SKKN Một vài biện pháp đánh giá kỹ năng nói tiếng anh của học sinh lớp 5

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn đề

Thông tư 22/2016/TT-BGD-ĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi bổ sung Thông tư 30/2014/TT-BGD-ĐT về việc đổi mới đánh giá học sinh Tiểu học. Đánh giá học sinh đối với các môn học nói chung, đối với môn Tiếng Anh nói riêng là “Đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến khích sự cố gắng trong học tập, rèn luyện của học sinh; giúp học sinh phát huy nhiều nhất khả năng; đảm bảo kịp thời, công bằng, khách quan”. Thông qua việc đánh giá bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết  nhằm phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo, bồi dưỡng phương pháp tự học của học sinh, đồng thời rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh, hướng tới hoạt động học tập chủ động.

 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lựa chọn đổi mới kiểm tra đánh giá là mắt xích quan trọng, là khâu đột phá để thực hiện đổi mới căn bản toàn diện. Vì chúng ta vẫn thường nói kiểm tra đánh giá như nào thì sẽ dạy và học như thế đó. Do vậy, nếu thay đổi cách tiến hành kiểm tra đánh giá, người giáo viên đồng thời phải thay đổi luôn phương pháp dạy học, cách thức tổ chức các hoạt động học tập, cách quản lý để phù hợp với hình thức kiểm tra đánh giá mới. 

Trong tiềm thức của nhiều giáo viên, khi nhắc tới hoạt động kiểm tra đánh giá là họ gắn với các bài kiểm tra, các bài thi. Trên thực tế, kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh, tiếp cận với nền giáo dục hiện đại rộng hơn phạm vi “bài kiểm tra” rất nhiều. Theo Thông tư 22/2016/TT-BGD-ĐT thì có hai hình thức đánh giá là đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ. Có thể ví von việc đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ giống như là quá trình nấu ăn tại gia đình chúng ta. Ở đánh giá thường xuyên, người mẹ cùng hỗ trợ con trong quá trình nấu nướng, hướng dẫn, quan sát con thực hiện các thao tác, nếm món ăn cùng con và cùng nhau điều chỉnh như cho thêm gia vị nếu nhạt, cho thêm nước nếu mặn… với mục đích hoàn thành được món ăn sao cho ngon nhất có thể trong điều kiện của gia đình. Trong khi đó, đánh giá định kỳ có thể ví như mẹ giao việc cho con nấu ăn nhưng mẹ không tham gia. Sau khi con nấu hoàn thiện, lúc ăn là lúc mẹ đánh giá xem con nấu ngon hay không. Như vậy có thể thấy, đánh giá thường xuyên (hay là quá trình người mẹ hướng dẫn, hỗ trợ con) sẽ giúp tác động trực tiếp vào kết quả sản phẩm. Trong khi đánh giá định kỳ có một vai trò khác, chỉ tập trung vào kết quả cuối cùng và không còn tác động được vào quá trình làm ra sản phẩm ấy nữa. Đối với học sinh, đặc biệt là học sinh tiểu học, việc thực hiện đánh giá thường xuyên quan trọng hơn đánh giá định kỳ bởi chỉ với đánh giá thường xuyên, giáo viên mới hỗ trợ trực tiếp cho các em học tập và tác động lên kết quả của quá trình ấy. Việc lấy kết quả điểm số của đánh giá định kỳ chỉ nhằm xác định xem quá trình đánh giá thường xuyên có đem lại kết quả tốt hay không.

Đối với môn tiếng Anh ở bậc Tiểu học, mục tiêu là phải đáp ứng bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết nhưng thời gian để thực hành lại rất ít, chỉ có hai tiết/tuần đối với trường dạy tiếng Anh tự chọn, còn đối với trường dạy theo Đề án thì sắp xếp bốn tiết/ tuần. Thực tế, môn học này rất cần nhiều thời gian thực hành sau mỗi phần bài mới, do đó khi học tiếng Anh thì học sinh rất ít hoặc ngại thực hành nói. Chính vì vậy giáo viên cần linh hoạt đổi mới phương pháp dạy học cũng như các hình thức tổ chức lớp học nhằm giúp các đối tượng học sinh phát huy hết khả năng và tiếp thu bài một cách hiệu quả nhất.

Vậy thực hiện đánh giá thường xuyên trong các giờ học như thế nào? Hoạt động này có làm “nặng” thêm cho giờ dạy của giáo viên không? Để đánh giá được khả năng tiếp thu bài trong quá trình học của học sinh, khả năng giao tiếp của các em cũng như giúp các em tự tin hơn trong giao tiếp bằng tiếng Anh. Tôi xin đưa ra một số biện pháp đánh giá kỹ năng nói dành cho học sinh lớp 5 mà tôi đã tích lũy được trong quá trình học tập và giảng dạy thông qua chuyên đề “Một vài biện pháp đánh giá kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh lớp 5 trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân ”. 

1. Mục đích nghiên cứu:

Đối với giáo viên: Việc nghiên cứu này nhằm tìm ra biện pháp giúp giáo viên có biện pháp đánh giá kỹ năng nói của học sinh, giáo viên không tốn quá nhiều thời gian vào việc tổ chức kiểm tra nói thường xuyên và định kỳ.

Đối với học sinh: Giúp các em giảm áp lực, căng thẳng khi học và trong các đợt kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ; bên cạnh đó, giúp cho học sinh trở nên tự tin, năng động hơn trong giao tiếp tiếng Anh; phát huy được tính sáng tạo của các em trong khả năng thuyết trình.

Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Cơ sở lí luận của vấn đề

Căn cứ  Chỉ Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết hội nghị Trung Ương 8 khóa XI về việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục: Tiếp tục đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giá năng lực ngoại ngữ của học sinh, sinh viên theo chuẩn đầu ra ngay trong quá trình và theo kết quả từng giai đoạn giáo dục, đào tạo. Tiếp tục xây dựng các định dạng đề thi theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam, từng bước hoàn thiện, phát triển ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa, đề thi đánh giá năng lực ngoại ngữ. 

Thông tư 22/2016/TT-BGD-ĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi bổ sung Thông tư 30/2014/TT-BGD-ĐT về việc đổi mới đánh giá học sinh Tiểu học.

Căn cứ vào tình hình học tiếng Anh của học sinh tại trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân. Hiện nay, việc học tiếng Anh dùng để giao tiếp là rất cần thiết cũng như đứa trẻ khi biết đọc viết thì phải biết nghe và nói trước. Nghe và nói là những kỹ năng quan trọng trong việc dạy tiếng Anh để giúp học sinh có khả năng giao tiếp tốt và đạt hiệu quả cao. Đa số các em học sinh tại trường tôi rất ngại nói tiếng Anh trong các giờ học do nhiều nguyên nhân khác nhau như: Tâm lý ngượng ngùng, dè dặt và ngại các bạn cười khi nói sai.

1. Thực trạng vấn đề: 

Trong những năm học qua, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana đã quan tâm nhiều đến công tác dạy và học tiếng Anh của các trường. Giáo viên được tham gia các lớp tập huấn về công tác giảng dạy do Phòng Giáo dục huyện Krông Ana và Sở Giáo dục  tỉnh Đăk Lăk tổ chức.

Bên cạnh đó, nhà trường luôn tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tiếng Anh được tham gia các lớp chuyên đề đổi mới phương pháp giảng dạy, thao giảng, nghiên cứu cách thức ra đề kiểm tra. Cung cấp đầy đủ các trang thiết bị hiện đại phục vụ cho việc dạy và học tiếng Anh tại trường; các loại sách Tiếng Anh dành cho cấp Tiểu học, băng đĩa, máy chiếu, loa và một số đồ dùng dạy học khác. Vì vậy mà chất lượng dạy học bộ môn tiếng Anh ngày càng được nâng cao rõ rệt.

Học sinh của trường đa số là người dân tộc Kinh, các em được quan tâm, trang bị đầy đủ sách vở và dụng cụ học tập, khả năng tiếp thu bài của các em khá tốt và tương đối đồng đều.

Tuy nhiên, trong chín năm công tác tại trường tôi nhận thấy một số hạn chế của học sinh khi học bộ môn này như: Học sinh có thói quen viết ra giấy và cầm đọc. Qua thống kê, khảo sát số học sinh có thói quen này chiếm đến 67%; Trong một lớp học, những học sinh có khả năng tiếp thu bài tốt thường dành cơ hội nói nhiều hơn so với học sinh tiếp thu bài chưa nhanh. Số học sinh tiếp thu bài tương đối nhanh chiếm 61%; Một số học sinh có kỹ năng nghe và viết rất tốt nhưng lại ngại thực hành nói, do phát âm ngọng: l/n; r/d; ch/tr,.. Số học sinh này chiếm 35%; Khoảng 15 % số học sinh chưa chủ động trong việc chiếm lĩnh kiến thức, chưa thật sự chú tâm vào việc học nên đôi lúc các em không muốn tham gia luyện nói cùng các bạn.

Sau đây là bảng thống kê khảo sát đánh giá kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân cuối năm học  ………,. 

III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 

Để đánh giá kỹ năng nói của học sinh lớp 5, trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân có hiệu quả và giúp các em tự tin trong giao tiếp, giảm áp lực trong các kỳ kiểm tra định kỳ. Tôi xin đưa ra bốn giải pháp sau:

Giải pháp 1: Phát triển kỹ năng nói và đánh giá kỹ năng nói của học sinh thông qua giao tiếp với giáo viên trong các bài học trên lớp.

Giáo viên sử dụng biện pháp đánh giá này trong phần mở đầu hoặc kết thúc tiết học. Giải pháp này không chỉ giúp giáo viên đánh giá kỹ năng nói của học sinh mà còn giúp học sinh ôn lại bài đã học hoặc củng cố lại bài vừa học.

Ví dụ: Khi bắt đầu bài 7. (Unit 7: How do you learn English? Leson 1)

Trước khi bắt đầu tiết học, giáo viên đặt câu hỏi liên quan đến nội dung bài 6 và yêu cầu học sinh trả lời. 

Giáo viên quan sát lớp học và tạo điều kiện cho học sinh tiếp thu bài chưa nhanh có cơ hội giao tiếp với giáo viên. 

Ví dụ ở phần củng cố bài 1 (Unit 1: What’s your address?) giáo viên tiến hành các bước dạy như sau.

Giáo viên đánh giá học sinh thông qua hình thức giao tiếp và đánh dấu vào bảng đánh giá. Mỗi em phải được kiểm tra và đánh giá ít nhất 1 lần/ tháng để giáo viên có kết quả đánh giá chính xác nhất.