SKKN Một số giải pháp sửa lỗi chính tả cho học sinh lớp 4

1. MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài 

Ở Tiểu học, môn Tiếng Việt là nền tảng, cơ sở giúp học sinh học tập tất cả các môn học khác. Mục tiêu của môn Tiếng Việt trong chương trình tiểu học mới là giúp các em phát triển đầy đủ, toàn diện về mọi mặt: đức, trí, thể, mĩ. Mục tiêu  đó đặt ra cho những người thầy, người cô phải luôn suy nghĩ, tìm tòi để có phương pháp dạy học môn Tiếng Việt sao cho đạt hiệu quả cao nhất. 

         Trong quá trình dạy môn Tiếng Việt, nhiệm vụ của giáo viên Tiểu học là hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Một trong những phân môn góp phần rèn luyện các kĩ năng trên đó là phân môn Chính tả. Thông qua chữ viết đúng, đẹp, giáo viên còn bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt, hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của tiếng Việt cho các em.

Phân môn Chính tả trong nhà trường có nhiệm vụ giúp học sinh nắm vững các quy tắc chính tả và hình thành kĩ năng chính tả. Ngoài ra, nó còn rèn cho học sinh một số phẩm chất như tính cẩn thận, óc thẩm mĩ…

Ngoài việc nắm vững vị trí, nhiệm vụ, tính chất, nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phù hợp, giáo viên còn phải nắm vững các nguyên tắc dạy chính tả Tiếng Việt.

Dạy chính tả theo khu vực phải xuất phát từ tình hình thực tế mắc lỗi chính tả của học sinh ở từng khu vực, từng vùng miền để hình thành nội dung giảng dạy, khi xác định được trọng điểm chính tả cần dạy cho học sinh ở từng khu vực, từng địa phương. Như vậy, trước khi dạy, giáo viên cần tiến hành điều tra cơ bản để nắm lỗi chính tả phổ biến của học sinh từ đó lựa chọn nội dung giảng dạy thích hợp với đối tượng học sinh lớp mình dạy.

Chính tả là một trong những phân môn Tiếng Việt ở Tiểu học. Theo định nghĩa trong một số từ điển, chính tả là viết đúng, hợp với chuẩn và những quy tắc về cách viết chuyển lời nói sang dạng  viết và hoạt động giao tiếp. Nếu tập viết dạy học sinh biết viết, tức là hoạt động tạo ra chữ, thì chính tả dạy cách tổ chức, kết hợp các chữ đúng quy ước của xã hội để làm thành hiện thực hoá ngôn ngữ.

Trẻ em đến tuổi học, thường bắt đầu bằng quá trình học tập bằng chữ viết, ở giai đoạn đầu tiên (bậc tiểu học) trẻ em tiếp tục được hoàn thiện năng lực nói tiếng mẹ đẻ. Trẻ em biết chữ mới có phương tiện để học Tiếng Việt và học các môn khoa học tự nhiên khoa học xã hội khác. Trẻ không biết chữ, không có điều kiện tiếp xúc ngôn ngữ văn hoá, không thể tiếp thu tri thức văn hoá, khoa học một cách bình thường được. Biết chữ là biết phân biệt hình nét các ký hiệu, biết tạo ra ký hiệu (viết chữ), biết dùng chữ ghi lời nói, biết đọc và hiểu được ý nghĩa chữ viết. Nói tóm lại, biết chữ là biết đọc thông viết thạo tiếng mẹ đẻ hoặc đọc thông viết thạo một ngôn ngữ. Mà muốn đọc thông viết thạo, trẻ em  phải được học chính tả. Chính tả là phân môn có tính chất công cụ. Nó có vị trí quan trọng trong giai đoạn học tập đầu tiên của trẻ em.

Vấn đề được đặt ra là làm  thế nào để học sinh đọc – viết chuẩn Tiếng Việt và tuy nhiên chuẩn hoá chính tả. Thông thường nguyên lí cơ bản là phải có chuẩn chính âm rồi mới chuẩn chính tả. Con đường phát triển tự nhiên có tính bản năng là phát âm đúng sẽ viết đúng. Nhưng với Tiếng Việt chuẩn chính âm là vấn đề còn nhiều tranh cãi. Tiếng địa phương thắng thế trong giao tiếp. Trong khi đó chuẩn chính tả đã hình thành và tương đối ổn định.

Để học sinh viết đúng chính tả, điều quan trọng là giáo viên phải tìm ra những phương pháp tích cực giúp cho giờ chính tả nhẹ nhàng và đạt kết quả cao. Bởi lẽ đó tôi quyết định chọn đề tài: “Một số giải pháp sửa lỗi chính tả cho học sinh lớp 4”. Tìm cách nâng cao hiệu quả giờ dạy chính tả lớp 4.    

2. Mục đích nghiên cứu

  – Mục đích của Quá trình nghiên cứu là để nắm được nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc học sinh viết sai lỗi chính tả. Đề ra những giải pháp khắc phục lỗi chính tả mà các em học sinh lớp 4A thường hay mắc phải. Giúp học sinh học tốt phân môn chính tả để làm cơ sở cho học sinh phát triển tư duy; làm cơ sở nền móng để lĩnh hội tri thức ở tất cả các môn học khác.

    – Đề xuất một số biện pháp nhằm tăng cường chất lượng dạy học phân môn chính tả tại trường. Có kế hoạch, biện pháp rèn kĩ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh nhằm trang bị cho học sinh kĩ năng viết chữ để học tập và giao tiếp, tạo  điều kiện thuận lợi cho các em học tốt các môn học khác. Góp phần vào việc nâng cao thành tích học tập cho học.

3. Đối tượng nghiên cứu

       Nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu thực tế trong công tác giảng dạy, thực hiện trong các giờ Chính tả  học sinh ở lớp 4A, trường Tiểu học Hải Lộc – Hậu Lộc – Thanh Hóa  năm học …….

        Đề tài có thể áp dụng cho tất cả các lớp của khối 4.

4. Phương pháp nghiên cứu

     – Nghiên cứu lí luận của ngôn ngữ, tầm quan trọng của chữ viết, thực trạng viết chữ chưa đẹp của học sinh, nguyên nhân của trạng đó.

    – Điều tra trực tiếp với học sinh trao đổi với phụ huynh để hiểu rõ mức độ sử dụng ngôn ngữ của họ.

    – Điều tra bài viết của học sinh để thống kê các lỗi sai và tỉ lệ viết chữ chưa đẹp.

    – Quan sát đối tượng để thu thập thông tin về đối tượng qua nhìn nhận đánh giá một cách khách quan được sử dụng trong suốt quá trình nghiên cứu qua từng giai đoạn viết của học sinh.

    – Chấm bài viết của học sinh. Phân đối tượng thành các nhóm bài viết đạt ở mức độ nào để có biện pháp rèn luyện và động viên kịp thời 

     – Động viên khuyến khích kịp thời giúp học sinh thêm tự tin yêu thích môn học có ý thức luyện viết. Nêu gương điển hình để học sinh noi theo.

     – Áp dụng linh hoạt một số biện pháp thực nghiệm để vận dụng vào trong các giờ dạy. Ưu tiên  là giờ dạy Chính tả, Tập làm văn. 

1. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2. CƠ  SỞ LÝ LUẬN

 Chính tả là chuẩn mực của ngôn ngữ viết được thừa nhận trong ngôn ngữ quốc gia. Mục đích của nó là phương tiện thuận lợi cho việc giao tiếp bằng chữ viết đảm bảo người viết và người đọc hiểu thống nhất trong những điều đã viết, mà phân môn chính tả trong nhà trường Tiểu học có nhiệm vụ giúp học sinh nắm vững các nguyên tắc viết chính tả, hình thành kỹ năng, kỹ xảo chính tả, hay giúp các em hình thành năng lực và thói quen viết đúng chính tả theo nguyên tắc.

Giống như các phân môn khác trong Tiếng Việt, tính chất nổi bật của phân môn Chính tả là tính chất thực hành. Bởi lẽ, chỉ có thể hình thành các kĩ năng, kĩ xảo cho học sinh thông qua việc thực hành, luyện tập. Do đó, trong phân môn này, các quy tắc chính tả, các đơn vị kiến thức mang tính chất lí thuyết không được bố trí trong tiết dạy riêng mà dạy lồng trong hệ thống bài tập chính tả. Nội dung, cấu trúc của bài chính tả trong sách giáo khoa Tiếng Việt 4 (phân môn chính tả) thể hiện rất rõ tính chất thực hành nói trên.

Về cơ bản, chính tả tiếng Việt là chính tả ngữ âm, nghĩa là mỗi âm vị được ghi bằng một con chữ. Nói cách khác giữa cách đọc và cách viết chính tả tiếng Việt là thống nhất với nhau. Đọc như thế nào sẽ viết như thế ấy. Trong giờ chính tả học sinh dễ xác định được cách viết đúng (đúng chính tả) bằng cách tiếp nhận âm thanh chính xác của lời nói. Cơ chế của cách viết đúng là xác lập mối liên hệ giữa âm thanh và chữ viết.

Giữa đọc và viết, giữa tập đọc và chính tả có mối liên hệ mật thiết với nhau nhưng lại có quy trình hoạt động trái ngược nhau. Nếu đọc là sự chuyển hoá văn bản viết thành âm thanh thì chính tả lại là sự chuyển hoá văn bản dưới dạng âm thanh thành văn bản viết. Tập đọc có cơ sở chuẩn mực là chính âm còn tập viết (chính tả) có cơ sở là chính tự (chính tự là sự biểu hiện của quy tắc chính tả ở đơn vị từ). 

Qua học chính tả các em nắm bắt được quy tắc chính tả và hình thành kĩ năng, kĩ xảo chính tả, từ đó có năng lực và có thói quen viết đúng chính tả Tiếng Việt. Kĩ năng viết đúng chính tả sẽ tạo điều kiện hình thành nhân cách cho  học sinh. 

        Như chúng ta đã biết, muốn để cho một ngôn ngữ nào đó hoạt động có hiệu quả thì người dạy, người học phải làm tốt công tác chính âm, chính tả.

        Việc nói, viết đúng chuẩn mực còn là cơ sở để ta đánh giá trình độ văn hoá về mặt ngôn ngữ của một con người. Làm thế nào để chúng ta giáo dục và rèn luyện các em để dần có được kỹ năng viết thông, viết đúng theo yêu cầu. Đó là điều đáng quan tâm. Mặt khác, Hải Lộc là một xã bãi ngang ven biển, dân cư sống chủ yếu bằng nghề đánh cá, quen với cách sống tự do, ăn sóng nói gió nên học sinh cũng chịu ảnh hưởng của phương ngữ địa phương rất lớn, đó là các lỗi như: sai do cẩu thả hoặc chưa nắm vững cấu tạo chữ viết tiếng Việt, chẳng hạn: “ băn khoăn” viết thành “ băng khoăng”; “ lo lắng” viết thành “ lo nắng ”, “con trâu” viết thành “con tâu ”…

Với những cơ sở trên, là một giáo viên tôi thấy rõ nhiệm vụ chính, nhiệm vụ trọng tâm của mình là làm thế nào để học sinh có được kỹ năng viết thông, viết đúng theo yêu cầu. Đây là điều tôi luôn trăn trở trong suốt thời gian qua.