SKKN Tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao chất lượng môn Lịch sử lớp 5 (W+PPT)

THÔNG TIN CHUNG VỀ BÁO CÁO BIỆN PHÁP 

1. Tên báo cáo biện pháp: Tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao chất lượng môn Lịch sử lớp 5.
2. Tác giả

– Họ và tên:

– Trình độ chuyên môn:

– Chức vụ, đơn vị công tác:

– Điện thoại:                                                 Email:

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn biện pháp

Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Hai quốc sách hàng đầu để đưa đất nước tiến lên như  Đảng ta đã xác định đó là: Phát triển sự nghiệp giáo dục – đào tạo cũng như khoa học công nghệ. Trong đó, lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững. Phần Lịch sử là phân môn khó trong các phân môn ở Tiểu học vì lượng kiến thức khá phong phú, nhiều ngày tháng, nhiều diễn biến lịch sử, học sinh khó nắm vững kiến thức. Trong quá trình tham gia vào các hoạt động học tập nhiều học sinh còn thụ động, lười suy nghĩ, có những học sinh còn sợ thầy cô gọi phát biểu, hoặc có phát biểu cũng chỉ đọc trong sách mà không xác định rõ yêu cầu của câu hỏi.

Hiện nay khi mục tiêu giáo dục theo Chương trình GDPT 2018 đã xác định rõ ràng, chương trình – sách giáo khoa tương đối ổn định về nội dung thì phương pháp dạy học càng quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy học, thể hiện rõ quan điểm “học sinh là trung tâm của dạy học” nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh. Vì thế phải nói rằng việc đổi mới phương pháp dạy học môn Lịch sử Tiểu học nói chung và ở lớp 5 nói riêng là việc làm cần thiết theo hướng phát huy các phương pháp tích cực. Và một trong những phương pháp nổi bật phải kể đến là việc ứng dụng hiệu quả các trò chơi học tập khi dạy học Lịch sử lớp 5.

Việc tổ chức trò chơi học tập trong dạy học phần lịch sử lớp 5 mang nhiều lợi ích cho học sinh và giáo viên. Tổ chức trò chơi học tập trong dạy học lịch sử lớp 5 mang lại nhiều lợi ích cho cả học sinh và giáo viên. Đối với học sinh, trò chơi học tập khuyến khích phương pháp tự học, giúp phát triển tính độc lập, chủ động, sáng tạo và tư duy. Nó giúp học sinh học thuộc bài tốt, không nhầm lẫn các sự kiện lịch sử. Các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng việc tự nghĩ và thực hành giúp học sinh hiểu sâu, nhớ lâu và ghi nhớ tốt hơn. Hơn nữa, trò chơi học tập giúp phát triển khả năng thuyết trình và tăng sự tự tin cho học sinh.

Nhận thấy ưu điểm tổ chức trò chơi học tập trong dạy học nói chung đặc biệt là môn lịch sử nói riêng, tôi đã mạnh dạn ứng dụng một số trò chơi và thực hiện đề tài: Tổ chức trò chơi học tập nhằm nâng cao chất lượng môn Lịch sử lớp 5 nhằm cải thiện và nâng cao chất lượng giáo dục môn học.

2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu

– Phạm vi nghiên cứu: 30 em học sinh lớp 5… trường Tiểu học …

– Đối tượng nghiên cứu: Các trò chơi hiệu quả và phù hợp để cải thiện và nâng cao chất lượng môn Lịch sử cho học sinh lớp 5.

3. Mục đích nghiên cứu

Mục tiêu của biện pháp là căn cứ vào thực trạng công tác dạy học Lịch sử 5 tại trường cùng với nội dung bài học trong sách để tìm hiểu, lựa chọn và tổ chức một số trò chơi hiệu quả, nâng cao chất lượng môn Lịch sử cho các em học sinh lớp 5. Đồng thời, tạo ra một không khí học tập hào hứng, sôi nổi, giúp các em vừa ghi nhớ kiến thức Lịch sử, vừa phát triển tư duy, năng lực.

PHẦN NỘI DUNG

1. Nội dung các biện pháp của tác giả đã thực hiện 

Qua tìm hiểu thực tế và vận dụng trong dạy học nói chung và phần lịch sử nói riêng, bản thân tôi đã thực hiện các giải pháp để sử dụng trong dạy học phần Lịch sử lớp 5. Sau đây là một số trò chơi mà tôi đã áp dụng khi dạy lịch sử thấy có kết quả tương đối tốt.

1.1. Trò chơi: Nhanh mắt, nhanh tay 

* Ví dụ áp dụng:

– Bài 3: Cuộc phản công ở kinh thành Huế, trang 8, Lịch sử lớp 5

* Mục đích:

– Giúp học sinh củng cố kiến thức lịch sử về phong trào Cần Vương. 

– Luyện khả năng nói và phản xạ nhanh, chính xác.

* Chuẩn bị:

– Cục nam châm.

– Phiếu học tập trên khổ giấy lớn A3, số lượng phiếu tùy thuộc vào số nhóm.

Nội dung phiếu: Hãy nối thông tin ở cột A với thông tin ở cột B cho thành một  câu hoàn chỉnh để nói về cuộc phản công ở kinh thành Huế.

* Cách tiến hành: 

– Thời gian chơi: 3 đến 5 phút.

– Giáo viên chia lớp thành nhiều nhóm.

– Cử Ban giám khảo.

– Phát cho mỗi nhóm một phiếu đã ghi nội dung như trên.

– Giáo viên phổ biến cách chơi:

+ Khi giáo viên hô: “ Bắt đầu!” các nhóm thảo luận thống nhất ý kiến.

+ Nối thông tin trong phiếu của nhóm mình.

+ Các nhóm cử đại diện nhanh chóng gắn kết quả của nhóm mình lên bảng lần lượt từ trái sang phải.

+ Ban giám khảo theo dõi thời gian, đánh giá kết quả của các nhóm, nhóm nào nhanh, đúng là nhóm thắng cuộc.

Lưu ý: Trò chơi có thể thực hiện thay thế  phần củng cố kiến thức bài học.

Đáp án:    1- c ; 2- e ; 3- b ; 4- a ; 5- d.

1.2. Trò chơi: Ghép ảnh

* Ví dụ áp dụng:

– Bài 6: Quyết chí ra đi tìm đường cứu nước, trang 14, Lịch sử lớp 5

* Mục đích:

– Giúp học sinh ghi nhớ địa danh nơi Bác Hồ bắt đầu cuộc hành trình cứu nước.

– Rèn trí nhớ và kỹ năng quan sát cho các em học sinh

* Chuẩn bị:

– 2 ảnh bến Nhà Rồng, 2 ảnh tàu La- tu- sơ Tơ – rê- vin (phóng to, một ảnh cắt thành 6 phần không bằng nhau).

Bến Nhà Rồng – Di tích lịch sử Bảo tàng Hồ Chí Minh

Con tàu La-tu-sơ Tơ-rê-vin

* Cách tiến hành:

– Giáo viên chia lớp thành 2 đội chơi. Mỗi đội cử ra 2 người tham gia chơi.

– Bầu Ban giám khảo theo dõi thời gian và đánh giá kết quả của các đội.

– Phát cho mỗi đội 1 bộ ảnh đã cắt (12 miếng).

– Giáo viên hướng dẫn cách chơi:

+ Mỗi đội có 1 người lựa chọn ảnh, 1 người ghép.

+ Khi nào có hiệu lệnh: “Bắt đầu!”, người chơi lựa chọn và ghép ảnh sao cho thành ảnh bến Nhà Rồng, tàu La-tu-sơ Tê-rê-vin.

+ Thời gian ghép ảnh là 3 phút, mỗi miếng ghép đúng được tính 10 điểm, mỗi ảnh có số điểm tối đa là 60 điểm.

+ Các thành viên cổ vũ cho đội của mình.

+ Ban giám khảo đánh giá kết quả ghép ảnh và cho điểm, đội nào nhiều điểm và đúng thời gian là đội thắng cuộc.

1.3. Trò chơi: Ô chữ kì diệu

* Ví dụ áp dụng:

– Bài 11: Ôn tập, trang 23, Lịch sử lớp 5

* Mục đích:

– Giúp học sinh ghi nhớ một số mốc quan trọng trong lịch sử dân tộc.

– Sử dụng vốn hiểu biết của mình vào học tập; phát triển tư duy ngôn ngữ.

* Chuẩn bị: 

– Giáo viên soạn hệ thống câu hỏi và gợi ý trả lời cho các ô chữ.

– 3 chuông nhỏ để báo tín hiệu xin trả lời.

– Kẻ ô trống gồm 12 hàng ngang sau lên bảng phụ.

* Cách tiến hành:

– Giáo viên chọn 9 học sinh chia làm 3 đội chơi, mỗi đội 3 học sinh.

– Cử Ban giám khảo theo dõi thời gian, đáp án và ghi điểm.

– Giáo viên hướng dẫn cách chơi:

+ Khi giáo viên đọc câu gợi ý trả lời của hàng ngang thứ nhất, đội nào có tín hiệu trước sẽ được quyền trả lời.

+ Nếu trả lời đúng được tính điểm và chuyển sang hàng ngang thứ hai; nếu không đúng quyền trả lời thuộc về hai đội còn lại.

+ Cả 3 đội không có câu trả lời đúng, Quyền trả lời thuộc về khán giả.

+ Trả lời đúng ở lần thứ nhất được 30 điểm; lần 2: 20 điểm; lần 3: 10 điểm.

+ Hết 12 câu hàng ngang sẽ tìm ô chữ hàng dọc hoặc trong quá trình chơi đội nào tìm ra ô chữ hàng dọc trước sẽ được quyền trả lời, nếu đúng được cộng 40 điểm. 

– Kết thúc cuộc chơi xếp nhất, nhì, ba theo số điểm của các đội.

– Khán giả nào có câu trả lời đúng được cả lớp khen.

Lưu ý: Kết thúc trò chơi có thể hỏi ý nghĩa của ô chữ hàng dọc.

Sau đây là gợi ý trả lời cho 12 ô hàng ngang:

1. Tháng này diễn ra Tổng khởi nghĩa năm 1945.(gồm 8 chữ cái)
2. Tên của người được nhân dân tôn là “Bình Tây đại nguyên soái”. (Gồm 10 chữ cái)

3. Đây là nơi đóng đô của Triều đình nhà Nguyễn. (Gồm 3 chữ cái)

4. Tên của người khởi xướng ra phong trào Cần Vương. (Gồm 13 chữ cái)

5. Tên gọi của chính quyền mới được thiết lập ở Nghệ – Tĩnh thời kì 1930-1931 (gồm 6 chữ cái)

6. Tên nhà vua được Tôn Thất Thuyết đưa ra Quảng Trị. (gồm 7 chữ cái)

7. Tên bến cảng nơi người thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước. (gồm 7 chữ cái)