SKKN Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả đỡ bước một cho đội tuyển bóng chuyền học sinh Trường THPT

ĐẶT VẤN ĐỀ  

Thể dục thể thao (TDTT) là một hoạt động không thể thiếu trong đời sống xã hội, được coi như là món ăn tinh thần trong đời sống hàng ngày của mọi người. 

TDTT giúp con người có sức khỏe tốt, đặc biệt TDTT còn là phương tiện hoàn thiện con người một cách toàn diện nhất mà không một loại hình nghệ thuật nào có được. 

Nằm trong hệ thống các môn thể thao, bóng chuyền đã và đang được phát triển rộng khắp trên toàn thế giới và là môn thể thao chính thức thi đấu tại các kỳ đại hội Olimpic. 

Tập luyện bóng chuyền thường xuyên con người sẽ có được sự phát triển toàn diện các năng lực thể chất như sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khéo léo, mềm dẻo và các phẩm chất ý chí khác như thông minh, sáng tạo dũng cảm… 

Những năm gần đây được sự quan tâm của Đảng, nhà nước và Ủy ban TDTT, bóng chuyền Việt Nam đã có bước tiến nhảy vọt. Bóng chuyền là một trong những môn thể thao mũi nhọn của thể thao Việt Nam tham gia vào các đại hội thể thao của khu vực và Châu lục.  

Đối với hệ thống giáo dục thể chất, bóng chuyền được coi như là một môn thể thao trọng điểm để rèn luyện thân thể, tăng cường sức khỏe cho mọi người để lao động, học tập tốt, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa  đất nước. Ngày nay, bóng chuyền thế giới biến dần theo xu hướng hiện đại hóa, các trận thi đấu diễn ra với nhịp độ cao, kỹ xảo luôn biến hóa. Đặc biệt ở các quốc gia có trình độ cao thường tuyển chọn và huấn luyện những vận động viên có chiều cao, thể lực tốt và sự điêu luyện về kỹ thuật cá nhân với chiến thuật biến hóa phong phú. Vì vậy, uy lực tấn công càng mạnh và đa dạng cho nên trong công tác huấn luyện giành cho phòng thủ được coi trọng một cách đáng kể. 

Qua nghiên cứu sự phát triển của bóng chuyền hiện đại cho thấy ở những nước có nền thể thao tiên tiến, những xu hướng mới trong bóng chuyền có những đặc điểm sau: 

• Xu hướng chuyên môn hóa cao từng vị trí. 
• Xu hướng tăng cường tấn công hàng sau. 
• Nhảy phát bóng và nhảy chuyền. 

Do đó đòi hỏi vận động viên phải có trình độ kỹ thuật điêu luyện, chiến thuật phong phú, đa dạng, thể lực dồi dào và tâm lý vững chắc. Đây là vấn đề được nhiều người quan tâm và nghiên cứu. 

Bóng chuyền đặc trưng cho các môn thể thao có tính tập thể cao. Sự thành bại của một đội bóng phụ thuộc rất nhiều vào tinh thần đoàn kết gắn bó của toàn đội. Tuy nhiên để có thể hòa nhập cùng đội bóng thì bản thân vận động viên phải có trình độ kỹ – chiến thuật cá nhân và tư duy chiến thuật tốt. 

Hệ thống kỹ thuật bóng chuyền được chia làm hai loại: kỹ thuật tấn công và kỹ thuật phòng thủ. Kỹ thuật mà các vận động viên thường ngại hoặc ít tập là kỹ thuật đỡ phát bóng. Điều này dễ hiểu vì các bài tập chuyền một đỡ phát bòng thường đơn điệu, không gây hứng thú bằng các kỹ thuật khác. Vì muốn có được một pha tấn công hiệu quả thì trước hết phải có được quả chuyền một tốt. Không đáp ứng được điều kiện này các khâu tiếp theo như chuyền hai, tấn công sẽ không đạt được hiệu quả cao. 

Mặt khác theo xu hướng phát triển của bóng chuyền hiện đại hiệu quả của phát bóng sẽ tăng dần thêm. Thực tế đã khẳng định: tấn công và phòng thủ là hai mặt có tính đối kháng cao trong hoạt động thi đấu, đồng thời là động lực cho sự phát triển. Nếu tấn công mạnh tức là phòng thủ yếu, và ngược lại phòng thủ mạnh tức là tấn công yếu. Tấn công mạnh đòi hỏi phòng thủ càng phải phát triển ngày một cao mới có thể đáp ứng được sự phát triển của chiến thuật tấn công. 

Phát bóng là một dạng của chiến thuật tấn công. Ngày nay, xuất hiện nhiều các kỹ thuật phát bóng mới như: phát bóng mạnh, phát bóng bay, đặc biệt là nhảy phát với mục đích gây khó khăn cho đối phương trong việc thực hiện tổ chức tấn công. 

Điều này đòi hỏi trong đỡ phát bóng cần có nhưng thay đổi để phù hợp. 

Bóng chuyền được đưa vào giảng dạy trong trường từ khá sớm, ngay từ ngày có môn thể thao tự chọn và các kỳ hội khỏe phủ đổng. Ngày nay, trình độ của các vận động viên đội tuyển bóng chuyền Trường THPTQuỳ Hợp 2 đã phát triển một cách rất đáng mừng. Song bên cạnh những mặt mạnh  thì còn nhiều khuyết điểm cần phải khắc phục đặc biệt là trong đỡ phát bóng. 

Qua quan sát các trận thi đấu bóng chuyền của nam sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 chúng tôi thấy hiệu quả đỡ phát bóng của các em chưa đáp ứng được với thực tế thi đấu. Từ thực tế đó đòi hỏi phải có các bài tập hợp lý, gây được hứng thú cho người tập góp phần nâng cao hiệu quả chuyền một cho học sinh. 

Mặc dù vấn đề này đã được nhiêu chuyên gia trong ngành nghiên cứu và đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, để nghiên cứu sâu hơn về đỡ phát bóng cho đối tượng là học sinh nam đội tuyển bóng chuyền thì chưa có ai nghiên cứu.  

Chính vì những lý do trên cùng với mong muốn làm phong phú thêm nền khoa học nước nhà, làm phong phú thêm đời sống tinh thần thể chất cho học sinh , đồng thời làm phong phú thêm phương pháp, phương tiện giảng dạy môn bóng chuyền cho đội tuyển nam Trường THPT Quỳ Hợp 2 tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài: 

“Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao hiệu quả đỡ bước một cho đội tuyển bóng chuyền học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 2 ” Mục tiêu:  

1. Lựa chọn một số bài tập chuyên môn ứng dụng trong giảng dạy và huấn luyện nhằm giúp học sinh  tiếp thu và hoàn thiện kỹ thuật đõ phát bóng trong thời gian ngắn nhất. Đồng thời bổ sung thêm tài liệu cho công tác của chúng tôi sau này. 
2. Đánh giá được hiệu quả của một số bài tập đã lựa chọn.