SKKN Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc- Hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài.

  Âm nhạc là quà tặng có ý nghĩa vô cùng to lớn cho tất cả những ai đang sống trên trái đất này không phân biệt già trẻ gái trai, không phân biệt màu da sắc tộc, không phân biệt giữa người có năng khiếu Âm nhạc với người không có năng kiếu Âm nhac. Âm nhạc để lại trong lòng người những khoảng lắng cần thiết để có thể làm vui hơn niềm vui, làm vơi đi những nỗi buồn, làm dịu đi những căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Âm nhạc còn là món ăn tinh thần của mỗi con ngườ Việt Nam. 

Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Bằng ngôn ngữ đặc thù của mình như: giai điệu, nhịp điệu, tính chất chặt chẽ về tiết tấu, sự hài hoà về âm thanh giúp học sinh mở rộng tầm hiểu biết, làm phong phú thêm về kinh nghiệm sống, mang lại cảm giác xúc động về thẩm mỹ mới mẻ, mạnh mẽ, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục tình cảm, đạo đức cho trẻ. 

Việc dạy học môn âm nhạc ở trường Tiểu học là dành cho trẻ quyền được Phát triển tối đa nhân cách, tài năng, thể chất, tâm hồn, tinh thần.  

Qua các bài học các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc, tất cả những cái đó sẽ tạo thành một trình độ văn hoá Âm nhạc tối thiểu cho học sinh để góp phần cùng với môn học khác giáo dục nhân cách, làm cho các nội dung học tập ở nhà trường có tính toàn diện.

Trong chương trình Âm nhạc Tiểu học ngoài học hát, phát triển khả năng nghe nhạc, kể chuyện Âm nhạc thì phân môn Tập đọc nhạc là phân môn bắt đầu dành riêng cho học sinh khối 4. Học tập đọc nhạc tốt nó sẽ giúp các em học sinh dễ dàng cảm nhận giai điệu và ghép lời ca một cách chính xác hơn. Tập đọc nhạc giúp các em ghi nhớ các nốt nhạc, ký hiệu Âm nhạc. Học sinh biết thêm nhiều bản nhạc hay ngoài ra tập đọc nhạc còn phát triển khả năng nghe, sự cảm thụ Âm nhạc và năng khiếu Âm nhạc cho học sinh, giúp các em có một kiến thức cơ bản vững chắc về lí thuyết Âm nhạc.

Để đạt được những yêu cầu trên, người giáo viên phải có phương pháp, biện pháp phù hợp có như vậy mới nâng cao được chất lượng dạy học của môn Âm nhạc. Căn cứ vào tình hình thực tiễn, tôi nhận thấy tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nhạc trong chương trình giáo dục Âm nhạc Tiểu học. Tôi mạnh dạn đưa ra: “Một số giải  pháp rèn luyện kĩ năng đọc – hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A  trường Tiểu học Quang Hiến”.

1.2. Mục đích nghiên cứu.

        Sau khi tìm hiểu những khó khăn chung và hạn chế riêng của các em khi bắt đầu bước sang học phân môn tập đọc nhạc

Âm nhạc ở khối lớp 1, 2, 3 phương pháp dạy học chỉ 2 phân môn là học hát và phát triển khả năng nghe nhạc. Sang đến lớp 4 các em bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới, ngoài học hát các em còn có thêm phân môn là tập đọc nhạc, học những ký hiệu ghi chép nhạc, tên nốt, hình nốt, và đọc được bài tập đọc nhạc kết hợp ghép lời. 

  Bản thân là giáo viên được phân công trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm nhạc qua thời gian giảng dạy bộ môn với lòng yêu nghề và sự nỗ lực học hỏi của mình tôi nhận thấy các em rất yêu thích môn học này, trong chương trình lớp 4 có phân môn Tập đọc nhạc là một phân môn mới mà các em mới được làm quen. Cho nên tôi đã mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm hướng dẫn các em về phương pháp kĩ năng để học tốt phân môn tập đọc nhạc lớp 4.

Phần học phân môn tập đọc nhạc là một phần còn nhiều vướng mắc. Đây là một phần được coi là khó đối với học sinh tiểu học vì các em còn nhỏ, trí nhớ chưa bền nên khi bắt đầu học phân môn này nhiều học sinh thấy khó dẫn đến ngán và ngại học nên kết quả hầu như chưa cao.

Học sinh thiếu sự quan tâm của gia đình dẫn đến chất lượng học tập của học sinh  là kém hơn, không chịu khó tìm tòi học hỏi và xây dựng bài, không có tinh thần tập thể, bên cạnh đó lại nhút nhát không dám thể hiện trước đám đông…

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc – hiểu tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường Tiểu học Quang Hiến.

1.4. Phương pháp nghiên cứu.

+ Phương pháp vấn đáp.

+ Phương pháp quan sát.

+ Phương pháp luyện tập thực hành.

+ Phương pháp làm mẫu.

+ Phương pháp truyền miệng.

+ Phương pháp thống kê.

+ Phương pháp đối chiếu so sánh.

2. NỘI DUNG.

2.1. Cơ sở lý luận.

        Âm nhạc là môn học mang tính nghệ thuật cao là món ăn tinh thần cho tất cả mọi người, nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, đam mê. Xuất phát từ thực trạng giảng dạy môn Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học để các em có thể học tốt và đạt kết quả tốt không phải chỉ phụ thuộc vào năng khiếu có sẵn của từng em, mà còn phụ thuộc vào phương pháp truyền đạt của người giáo viên. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập các em cùng với sự quan tâm và chăm sóc tạo điều kiện của gia đình .

      Cho nên việc dạy Âm nhạc cho học sinh tiểu học nói chung và lớp 4 nói riêng mặc dù không nhằm đào tạo các em thành những ca sĩ hay nghệ sĩ âm nhạc chuyên nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hóa âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, để hướng vào tình yêu con người, thiên nhiên, quê hương, đất nước…

      Việc học âm nhạc giúp học sinh hứng thú, niềm vui khi học nhạc giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật làm cho đời sống tinh thần của trẻ thêm phong phú. Hướng tới cái tốt đẹp, góp phần làm thư giản đầu óc trẻ em .

2.2.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.

1. Thuận lợi:

Đa số các em có cùng một độ tuổi nên có sự đồng đều về nhận thức và đặc biệt các em rất thích học môn Âm nhạc nên các em luôn có sự say mê, hứng thú đối với môn Âm nhạc.

        Giáo viên được đào tạo đúng chuyên môn Đại học sư phạm Nhạc.

Bên cạnh đó tuần nào tôi cũng được lên lớp giảng dạy các em cũng phần nào được làm quen với một số thói quen và phương  pháp dạy của thầy truyền đạt tới trò, được thầy uốn nắn ngay từ đầu đến nay các phương pháp dạy của tôi được các em tiếp thu nhanh và rất dễ hiểu.       

Giáo viên luôn tham khảo chương trình Âm nhạc trước khi lên lớp, điều chỉnh chương trình cho phù hợp từng đối tượng học sinh các lớp áp dụng phương pháp dạy học tích cực gây được hứng thú cho học sinh.

Khi lên lớp có đầy đủ nhạc cụ như đàn, thanh phách, bộ nhạc cụ gõ dân tộc để phục vụ cho công tác dạy và học.

Nhà trường luôn tạo điều kiện thuận lợi cho thầy và trò, luôn động viên giáo viên có nhiều sáng kiến kinh nghiệm và làm đồ dùng dạy học phục vụ tốt cho bộ môn giảng dạy.

1. Khó khăn:

Các em lần đầu tiên làm quen với cao độ tiết tấu, vì ở lớp 3 các em mới chỉ làm quen với tên nốt, hình nốt mà chưa giải quyết đến phần đọc cao độ. Chính vì thế việc đọc nhạc của các em chưa tốt.

Thời gian tiết học quá ít, các tiết học lại phân bố quá thưa, khả năng âm nhạc của các em lại không đồng đều.

Có những em chưa thực sự quan tâm tới môn Âm nhạc coi đó là môn học phụ, nên việc học còn lơ lại và đầu tư cho môn học là chưa cao.

Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh lớp 4 rất năng động, khi đọc nhạc chưa biết kiềm chế được âm thanh gây ồn ào cho cả lớp.

Có những bài học sinh đã được nghe trước và hát thuộc trước khi được học nên các em hát chưa chính xác cao độ, trường độ và tiết tấu. Giáo viên khi gặp những trường hợp như vậy rất khó sửa sai cho các em.