LVTS Kiểm soát nội bộ hoạt động thu, chi tại bệnh viện phụ sản trung ương

1. Tính cấp thiết của đề tài

Kiểm soát và quản lý là chức năng cơ bản, là công việc vô cùng quan trọng và cần thiết để đảm bảo phối hợp những nỗ lực của nhiều người trong một tập thể, khi cá nhân không thực hiện được mục đích của mình với tư cách riêng lẻ, mà phải nhờ đến sự phối hợp của nhiều người. Kiểm soát là một hoạt động không thể thiếu trong quá trình quản lý một tổ chức hay đơn vị, là quá trình giám sát, điều chỉnh, được thực hiện liên tục nhằm mục đích bảo đảm cho kết quả đạt được phù hợp với mục tiêu của đơn vị, bảo đảm cho các nguồn lực của đơn vị được sử dụng hiệu quả, phát hiện những sai phạm và đưa ra điều chỉnh kịp thời.

Bên cạnh việc kiểm soát được thực hiện bởi các công ty, tổ chức từ bên ngoài, thì KSNB (KSNB) hoạt động do mỗi đơn vị tự thực hiện ngày càng trở nên quan trọng và không thể thiếu trong việc quản lý và vận hành của mỗi đơn vị. KSNB là những phương pháp được thiết kế để ngăn chặn gian lận, giảm thiểu sai sót, khuyến khích hiệu quả hoạt động, nhằm đạt được sự tuân thủ các chính sách và quy trình đã được thiết lập. KSNB là các quy định và các thủ tục kiểm soát được xây dựng và áp dụng nhằm bảo đảm cho đơn vị tuân thủ pháp luật và các quy định, để kiểm tra, kiểm soát; để lập báo cáo tài chính trung thực và hợp lý, nhằm bảo vệ, quản lý và sử dụng có hiệu quả tài sản của đơn vị.

Bệnh viện Phụ sản Trung ương là một đơn vị SNCL thực hiện KCB cho bà mẹ và trẻ sơ sinh hàng đầu khu vực phía bắc và cả nước là bệnh viện chuyên ngành sản phụ khoa và sơ sinh. Xây dựng và hoàn thiện KSNB, chú trọng đến KSNB hoạt động thu, chi hiệu quả sẽ mang lại lợi ích cho bệnh viện về mọi mặt, đặc biệt với quản lý tài chính, cũng như góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho bà mẹ sản khoa, sơ sinh Việt Nam. Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý giám sát, KSNB được hình thành và đóng một vai trò hết sức quan trọng, giúp các nhà quản lý kiểm soát hiệu quả các nguồn lực của bệnh viện như: Con người, tài sản, nguồn vốn, hay các khoản thu chi của đơn vị, góp phần hạn chế tối đa những rủi ro phát sinh trong quá trình thực hiện chuyên môn nghiệp vụ được giao. Với vai trò là công cụ quản lý của các nhà lãnh đạo, KSNB không chỉ là hoạt động kiểm tra, rà soát, đánh giá một cách độc lập, khách quan đối với hoạt động của bệnh viện trong việc tuân thủ các chính sách, thủ tục quy trình đã được thiết lập trong tổ chức; mà còn đưa ra các kiến nghị, tư vấn nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các hệ thống, góp phần đảm bảo cho bệnh viện hoạt động an toàn, hiệu quả, đúng pháp luật.

Bệnh viện Phụ sản Trung ương là đơn vị sự nghiệp tự chủ đảm bảo toàn bộ hoạt động chi thường xuyên được Bộ Y Tế quyết định phê duyệt phương án tự chủ tài chính từ năm 2009. Trong những năm qua, công tác tự chủ tài chính của Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã tạo điều kiện cho đơn vị thực hiện kiểm soát với quy chế chi tiêu nội bộ; yêu cầu về công khai, minh bạch trong công việc từ chuyên môn KCB, nhân sự, chi tiêu tài chính đang thực hiện. Đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường công tác quản lý trong đó có KSNB hoạt động thu, chi là nhiệm vụ trọng tâm. Tuy nhiên, do sự đổi mới nhanh chóng của nền kinh tế, sự mở rộng quy mô, sự phức tạp trong quản lý điều hành… đã khiến cho KSNB ở đây bộc lộ nhiều hạn chế, chưa theo kịp sự phát triển của bệnh viện.

Rủi ro bên trong bệnh viện: Thường do các nguyên nhân mâu thuẫn về mục đích hoạt động, các chiến lược của bệnh viện đưa ra cản trở việc thực hiện các mục tiêu như sự quản lý thiếu minh bạch, không coi trọng đạo đức nghề nghiệp; chất lượng cán bộ thấp; sự cố hỏng hóc của hệ thống máy tính, trang thiết bị, hạ tầng cơ sở; thiếu sự kiểm tra, kiểm soát thích hợp, tình hình thu chi của bệnh viện chưa được giám sát chặt chẽ,…

Rủi ro bên ngoài bệnh viện: Chủ yếu thay đổi công nghệ làm thay đổi quy trình vận hành; thay đổi cơ cấu bệnh tật, thay đổi thói quen của người bệnh khách hàng; xuất hiện yếu tố cạnh tranh trong KCB, mong muốn tác động đến giá cả và chất lượng dịch vụ; sự ban hành của một chính sách mới ảnh hưởng đến hoạt động của bệnh viện…

Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên đây, nhận thấy được tầm quan trọng của KSNB trong các hoạt động thu, chi của bệnh viện, tác giả đã lựa chọn đề tài “KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương” làm đề tài luận văn của mình.

2. Tổng quan nghiên cứu có liên quan

Đã có rất nhiều công trình khoa học nghiên cứu về đề tài KSNB trong các bệnh viện công hiện nay. Ở mỗi thời điểm, không gian khác nhau thì các công trình, đề tài nghiên cứu có những cách tiếp cận, đánh giá khác nhau. Cụ thể, một số công trình tiêu biểu như sau:

Phạm Thu Hằng (2018): “Hoàn thiện KSNB tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội ”. Luận văn đã tổng hợp được lý luận chung về KSNB, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hệ thống KSNB của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, từ đó xây dụng các giải pháp hoàn thiện KSNB tại bệnh viện.

Mai Lương Thúy Quỳnh (2019): Với đề tài“KSNB tại Bệnh viện Bạch Mai ”. Luận văn đã xây dựng được thang đo, kiểm định sự phù hợp cũng như độ tin cậy của quy trình KSNB, xác định được KSNB có ảnh hưởng như thế nào đến bệnh viện. Từ đó giúp Ban lãnh đạo bệnh viện có những chính sách phù hợp để hoàn thiện hệ thống KSNB của mình.

Trần Trịnh Như Quỳnh: “Đánh giá sự tác động của các yếu tố cấu thành đến tính hữu hiệu của hệ thống KSNB tại các bệnh viện công lập tỉnh Phú Yên ”. Luận văn với mục tiêu tìm hiếu các yếu tố nào ảnh hưởng, mức độ ảnh hưởng như thế nào đến hệ thống kiếm soát nội bộ tại các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Phú Yên.

Lý Vĩnh Hà (2021), “KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Nhi Trung ương”, Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Công đoàn. Tác giả đã tìm hiếu lý luận về kiếm soát nội bộ theo hướng dẫn INTOSAI 9100, thông qua khảo sát thực tế, xác định được mức độ ảnh hưởng của 05 yếu tố cấu thành đến tính hữu hiệu của hệ thống KSNB. Từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao tính hữu hiệu của hệ thống KSNB tại các Bệnh viện.

Qua việc nghiên cứu tổng quan các công trình trên, tác giả nhận thấy vai trò quan trọng của kiếm soát nội bộ, đặc biệt là kiếm soát nội bộ hoạt động thu, chi trong các hoạt động của đơn vị. Các nghiên cứu này sẽ giúp tác giả có cái nhìn toàn diện hơn về vận dụng lý thuyết KSNB trong việc nghiên cứu, đánh giá và hoàn thiện kiếm soát nội bộ tại đơn vị mình đang làm việc và cũng khẳng định chưa có đề tài nào làm tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương. Trên quan điếm kế thừa và tiếp tục phát triến các công trình nghiên cứu trước đây, tác giả đã lựa chọn nghiên cứu đề tài “KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương”. Từ đó đưa ra các giải pháp hữu ích nhằm nâng cao chất lượng KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục đích nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu lý luận chung về KSNB trong các bệnh viện công, phân tích thực trạng KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương nhằm đưa ra một số giải pháp hữu hiệu hơn KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu, hệ thống hóa lý luận chung về KSNB trong bệnh viện công lập nhằm định hướng cho nội dung KSNB phù hợp với quy trình của Bệnh viện Phụ sản Trung ương.

Tiến hành khảo sát thực tế, tổng hợp phân tích, đánh giá thực tế thực trạng KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương nhằm tìm ra những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân; để làm cơ sở đề ra các giải pháp hoàn thiện.

Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất các giải pháp hoàn thiện KSNB hoạt động thu, chi tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận văn đi vào nghiên cứu KSNB trong Bệnh viện Phụ sản Trung ương theo 5 yếu tố thành phần: Môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát.

4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

Về không gian: Khảo sát và phân tích thực trạng tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương.

Về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng KSNB hoạt động thu, chi tại bệnh viện năm 2019 – 2020 – 2021 và đưa ra các giải pháp cho 2022-2026.

Giới hạn: Là chủ yếu hoạt động thu, chi thường xuyên

5. Phương pháp nghiên cứu

Đối với tài liệu sơ cấp: Dựa trên số lượng thực tế trên 1500 cán bộ, viên chức đang công tác tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, tác giả tiến hành phát 150 phiếu khảo sát các đối tượng là quản lý lãnh đạo, trưởng khoa phòng, trung tâm đơn vị, viên chức, nhân viên hợp đồng. Phiếu khảo sát được thiết kế để thu thập các ý kiến cho một số vấn đề mà tác giả muốn làm rõ. Số lượng phiếu khảo sát được trải đều cho các khoa phòng, bao gồm cả các cán bộ, nhân viên, đảm bảo cho kết quả đưa ra là trung thực, khách quan, mang tính đại diện và đáng tin cậy. Phiếu khảo sát dưới hình thức là các Bảng hỏi được thiết kế sẵn.