LVTS Quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại trường trung cấp quang trung

Lý do chọn đề tài

Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần 2 Khóa VII đã khẳng định “Muốn Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa thắng lợi phải phát triển mạnh mẽ giáo dục – đào tạo, phát huy nguồn nhân lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững”.

Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã xác định: “Đổi mới tư duy giáo dục một cách nhất quán từ mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp đến cơ cấu, hệ thống tổ chức, cơ chế quản lý để tạo được chuyển biến cơ bản toàn diện nền giáo dục nước nhà, tiếp cận với trình độ của khu vực và thế giới”. Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp, chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và tăng cường cơ sở vật chất của nhà trường, phát huy khả năng sáng tạo của học sinh, sinh viên trong quá trình lĩnh hội kiến thức.

Công tác đào tạo nghề đang đứng trước những thách thức và khó khăn bởi nền kinh tế đất nước đang ngày càng phát triển nhanh chóng trong quá trình hội nhập nền kinh tế thế giới, là sự phát triển nhanh chóng của khoa học – kỹ thuật; yêu cầu số lượng và chất lượng cao nguồn lực lao động qua đào tạo. Hiện việc đào tạo nghề vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của doanh nghiệp. Vì vậy, trong những năm tới, vấn đề đào tạo nghề đạt đẳng cấp quốc tế, công nhân có tay nghề cao có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình phát triển sản xuất của các doanh nghiệp.

Theo thống kê của Bộ giáo dục và đào tạo, Những năm qua, hệ thống các cơ sở dạy nghề, các trường trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng đã có những bước phát triển về quy mô, từng bước đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động và hội nhập quốc tế. Cả nước hiện có 1.989 cơ sở giáo dục nghề nghiệp; tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đều đã có trường trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và cao đẳng nghề; đã quy hoạch mạng lưới trường chất lượng cao và các nghề trọng điểm quốc gia, khu vực, quốc tế theo từng cơ sở giáo dục nghề nghiệp, từng vùng, từng địa phương và trình độ đào tạo. Chất lượng và hiệu quả đào tạo giáo dục nghề nghiệp đã có những chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả đáng kể. Đào tạo từng bước chuyển từ hướng “cung” sang hướng “cầu”, gắn với dự báo nguồn nhân lực, dự báo về việc làm, yêu cầu của doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp FDI, các doanh nghiệp đòi hỏi lao động trực tiếp tay nghề cao ở các lĩnh vực công nghệ tiên tiến. Lao động Việt Nam đã giành nhiều huy chương, chứng chỉ xuất sắc tại các cuộc thi tay nghề khu vực và thế giới… Tuy nhiên, đứng trước một thị trường lao động năng động và thay đổi nhanh chóng trong quá trình phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế, hệ thống các cơ sở giáo dục nghề nghiệp vẫn chưa thay đổi theo kịp với yêu cầu. Mục tiêu chiến lược dạy nghề giai đoạn 2011-2015 là đào tạo mới khoảng 9,6 triệu người nhưng kết quả thực hiện chỉ đạt 9,1 triệu người, trong đó tuyển sinh trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề chỉ đạt 53% kế hoạch; tuyển sinh trình độ trung cấp chuyên nghiệp hàng năm giảm 15%/năm. Cơ cấu tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp còn bất cập, chủ yếu vẫn là trình độ sơ cấp và dưới 3 tháng (chiếm 88%), trình độ trung cấp, cao đẳng chỉ chiếm khoảng 12%. Tình trạng mất cân đối trong cơ cấu ngành nghề đào tạo, giữa các vùng miền chậm được khắc phục, chưa đáp ứng được nhu cầu nhân lực của xã hội. Tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp khó khăn, đặc biệt ở những ngành, nghề nặng nhọc độc hại, ngành nghề năng khiếu. Triển khai đào tạo nghề chất lượng cao (phát triển nghề trọng điểm, trường nghề chất lượng cao và thí điểm đào tạo nghề cấp độ quốc tế, khu vực theo chương trình chuyển giao từ nước ngoài…) còn chậm. [15]

Trước yêu cầu mới của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XI và Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong 5 năm tới là đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, gắn với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội và tiến bộ của khoa học – công nghệ. Mặt khác, việc Việt Nam ký kết và gia nhập các Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương thế hệ mới, đã đặt ra cho nước ta nhiều thách thức trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động. Dự báo đến năm 2025, lao động Việt Nam sẽ có sự dịch chuyển nhanh từ ngành nông nghiệp sang ngành công nghiệp và dịch vụ, trong đó chủ yếu chuyển sang ngành dịch vụ. Giai đoạn 2016 – 2020 cần đào tạo giáo dục nghề nghiệp cho khoảng 12 triệu người, trong đó trình độ cao đẳng là 1,44 triệu người (chiếm khoảng 12%), trình độ trung cấp là 1,76 triệu người (chiếm khoảng 14,5%), trình độ sơ cấp là 8,8 triệu người (chiếm khoảng 73%).[13]

Thực tế đang đặt ra những đòi hỏi bức thiết về việc cần phải đổi mới cơ bản và toàn diện, tạo sự đột phá về chất lượng đào tạo giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là đào tạo chất lượng cao; phát triển quy mô tương ứng với các điều kiện đảm bảo chất lượng; đảm bảo cơ cấu hợp lý giữa các cấp trình độ đào tạo; xây dựng hệ thống giáo dục nghề nghiệp mở, linh hoạt nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho mọi đối tượng người học; phát triển các trường chất lượng cao, nghề trọng điểm quốc gia, khu vực và quốc tế.

Hiện nay vấn đề thực tiễn Quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung còn thiếu đội ngũ có trình độ kỹ năng nghề cao, thiếu giáo viên giảng dạy ở các ngành nghề chuyển giao cấp độ quốc tế, khu vực ASEAN. Năng lực quản lý, quản trị và trình độ đào tạo của cán bộ quản lý còn bất cập, chưa chuyên nghiệp, chưa thích ứng với sự thay đổi của khoa học – công nghệ và hội nhập quốc tế để đổi mới công tác quản lý tổ chức và hoạt động GDNN. Ngay cả trong đội ngũ GV vẫn còn nhiều người nhận thức về vị trí, vai trò của công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng còn hạn chế.

Xuất phát từ lý do nêu trên, tôi lựa chọn vấn đề “Quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung” để làm đề tài nghiên cứu luận văn tốt nghiệp.

Mục đích nghiên cứu

Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường đáp ứng với yêu cầu mới.

Khách thể và đối tượng nghiên cứu

Khách thể nghiên cứu

Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp.

Đối tượng nghiên cứu

Quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung.

Giả thuyết nghiên cứu

Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung là vấn đề cần được đặc biệt quan tâm hiện nay. Trên thực tế, công tác này còn nhiều bất cập như nội dung, chương trình, cách thức tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chưa tinh gọn, hiệu quả; chưa cập nhật các công nghệ mới gắn liền với thực tiễn sản xuất; chưa tạo điều kiện để thu hút giáo viên dạy nghề tham gia đào tạo, bồi dưỡng, học tập nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp. Nếu đề xuất được các giải pháp quản lý mang tính thực tiễn, khoa học, khả thi thì khi áp dụng sẽ góp phần đảm bảo chất lượng giáo dục của nhà trường.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp

Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung

Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung.

Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

Với mong muốn đề tài có thể mang đến những biện pháp hiệu quả ngay tại cơ sở giáo dục nên luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động quản lý của người hiệu trưởng đối với hoạt động bồi dưỡng đội ngũ GV dạy nghề tại Trường Trung cấp Quang Trung dựa trên các yêu cầu, quy định Chuẩn nghề nghiệp.

Khảo sát: 55 đội ngũ giáo viên; 3 cán bộ quản lý.

– Các số liệu được thu thập từ năm học 2017-2018 đến 2019-2020.

Phương pháp nghiên cứu

Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các văn bản, nghị quyết; các tài liệu, sách, báo; các thông tin trên mạng, tham khảo các vấn đề có liên quan đến nội dung quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để làm cơ sở lý luận.

Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi

Để khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung, tác giả tiến hành sử dụng các mẫu phiếu:

– Phiếu dành cho GV, CBQL nhằm tìm hiểu hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên của CBQL.

– Phiếu dành cho giáo viên nhằm tìm hiểu thực trạng năng lực dạy nghề của giáo viên, các hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên của GVCN trong lớp, các hoạt động do nhà trường tổ chức…

7.2.2. Phương pháp phỏng vấn

Phỏng vấn 10 cán bộ quản lý, 20 giáo viên các nội dung liên quan đến đề tài.

Phương pháp nghiên cứu sản phẩm để đánh giá chất lượng

– Phương pháp quan sát

– Phương pháp thống kê số liệu

Để phân tích và xử lý các số liệu thu được, tôi tiến hành sử dụng phần mềm excel, thống kê xã hội SPSS.

Đóng góp của luận văn

Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp.

Luận văn làm rõ thực trạng công tác quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung

Luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung.

Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và khuyến nghị, phần nội dung của luận văn gồm 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lí luận về quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp

Chương 2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung.

Chương 3. Đề xuất một số biện pháp quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề theo chuẩn năng lực nghề nghiệp tại Trường Trung cấp Quang Trung.