hạnh phúc, sẽ tạo động lực tinh thần để các em không ngừng nỗ lực vươn lên chiếm lĩnh những đỉnh cao tri thức nhân loại, để khẳng định mình và góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.
Với những yêu cầu như thế chúng ta có thể khẳng định ở mỗi nhà trường Trung học phổ thông (THPT) muốn xây dựng thành công lớp học hạnh phúc thì không thể không chú trọng vai trò định hướng, chỉ đạo, hướng dẫn của người thầy, sự phối hợp của cha mẹ học sinh, sự tham gia của các lực lượng xã hội liên quan, trong đó vai trò của giáo viên chủ nhiệm (GVCN) được coi là quan trọng nhất.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài Một số biện pháp tăng cường vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT để tiến hành nghiên cứu và thực nghiệm trong thời gian qua.
1.2. Mục tiêu, ý nghĩa, tính mới của đề tài
Mục tiêu của đề tài
Nghiên cứu lý luận và thực tiễn về xây dựng lớp học hạnh phúc và đề xuất một số biện pháp tăng cường vai trò của giáo viên chủ nhiệm việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT.
Ý nghĩa của đề tài:
– Tìm hiểu, đánh giá thực trạng việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT trong thời gian qua.
– Đề tài đưa ra một số biện pháp hữu ích nhằm tăng cường vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT.
Tính mới của đề tài:
– Đề tài đưa ra các giải pháp quản lý để chỉ đạo, tổ chức và nâng cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc.
– “Một số biện pháp tăng cường vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT” là nội dung được nghiên cứu lần đầu ở các trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Những biện pháp chúng tôi đề xuất có giá trị thực tiễn làm cơ sở khoa học cho công tác quản lý, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng mô hình “Trường học hạnh phúc” để đáp ứng tốt hơn những yêu cầu, đòi hỏi mà xã hội, đất nước đang đặt ra cho ngành giáo dục.
1.3. Phương pháp nghiên cứu
– Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
– Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
– Phương pháp điều tra, khảo sát, phân tích, tổng kết kinh nghiệm
1.4. Phạm vi nghiên cứu đề tài
Việc xây dựng lớp học hạnh phúc và vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT.

Phần II. NỘI DUNG

2.1. Cơ sở lý luận và thực tiễn
2.1.1. Lí thuyết về trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc và vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc
2.1.1.1. Trường học hạnh phúc
Lấy cảm hứng từ mô hình Happy School – “Trường học hạnh phúc” – của UNESCO, được triển khai thí điểm vào tháng 4/2018 ở một số trường học tại thành phố Huế, được nhân rộng trên địa bàn cả nước và nhiều trường đang phấn đấu xây dựng “Trường học hạnh phúc”.
UNESCO xác định 22 tiêu chí để tạo ra những gì họ xem là Trường học hạnh phúc. 22 tiêu chí này xoay quanh 3 chữ P. Chữ P đầu tiên là People (con người), gồm các yếu tố: tình bạn và các mối quan hệ trong cộng đồng nhà trường, thái độ tích cực của giáo viên, tôn trọng sự đa dạng và khác biệt của các cá nhân, sự tích cực và hợp tác giữa các thành viên trong nhà trường, điều kiện làm việc của giáo viên, kỹ năng và năng lực của giáo viên. Chữ P thứ hai là Process (Hệ thống), bao gồm các yếu tố như: khối lượng công việc hợp lý và công bằng, tinh thần hợp tác và làm việc nhóm, phương pháp giảng dạy và học tập hấp dẫn, học tập tự do, sáng tạo… Đây là các quy trình, chính sách, hoạt động được thiết kế để vận hành ngôi trường một cách hợp lý. Chữ P thứ ba là Place (Môi trường), bao gồm các yếu tố như: môi trường học tập thân thiện, an toàn, không gian xanh…
Ngày 22/4/2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức lễ phát động “Triển khai Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”. Tại đây, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ đã nêu ra 3 yếu tố cốt lõi trong một trường học hạnh phúc, đó là: yêu thương, an toàn và tôn trọng. Đây cũng chính là nhu cầu tự thân, là động lực để các thành viên trong nhà trường phấn đấu thực hiện.
Như vậy, nghĩa của cụm từ “Trường học hạnh phúc” có thể hiểu là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. “Trường học hạnh phúc” là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên và học sinh đến trường là một niềm hạnh phúc.
2.1.1.2. Lớp học hạnh phúc
Lớp học hạnh phúc là nơi học học sinh thật sự muốn đến để học, để trải nghiệm và để được thể hiện bản thân. Lớp học hạnh phúc tạo nên sự hứng thú cho học sinh lẫn giáo viên, giúp học sinh tích lũy kiến thức qua hoạt động trải nghiệm, duy trì cảm xúc tích cực… Khác với lớp học truyền thống, lớp học hạnh phúc không áp đặt phát triển theo khuôn mẫu mà đóng vai trò định hướng để học sinh được làm những gì mình yêu thích và say mê. Ở đó, học sinh không học theo kiểu nhồi nhét mà được học những gì có ý nghĩa với chúng, được khơi gợi niềm đam mê và yêu thích khám phá, tìm tòi và sáng tạo. Các môn học được biến hóa thành bài học thú vị qua nhiều hình thức khác nhau.
Tôn trọng cảm xúc và sự khác biệt là một trong những yếu tố tạo nên lớp học hạnh phúc. Bởi dù ở lứa tuổi nào, học sinh cũng có những hỉ nộ ái ố như người lớn. Không nên nghĩ rằng đi học là một ưu đãi và các em phải tự bằng lòng với điều mà mình nhận được. Học sinh sẽ yêu thích việc đến trường nếu như ở đó các em được lên tiếng và được lắng nghe một cách đầy tôn trọng. Thay vì la mắng, dọa dẫm, hãy chấp nhận sự sai lầm của học sinh, được nói ra cảm xúc của mình trong môi trường học đường. Điều đó sẽ giúp học sinh tiếp thu tốt hơn, tự tin và hòa đồng hơn. Từ đó, rèn luyện ý thức và khả năng tập trung từ chính nhận thức của bản thân mình.
Nhìn chung, lớp học hạnh phúc là nơi giúp giáo viên và học sinh hình thành cũng như duy trì các trạng thái cảm xúc tích cực. Mỗi lớp học hạnh phúc sẽ tạo nên một môi trường học đường mà ai tham gia cũng cảm thấy hạnh phúc. Được tham gia vào các lớp học hạnh phúc sẽ giúp mỗi cá nhân thiết lập được tình cảm lành mạnh, góp phần phát triển nhân cách tốt đẹp. Để trẻ được trải nghiệm lớp học hạnh phúc, để trẻ cảm thấy yêu thích việc đến trường, phụ huynh cần dành thời gian để tìm hiểu về các mô hình trường học được xây dựng theo định nghĩa mới về “lớp học hạnh phúc”.
2.1.1.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm là một trong những giáo viên đang giảng dạy ở lớp có đủ các tiêu chuẩn và điều kiện làm chủ nhiệm lớp trong một năm học hoặc trong tất cả các năm tiếp theo của cấp học. Giáo viên chủ nhiệm thực hiện nhiệm vụ thay mặt Hiệu trưởng quản lý toàn diện tập thể học sinh một lớp học. Xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết, tổ chức các hoạt động giáo dục cho học sinh lớp, là người cố vấn đắc lực cho lớp về mọi vấn đề trong học tập, đồng thời giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực lượng giáo để phát huy mọi tiềm năng trong nhà trường và ngoài xã hội đáp ứng yêu cầu giáo dục – đào tạo.
Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm
– Bao gồm các nhiệm vụ của giáo viên theo Điều 27 của Điều lệ trường trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, ban hành kèm theo Thông tư 32/2020/TT-BGD&ĐT ngày 15/9/2020 của Bộ GQ&ĐT như sau:
+ Thực hiện nhiệm vụ tổ chức các hoạt động dạy học, giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường và kế hoạch giáo dục của tổ chuyên môn; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục.
+ Trau đồi đạo đức, nêu cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo; gương mẫu trước học sinh; thương yêu, đối xử công bằng và tôn trọng nhân cách của học sinh; bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của học sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp.
+ Học tập, rèn luyện để nâng cao sức khỏe, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp dạy học, giáo dục.
+ Tham gia tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ.
+ Tham gia công tác phổ cập giáo dục trung học cơ sở ở địa phương.
+ Thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật và của ngành Giáo dục, các quyết định của hiệu trưởng; thực hiện nhiệm vụ do hiệu trưởng phân công, chịu sự kiểm tra, đánh giá của hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục.
+ Phối hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, gia đình học sinh và các tổ chức xã hội liên quan để tổ chức hoạt động giáo dục.
+ Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
– Ngoài ra giáo viên chủ nhiệm còn có những nhiệm vụ sau đây:
+ Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp.
+ Cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ động phối hợp với giáo viên bộ môn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo dục học sinh của lớp mình chủ nhiệm.
+ Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kì và cuối năm học, đề nghị khen thưởng và kỉ luật học sinh, đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kì nghỉ hè, phải ở lại lớp, hoàn chỉnh việc ghi vào sổ điểm và học bạ cho học sinh.
+ Báo cáo thường kì hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
Quyền của giáo viên chủ nhiệm
– Bao gồm các quyền của giáo viên theo Điều 29 của Điều lệ trường trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, ban hành kèm theo Thông tư 32/2020/TT-BGD&ĐT ngày 15/9/2020 của Bộ GQ&ĐT như sau:
+ Được tự chủ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn với sự phân công, hỗ trợ của tổ chuyên môn và nhà trường.
+ Được huởng lương, chế độ phụ cấp, chính sách ưu đãi (nếu có) theo quy định; được thay đổi chức danh nghề nghiệp; được hưởng các quyền lợi về vật chất, tinh thần theo quy định.
+ Được tạo điều kiện học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, được hưởng nguyên lương, phụ cấp theo lương và các chế độ chính sách khác theo quy định khi được cấp có thẩm quyền cử đi học tập, bồi dưỡng.
+ Được hợp đồng thỉnh giảng, nghiên cứu khoa học tại các trường, cơ sở giáo dục khác hoặc cơ sở nghiên cứu khoa học với điều kiện bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ nơi mình công tác và được sự đồng ý của hiệu trưởng bằng văn bản.
+ Được tôn trọng, bảo vệ nhân phẩm, danh dự và thân thể.
+ Được nghỉ hè và các ngày nghỉ khác theo quy định của pháp luật.
+ Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
– Ngoài ra giáo viên làm công tác chủ nhiệm còn có những quyền sau đây:
+ Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp do mình làm chủ nhiệm.
+ Được dự các cuộc họp của hội đồng khen thưởng và hội đồng kỷ luật khi giải quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp do mình làm chủ nhiệm.
+ Được dự các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm.
+ Được quyền cho phép cá nhân học sinh có lý do chính đáng nghỉ học không quá 03 ngày liên tục.
+ Được giảm định mức giờ dạy theo quy định
2.1.1.4. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc
Theo PGS.TS Đặng Quốc Bảo – Học viện quản lý GD: “Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông là nhà quản lý không có dấu đỏ”. Theo đó, giáo viên chủ nhiệm trong trường phổ thông người giúp hiệu trưởng bao quát lớp học, thực hiện việc kiểm tra sự tu dưỡng và rèn luyện đạo đức học sinh…Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm là người chăm lo hình thành, nuôi dưỡng, phát triển nhân cách toàn vẹn cho học sinh; là cầu nối giữa nhà trường – gia đình – xã hội; là người đại diện cho quyền lợi chính đáng của học sinh, bảo vệ học sinh mọi mặt một cách hợp lí; là người phản ánh trung thành mọi nhu cầu chính đáng cũng như tâm tư, nguyện vọng của học sinh với ban giám hiệu, với giáo viên bộ môn, với gia đình và cộng đồng. Đồng thời, người giáo viên chủ nhiệm bằng chính nhân cách của mình là tấm gương sáng để học sinh noi theo. Chính họ là người quyết định chính đến sự thành bại của một tập thể cũng như từng cá nhân học sinh lớp mình phụ trách. Như vậy, có thể khẳng định: vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT là hết sức quan trọng.
Từ những lý luận trên cho thấy, để xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường phổ thông thì không thể thiếu vai trò của giáo viên chủ nhiệm bởi:
Giáo viên chủ nhiệm vừa là người định hướng, tư vấn xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện vừa là người theo dõi đánh giá kết quả tham gia các hoạt động giáo dục của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm không chỉ theo dõi, giám sát mà còn qua đó có những tác động điều chỉnh kịp thời phù hơp các giải pháp để tạo điều kiện cho các em tổ chức tốt hoạt động giáo dục.
Giáo viên chủ nhiệm là người thực hiện nhiệm vụ “cầu nối” giữa nhà trường, gia đình, xã hội. Thực hiện việc phối hợp tổ chức và động viên học sinh tham gia các hoạt động giáo dục.
Vì vậy, ở mỗi nhà trường phổ thông khi xây dựng mô hình trường học hạnh phúc bắt đầu từ việc xây dựng mỗi lớp học là lớp học hạnh phúc. Để làm được điều đó là phải nói đến vai trò của giáo viên chủ nhiệm từ khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kiểm tra đánh giá và đúc rút kinh nghiệm.
2.1.2. Thực tiễn xây dựng môi trường học tập hạnh phúc
2.1.2.1 Giáo dục toàn diện hiện nay trong nhà trường phổ thông
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng “Xã hội càng đi tới, công việc càng nhiều, máy móc càng tinh xảo. Mình mà không chịu học thì lạc hậu, mà lạc hậu là bị đào thải, tự mình đào thải mình”(1). Người đặc biệt quan tâm xây dựng và phát triển sự nghiệp giáo dục, tất cả vì một mục tiêu cao cả là vì con người, cho con người, đặc biệt là “một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có” của học sinh, kết hợp giáo dục gia đình với giáo dục nhà trường và giáo dục xã hội.
Luật Giáo dục năm 2019 khi đề cập đến mục tiêu giáo dục cũng khẳng định: giáo dục nhằm phát triển toàn diện con người Việt Nam có đạo đức, tri thức, văn hóa, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; có phẩm chất, năng lực và ý thức công dân; có lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; phát huy tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.
Xây dựng “con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân – thiện – mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học”, coi đó là “một mục tiêu của chiến lược phát triển”, “phát triển về nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tuân thủ pháp luật”.
Những quan điểm về giáo dục công dân toàn diện hướng tới công dân toàn cầu hiện đã được phản ánh trong việc xác định mục tiêu đổi mới chương trình, sách giáo khoa, giáo dục phổ thông “phát triển con người Việt Nam toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, hướng tới “công dân toàn cầu” và cụ thể hóa thành những phẩm chất chủ yếu là yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm và phát triển toàn diện các năng lực gồm các năng lực chung, như năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực đặc thù, như năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất.
Có thể nói, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, con người Việt Nam phát triển toàn diện phải là con người có văn hóa, mang bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam cùng năng lực tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, thể hiện qua phẩm chất năng lực của công dân toàn cầu. Con người Việt Nam phát triển toàn diện đức, trí, thể, mỹ phải bao gồm: Có lòng yêu nước nồng nàn từ yêu quê hương, yêu con người và yêu những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, có lòng nhân ái thể hiện qua việc yêu thương, quý trọng con người không chỉ trong phạm vi gia đình, nhà trường, quốc gia mà cả quốc tế. Đó còn là người có lý tưởng sống, có ý thức trách nhiệm, có ý chí phấn đấu không ngừng, có lối sống giản dị vì cộng đồng, hành động cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Phải xây dựng nền giáo dục con người có đủ sức khỏe thể chất và tâm trí để phát huy trí tuệ, tối đa hóa tiềm năng lao động sáng tạo của bản thân, có năng lực tự học suốt đời.
2.1.2.2 Thực trạng việc xây dựng môi trường học tập trong lớp học ở trường THPT hiện nay
Thực trạng của công tác chủ nhiệm lớp
Để đánh giá đúng tác động của việc xây dựng lớp học hạnh phúc và ảnh hưởng của nội dung này đến kết quả xây dựng mô hình trường học hạnh phúc, trước hết chúng tôi khảo sát một số vấn đề liên quan đến thực trạng về công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT. Chúng tôi đã sử dụng phiếu điều tra, để thăm dò ý kiến của 90 giáo viên trong hai nhà trường, thông qua phiếu điều tra thu được kết quả như sau:
Bảng 1: Mức độ yêu thích của giáo viên đối với công tác chủ nhiệm
Mức độ Rất thích Vừa phải Không thích
Số lượng 10 48 42
Tỷ lệ 11,1% 53,3% 46,6%
Bảng 2: Mức độ khó khăn gặp phải khi làm công tác chủ nhiệm
Mức độ Mức 1 Mức 2 Mức 3 Mức 4
Công tác tổ chức lớp 23 18 29 20
Điều tra, xử lý thông tin 12 24 26 18
Giáo dục học sinh chưa ngoan 8 32 31 19
Phương pháp xây dựng các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường 17 28 35 10
Xây dựng thực hiện các kế hoạch lao động, hướng nghiệp, NGLL 11 25 33 21
Thực hiện nhiệm vụ hành chính của giáo viên chủ nhiệm 28 26 27 9
(Mức độ khó khăn tăng dần từ mức độ 1 đến mức độ 4)
Qua phân tích số liệu chúng ta nhận thấy số lượng giáo viên không yêu thích công tác chủ nhiệm vẫn còn chiếm khá đông. Chứng tỏ công tác chủ nhiệm đối với giáo viên còn được xem là công tác nặng nề, giáo viên không mong muốn được giao công tác chủ nhiệm. Khi đã không yêu thích công việc chủ nhiệm lớp thì việc tạo nên môi trường học tập hạnh phúc, lớp học hạnh phúc thực sự rất khó đạt hiệu quả. Tìm hiểu nguyên nhân của vấn đề trên, chúng tôi đã thực hiện khảo sát bảng 2 với các giáo viên, nhận thấy rằng rất nhiều giáo viên gặp khó khăn lớn trong thực hiện các nhiệm vụ giáo dục học sinh. Khó khăn của giáo viên xuất phát từ các nguyên nhân sau:
Nhiều giáo viên tiếp nhận lớp một cách thụ động, ít tìm hiểu học sinh nên rất lúng túng khi cần lấy thông tin học sinh. Làm việc một cách tự phát không theo kế hoạch, hoặc có xây dựng kế hoạch nhưng mang tính hình thức đối phó. Công tác tổ chức của lớp nhiều giáo viên không quan tâm, Đại hội lớp, đại hôi đoàn nhiều giáo viên còn xem mang tính hình thức, tổ chức qua loa thủ tục; không biết cách nhìn nhận lựa chọn con người để làm cán bộ lớp, cán bộ đoàn, không bồi dưỡng và động viên chưa tốt nên hoạt động của đội ngũ này còn hạn chế, chưa phát huy được hiệu quả. Một số giáo viên không lấy được thông tin của lớp một cách kịp thời, nên xử lý các tình huống muộn thậm chí là quá muộn, hậu quả tăng lên, ảnh hưởng không nhỏ đến thành tích của lớp. Trong mỗi lớp học luôn có sự chênh lệch về học lực, có nhiều học sinh yếu hẳn một số môn nào đó, trong khi đó nhiều giáo viên chủ nhiệm chỉ quan tâm đến nền nếp mà chẳng quan tâm đến tình trạng học tập các môn khác của học sinh lớp mình, hoặc biết nhưng phó mặc cho giáo viên bộ môn hoặc không có biện pháp giúp đỡ hợp lý nên học sinh càng ngày càng yếu, dẫn đến nề nếp học tập của cả lớp đi xuống. Nhiều giáo viên chủ nhiệm chưa phối hợp tốt với các tổ chức trong và ngoài nhà trường, chưa có phương pháp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; Giáo dục học sinh chưa ngoan còn thiếu linh hoạt nên hiệu quả không tốt, thậm chí còn gây hiệu ứng ngược, có nhiều giáo viên luôn lo sợ khi nhắc đến học sinh này. Khi trong lớp mình có học sinh chưa ngoan chỉ biết trách phạt, bế tắc trong xử lý. Vẫn còn một số giáo viên chưa chịu khó tìm hướng giáo dục đã đề nghị lên nhà trường xử lý kỷ luật.
Thực trạng của việc xây dựng lớp học hạnh phúc
Mô hình trường học hạnh phúc được trường chúng tôi triển khai xây dựng từ năm học 2019-2020. Cùng với việc tiến hành xây dựng mô hình trường học hạnh phúc đó là xây dựng mỗi lớp học là lớp học hạnh phúc. Chính vì vậy đây là nội dung khá mới đối với tất cả giáo viên và học sinh của các nhà trường. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn tiến hành khảo sát học sinh và giáo viên về các nội dung theo các giá trị của lớp học hạnh phúc và có kết quả như sau: