SKKN Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học bài 2 “Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Đất nước ta đang trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế đòi hỏi nền giáo dục  nước ta phải đổi mới mạnh mẽ để nâng cao chất lượng đào tạo, nhằm cung cấp cho nền kinh tế nguồn nhân lực có đủ trình độ và năng lực vận hành nền kinh tế trong mọi lĩnh vực. Điều này cũng có nghĩa là nền giáo dục nước ta nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động sáng tạo của người học. Định hướng quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là nhằm phát huy tính tự lực sáng tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực công tác làm việc của người học. Đó cũng là xu hướng quốc tế trong cải cách PPDH ở nhà trường phổ thông. 

           Báo cáo chính trị của Đảng tại Đại hội XI ghi rõ: “ Đổi mới căn bản và toàn diện về giáo dục, đào tạo,…Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra…, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lí tưởng…, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kĩ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”. Do đó, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nói chung, chất lượng giảng dạy ở các trường phổ thông là vấn đề mang tính cấp thiết, là giải pháp quan trọng nhất để nền giáo dục ở nước ta có thể tiến kịp với sự phát triển của khoa học trên thế giới, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. 

Việc giảng dạy môn học GDQP&AN cho học sinh là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc gia, giúp học sinh có những hiểu biết ban đầu về nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân và nghệ thuật quân sự Việt Nam; có kiến thức cơ bản, cần thiết về phòng thủ dân sự và kỹ năng quân sự; sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ quân sự bảo vệ Tổ quốc.  

Dạy, học môn học GDQP&AN phải bảo đảm tính toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm bằng các hình thức phù hợp; kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, giữa lý thuyết và thực hành; phù hợp với quy chế tổ chức đào tạo của từng trình độ; phải gắn liền với giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể; dạy, học môn học GDQP&AN tại các cơ sở giáo dục phải gắn kết với giáo dục thực tế, kỹ năng thực hành và hoạt động ngoại khóa. 

Đối với giáo viên đang giảng dạy môn học GDQP&AN, công việc giảng dạy phải gắn liền với nghiên cứu khoa học, đây là con đường ngắn nhất để không ngừng tích lũy kiến thức nâng cao trình độ gọt sắc tư duy, nhằm góp phần tìm ra những hình thức, phương pháp thích hợp và hiệu quả nhất để truyền đạt kiến thức cho người học đạt hiệu quả cao nhất. 

Trong những năm gần đây dạy học GDQP&AN ở nhà trường phổ thông đã có nhiều đổi mới cả về nội dung và phương pháp. Tuy nhiên chất lượng dạy và học vẫn còn chưa cao. Nguyên nhân chủ yếu là do giáo viên vẫn chưa có nhiều kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy để từ đó đề ra các giải pháp hiệu quả, nhất là chưa biết cách sử dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học hiện đại vào trong quá trình dạy học. Để nâng cao chất lượng dạy và học GDQP&AN, mỗi giáo viên cần đề ra các giải pháp cụ thể, biết cách áp dụng các phương pháp cùng kĩ thuật dạy học. Trong các phương pháp cùng kĩ thuật dạy học hiện đại bên cạnh các phương pháp, kĩ thuật  thông thường, ngày nay người ta đặc biệt chú trọng các phương pháp, kĩ thuật dạy học phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học như: Phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp vấn đáp, phương pháp trò chơi, kỹ thuật sử dụng sơ đồ tư duy… Tuy nhiên, để sử dụng có hiệu quả các phương pháp, kĩ thuật dạy học này  giáo viên cần phải nắm được các bước tiến hành, ưu điểm, nhược điểm, khả năng ứng dụng và kết hợp sáng tạo với các phương pháp dạy học truyền thống, đặc thù bộ môn. 

Vì những lý do trên, chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học bài 2 “Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân” trong chương trình GDQP&AN lớp 12 làm đề tài nghiên cứu của mình. 

2. Mục đích 

Mục đích là để đổi mới hình thức, cách thức, phương pháp dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực người học. Làm cho học sinh tích cực, chủ động tìm tòi, khám phá, tổng hợp được vốn kiến thức đã học của bản thân ở nhiều lĩnh vực kiến thức khác nhau để đạt được mục đích dạy học, đồng thời tăng tính hấp dẫn của môn học tạo hứng thú cho học sinh trong lĩnh hội kiến thức, nhiệt tình phối hợp với giáo viên trong quá trình Dạy học.Trong quá trình nghiên cứu và đưa vào vận dụng 

nếu đề tài thành công thì việc dạy và học sẽ có ý nghĩa rất lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nghiên cứu vận dụng và áp dụng vào giảng dạy môn học GDQP&AN bậc THPT nói chung, cũng như trường THPT Tân kỳ nói riêng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của bộ môn.  

3. Đối tượng  

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các phương pháp, kĩ thuật dạy học hiện đại để nâng cao hoạt động nhận thức của học sinh, tăng hiệu quả trong dạy học bài 2 “Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân” chương trình GDQP&AN lớp 12 nơi chúng tôi đang công tác. 

4. Phạm vi nghiên cứu 

• Đề tài tập trung nghiên cứu các giải pháp (Phương pháp dạy học) nhằm để nâng cao hoạt động nhận thức của học sinh  và tăng hiệu quả trong dạy học bài 2 “ Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân”. 
• Phạm vi tiến hành điều tra, đánh giá hiện trạng, thực nghiệm thực nghiệm tại trường THPT Tân Kỳ. 

5. Phương pháp nghiên cứu 

Để tiến hành nghiên cứu đề tài chúng tôi đã sử dụng các phương pháp sau: – Phương pháp thu thập, phân tích và tổng hợp tài liệu: Tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu như các modun bồi dưỡng thường xuyên, tài liệu về phương pháp dạy học tích cực … 

– Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, khảo sát, phân tích, thống kê, thu thập và xử lí thông tin, đánh giá, thực nghiệm thực tế một số nội dung bài học để rút kinh nghiệm. 

6. Tính mới của đề tài 

• Đã có một số đề tài, công trình nghiên cứu về các giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn GDQP&AN. Song chưa có đề tài nào đi sâu nghiên các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học bài 2 “Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân”. 
• Đề tài đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lương dạy học bài 2 “Một số hiểu biết về nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân”. Là đề tài đầu tiên được áp dụng tại trường THPT Tân Kỳ.