ĐỀ CƯƠNG LVTS Phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu học trong dạy học môn Công nghệ

1

. Lí do chọn đề tài

.1. Giáo dục tiểu học mở đầu cho quá trình giáo dục trong nhà trường phổ

1

thông, là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân. Chương trình giáo dục

tiểu học giúp học sinh hình thành và phát triển những yếu tố căn bản đặt nền móng

cho sự phát triển hài hoà về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lực; định

hướng chính vào giáo dục về giá trị bản thân, gia đình, cộng đồng và những thói

quen, nền nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt. (Chương trình giáo dục phổ

thông tổng thể, 2018) Một trong những yếu tố cốt lõi của quan điểm xây dựng

Chương trình giáo dục tiểu học chính là phát triển năng lực học sinh.

Năng lực là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có

và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến

thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,… thực

hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những

điều kiện cụ thể. (Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, 2018) Đáp ứng yêu

cầu đổi mới từ thực tiễn và cập nhật xu thế quốc tế, Chương trình giáo dục phổ

thông tổng thể (2018) đã đưa ra 10 năng lực cốt lõi bao gồm 3 năng lực chung và 7

năng lực đặc thù cùng các yêu cầu cần đạt tương ứng cần phát triển cho học sinh

tiểu học. Trong số các năng lực đó, năng lực công nghệ là một trong những năng

lực đặc thù của học sinh cần được hình thành và phát triển. Chương trình cũng đã

chỉ ra các thành tố cốt lõi của năng lực công nghệ, đồng thời đưa ra mức độ phát

triển của năng lực này ở cả ba cấp Tiểu học, THCS và THPT.

Yêu cầu cần đạt về năng lực công nghệ đối với học sinh mỗi lớp học, cấp

học được quy định trong chương trình môn Công nghệ và được thực hiện ở chương

trình của nhiều môn học, hoạt động giáo dục, phù hợp với đặc điểm của mỗi môn

học và hoạt động giáo dục, trong đó môn Công nghệ là chủ đạo. (Chương trình

giáo dục phổ thông tổng thể, 2018) Như vậy, môn Công nghệ giữ vai trò đặc biệt

quan trọng trong việc hình thành và phát triển năng lực công nghệ cho học sinh

tiểu học mà không một môn học nào có thể thay thế được.

1

.2. Môn Công nghệ là môn học mới và bắt buộc ở cấp tiểu học theo chương

trình giáo dục phổ thông 2018. Bắt đầu từ năm học 2022 – 2023, chương trình môn

Công nghệ lớp 3 chính thức được thực hiện ở các trường tiểu học trên cả nước.

Môn Công nghệ và năng lực công nghệ còn mới mẻ với nhiều giáo viên tiểu học.

Nhiều giáo viên còn gặp khó khăn trong việc phát triển năng lực công nghệ cho

học sinh trong dạy học môn này.

Thực tế hiện nay, môn Công nghệ ở tiểu học chưa được quan tâm một cách

đúng mức. Bên cạnh đó, nhiều giáo viên có nhận thức sai lệch, coi môn Công nghệ

là môn không quan trọng và xem nhẹ việc dạy môn học này. Thậm chí, một số giáo

viên chỉ chú trọng môn Toán, Tiếng Việt thường xuyên sử dụng tiết Công nghệ để

dạy Toán, Tiếng Việt…

Mặt khác, các nghiên cứu về việc phát triển năng lực công nghệ cho học

sinh tiểu học trong dạy học môn Công nghệ theo chương trình giáo dục phổ thông

2

018 vẫn còn là khoảng trống.

Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Phát triển năng

lực công nghệ cho học sinh tiểu học trong dạy học môn Công nghệ” làm đề tài

nghiên cứu của mình.

2

. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất các biện pháp

phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu học trong dạy học môn Công nghệ

nhằm nâng cao kết quả dạy học môn học này.

3

. Đối tượng, khách thể nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp phát triển năng lực công nghệ cho học

sinh tiểu học trong dạy học môn Công nghệ.

–

–

Khách thể nghiên cứu: Phát triển năng lực học sinh và dạy học môn Công

nghệ.

4

. Giả thuyết khoa học

Nếu vận dụng các biện pháp phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu

học phù hợp với mục tiêu, nội dung bài học môn Công nghệ; khả năng của học

sinh Tiểu học; điều kiện thực tế của lớp học và thực tiễn cuộc sống thì sẽ nâng cao

được kết quả dạy học môn học này.

5

. Nhiệm vụ nghiên cứu

Xây dựng cơ sở lý luận về phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu

học trong dạy học môn Công nghệ.

Nghiên cứu thực trạng phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu học

trong dạy học môn Công nghệ.

–

–

–

Đề xuất các biện pháp phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu học

trong dạy học môn Công nghệ.

–

Tổ chức thực nghiệm sư phạm để kiểm định tính khả thi của các biện pháp

phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu học trong dạy học môn Công nghệ;

chứng minh tính đúng đắn, phù hợp hoặc bác bỏ tính chưa đúng đắn, chưa phù hợp

với giả thuyết khoa học đã đề ra.

6

. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

Với điều kiện thực hiện đề tài hạn chế, chúng tôi xin giới hạn phạm vi

nghiên cứu như sau:

–

Về nghiên cứu thực trạng, chúng tôi thực hiện việc điều tra giáo viên và

cán bộ quản lý giáo dục tại một trường tiểu học thuộc quận Cầu Giấy thành phố Hà

Nội và hai trường tiểu học thuộc huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định.

–

Về các biện pháp phát triển năng lực công nghệ cho học sinh tiểu học trong

dạy học môn Công nghệ, chúng tôi đề xuất các biện pháp cho lớp 3.

Về thực nghiệm sư phạm, chúng tôi tiến hành việc thực nghiệm qua hai bài

học cụ thể trong chương trình môn Công nghệ lớp 3.