SKKN Dạy Mở rộng vốn từ cho học sinh lớp 4 theo định hướng phát triển năng lực để hỗ trợ Tập làm văn

Giá:
50.000 đ
Môn: Tiếng việt
Lớp: 4
Bộ sách:
Lượt xem: 1158
Lượt tải: 7
Số trang: 36
Tác giả: Nguyễn Thị Bảo Châu
Trình độ chuyên môn: Cử nhân đại học
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai
Năm viết: 2020-2021
Số trang: 36
Tác giả: Nguyễn Thị Bảo Châu
Trình độ chuyên môn: Cử nhân đại học
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai
Năm viết: 2020-2021

Sáng kiến kinh nghiệm “SKKN Dạy Mở rộng vốn từ cho học sinh lớp 4 theo định hướng phát triển năng lực để hỗ trợ Tập làm văn” triển khai gồm các biện pháp nổi bật sau:

2.1. Bài tập Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực hỗ trợ cho học sinh lớp 4 học tốt Tập làm văn
2.1.1. Những nguyên tắc và tiêu chí soạn thảo các bài tập bổ sung
2.1.2. Một số bài tập “Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực” hỗ trợ học sinh lớp 4 học tốt Tập làm văn
2.2. Ứng dụng các bài tập Mở rộng vốn từ lớp 4 theo định hướng phát triển năng lực vào việc tổ chức dạy Tập làm văn

Mô tả sản phẩm

PHẦN MỞ ĐẦU 

1. Lí do chọn đề tài  

1.1. Xu thế “Tích hợp” xuất hiện trong mọi lĩnh vực trong đó có bậc giáo dục. Ở Tiểu học môn học thể hiện sự “tích hợp” sâu và rộng nhất là môn Tiếng Việt.  

1.2. Xuất phát từ mục tiêu của môn Tiếng Việt là hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viêt) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi; xuất phát từ nhiệm vụ cơ bản của phân môn Tập làm văn là hình thành, phát triển năng lực tạo lập ngôn bản ở học sinh; xuất phát từ một trong những nhiệm vụ của phân môn Luyện từ và câu là làm giàu vốn từ cho học sinh và phát triển năng lực dùng từ đặt câu cho các em, ta thấy rằng hai phân môn Luyện từ và câu, Tập làm văn thể hiện rõ nét tính “Tích hợp”: dạy Luyện từ và câu để hỗ trợ Tập làm văn, dạy Tập làm văn góp phần thực hành, vận dụng các tri thức và kĩ năng của Luyện từ và câu. 

    1.3. Thực tế, các bài tập “Mở rộng vốn từ” trong sách giáo khoa còn hạn chế trong việc tích cực hóa vốn từ cho học sinh trong giờ Tập làm văn, đồng thời các bài tập Tập làm văn cũng chưa khai thác hiệu quả vốn từ ở phân môn Luyện từ và câu. Nó thể hiện rõ qua hệ thống các từ ngữ cung cấp cho học sinh trong các tiết Mở rộng vốn từ với hệ thống các từ ngữ học sinh cần có trong các tiết Tập làm văn kế tiếp; thể hiện trong mục tiêu của từng tiết dạy cụ thể; thể hiện trong định hướng khai thác bài tập của sách giáo viên. Hơn nữa việc đổi mới phương pháp dạy học đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng được cái gì qua việc học. Chính vì vậy, Dạy Mở rộng vốn từ cho học sinh lớp 4 theo định hướng phát triển năng lực để hỗ trợ Tập làm văn là một đề tài có ý nghĩa trong việc khắc phục hạn chế đã nêu ở trên. 

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 

2.1. Đề tài này nhằm xây dựng các bài tập “Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực” để hỗ trợ học sinh lớp 4 học tốt Tập làm văn, đồng thời bước đầu kiểm chứng khả năng vận dụng những bài tập đó trong thực tế dạy học. 

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: để đạt được mục đích trên, sáng kiến cần hoàn thành các nhiệm vụ cơ bản sau: (1) Xây dựng cơ sở lí luận và thực tiễn cho việc dạy Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực để hỗ trợ Tập làm văn ở lớp 4; (2) Đề xuất bài tập Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực hỗ trợ Tập làm văn, ứng dụng các bài tập đó vào dạy Tập làm văn; (3) Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm chứng tính khả thi và hiệu quả của các bài tập đã được đề xuất. 

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 

Đề tài xác định đối tượng nghiên cứu là các bài tập theo định hướng khai thác, hỗ trợ tốt cho việc học Tập làm văn lớp 4. Do khuôn khổ của sáng kiến kinh nghiệm, chúng tôi chỉ tập trung xây dựng các bài tập Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực hỗ trợ Tập làm văn ở các chủ điểm:  Thương người như thể thương thân; Măng mọc thẳng; Trên đôi cánh ước mơ; Có chí thì nên; Tiếng sáo diều; Vẻ đẹp muôn màu. 

4. Giả thuyết khoa học 

Nếu xây dựng được các bài tập Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực một cách khoa học, phong phú để hỗ trợ Tập làm văn thì sẽ giúp cho học sinh lớp 4 học Tập làm văn hiệu quả hơn; nói cách khác, hiệu quả làm văn của học sinh ở các tiết được hỗ trợ bởi bài tập Mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực bổ sung sẽ cao hơn. 

5. Đóng góp của sáng kiến kinh nghiệm 

Sáng kiến kinh nghiệm đưa ra một số bài tập mở rộng vốn từ theo định hướng phát triển năng lực giúp học sinh lớp 4 học tốt trong giờ tập làm văn. 

PHẦN NỘI DUNG 

Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc dạy Mở rộng vốn từ  cho học sinh lớp 4 theo định hướng phát triển năng lực để hỗ trợ Tập làm văn 

 

1.1. Dạy học theo hướng phát triển năng lực 

1.1.1. Thế nào là dạy học theo hướng phát triển năng lực 

  • Theo từ điển Tiếng Việt: Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. Hoặc: Năng lực là khả năng huy động tổng hợp các kiến thức, kỹ năng để thực hiện thành công một loại công việc trong một bối cảnh nhất định.  
  • Trong quá trình dạy học, năng lực được hiểu là: sự kết hợp giữa tri thức, kĩ năng, thái độ; mục tiêu bài học được cụ thể hóa thông qua các năng lực được hình thành; nội dung kết hợp với hoạt động cơ bản nhằm hình thành nên năng lực trong mỗi một môn học. 
  • Dạy học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học được xem như một phương pháp giáo dục như phương pháp dạy học nêu vấn đề, phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh. Điểm khác nhau giữa các phương pháp là ở chỗ dạy học phát triển phẩm chất, năng lực người học có yêu cầu cao hơn, mức độ khó hơn, đòi hỏi người dạy phải có phẩm chất, năng lực giảng dạy nói chung cao hơn trước đây.  Điều quan trọng hơn cả là, việc dạy học phát triển phẩm chất, năng lực sẽ làm cho việc dạy và việc học được tiếp cận gần hơn, sát hơn với mục tiêu hình thành và phát triển nhân cách con người. 

1.1.2. Dạy học theo hướng phát triển năng lực trong môn Tiếng Việt 

Năng lực tiếng Việt được hiểu là năng lực tiếp nhận văn bản và năng lực sản sinh văn bản (bao gồm văn bản nói và văn bản viết). Năng lực tiếp nhận văn bản bao gồm nghe – hiểu và đọc – hiểu. 

Dạy tiếng Việt theo hướng tiếp cận năng lực là dạy những gì? 

Môn Tiếng Việt ở tiểu học (trừ phần học vần lớp 1) được phân chia thành các phân môn: Tập đọc, Tập viết, Chính tả, Luyện từ và câu và Tập làm văn. Mỗi phân môn bên cạnh chức năng chung của môn học thường đảm nhận một mục đích chính. Phân môn Tập đọc nhằm phát triển kỹ năng đọc – hiểu; phân môn Tập viết – Chính tả hình thành kỹ năng viết chính tả (viết đúng chính tả, đúng tốc độ); phân môn Luyện từ và câu trên cơ sở cung cấp kiến thức sơ giản về từ và câu nhằm giúp học sinh dùng từ, viết câu, đoạn văn đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt; phân môn Tập làm văn là phân môn thực hành tổng hợp nhằm rèn luyện kỹ năng tạo văn bản nói và viết cho học sinh. Đối với các phân môn, mục tiêu kỹ năng trên suy đến cùng là hướng tới phát triển năng lực sử dụng tiếng Việt cho người học – năng lực tiếp nhận lời nói và năng lực sản sinh lời nói. Dạy tiếng Việt theo hướng phát triển năng lực chính là quá trình dạy học hướng tới hình thành và phát triển các năng lực sử dụng tiếng Việt cho người học trong môi trường học tập và đời sống theo lứa tuổi. 

“Lời nói” trong ngôn ngữ bao gồm 2 dạng thức cơ bản, lời nói trực tiếp (nghe người khác nói trực tiếp) và lời nói gián tiếp (lời nói thông qua văn bản viết). Ngoài ra, còn có các yếu tố bổ sung như ngôn ngữ cơ thể, phục trang, hóa trang, tranh minh họa,… cũng có thể ảnh hưởng tới chất lượng thông tin của lời nói. Từ nhận thức trên, chúng ta cần có định hướng về tổ chức dạy học các phân môn Tiếng Việt sao cho môn học này hướng tới phát triển tốt nhất các năng lực sử dụng tiếng Việt đối với học sinh tiểu học. 

1.2. Mục đích, nhiệm vụ và phương pháp Mở rộng vốn từ cho học sinh 

1.2.1. Phát triển Mở rộng vốn từ 

1.2.1.1 Vốn từ của cá nhân 

Vốn từ của cá nhân là toàn bộ các từ và các đơn vị tương đương từ của ngôn ngữ được lưu giữ trong trí óc của cá nhân và được cá nhân sử dụng trong hoạt động giao tiếp, được hình thành theo hai con đường: con đường tự nhiên – vô thức và con đường có ý thức. Cá nhân được coi là nắm được một từ khi cá nhân đó phải nắm được hình thức ngữ âm cùng nội dung biểu đạt tương ứng. Vốn từ của cá nhân là hệ thống mở. Ở trường học, nguồn cung cấp từ cho các em chủ yếu là môn Tiếng Việt.  

1.2.1.2 Làm giàu vốn từ cho học sinh  

Việc làm giàu vốn từ cho học sinh bao gồm: mở rộng vốn từ, dạy nghĩa từ, dạy sử dụng từ. Việc làm giàu vốn từ cho học sinh lớp 4 vừa phải tuân theo những quy luật nêu trên vừa phải chú ý một số đặc điểm: Về mặt tâm sinh lý; Về mặt tâm lí – ngôn ngữ học. Như vậy, các bài tập Mở rộng vốn từ phải giúp học sinh chuyển từ việc sử dụng từ theo kinh nghiệm sang sử dụng một cách khoa học.  

1.2.2. Dạy học nghĩa từ 

Dạy nghĩa từ cho học sinh bao gồm các phương pháp: Phương  pháp trực quan; Phương pháp đàm thoại; Phương pháp đối chiếu, so sánh; Phương pháp giải nghĩa bằng định nghĩa; Phương  pháp phân tích ngôn ngữ 

1.2.3. Dạy học sử dụng từ (tích cực hóa vốn từ) 

Trong phần này, chúng tôi đi sâu tìm hiểu vốn từ tích cực và tiêu cực của học sinh; việc sử dụng từ để hiểu lời nói, để tạo lời nói; phương pháp luyện tập bằng các bài tập sử dụng từ trong các tình huống giao tiếp cụ thể.  

 

1.3. Quan hệ giữa Mở rộng vốn từ và Tập làm văn 

1.3.1. Quan điểm tích hợp – cơ sở của mối quan hệ giữa Mở rộng vốn từ và 

Tập làm văn 

Tích hợp quan niệm là “Một phương hướng nhằm phối hợp một cách tối ưu các quá trình học tập riêng rẽ, các môn học, các phân môn khác nhau theo những mô hình, hình thức, cấp độ khác nhau nhằm đáp ứng những mục tiêu, mục đích và yêu cầu khác nhau.” 

Theo xu hướng định nghĩa của Unesco (Paris 1972) hay tại Hội nghị Maryland (tháng 4 năm 1973) thì Xavier Roegiers cho rằng sư phạm tích hợp làm cho quá trình học tập có ý nghĩa.

0/5 (0 Reviews)
0/5 (0 Reviews)

TÀI LIỆU LIÊN QUAN

một số phương pháp dạy học môn mĩ thuật thông qua hoạt động học tập cho hs lớp 4 trường th cam thượng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn học
4
Mĩ Thuật
4.5/5

Theo dõi
Thông báo của
guest
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận
Set your categories menu in Theme Settings -> Header -> Menu -> Mobile menu (categories)
Shopping cart

KẾT NỐI NGAY VỚI KIẾN EDU

Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đưa ra giải pháp phù hợp nhất cho vấn đề của bạn.

0886945229

Email

kienedu.com@gmail.com

Đây chỉ là bản XEM THỬ - khách hàng vui lòng chọn mua tài liệu và thanh toán để nhận bản đầy đủ

TẢI TÀI LIỆU

Bước 1: Chuyển phí tải tài liệu vào số tài khoản sau với nội dung: Mã tài liệu

Chủ TK: Ngô Thị Mai Lan

STK Agribank: 2904281013397 Copy
* (Nếu khách hàng sử dụng ngân hàng Agribank thì chuyển tiền vào STK Agribank để tránh bị lỗi treo giao dịch)
STK TPbank: 23665416789 Copy
tài khoản tpbank kienedu

Bước 2: Gửi ảnh chụp giao dịch vào Zalo kèm mã tài liệu để nhận tài liệu qua Zalo hoặc email

Nhắn tin tới Zalo Kiến Edu (nhấn vào đây để xác nhận và nhận tài liệu!)