SKKN Biện pháp gây hứng thú cho học sinh trong giờ học môn tiếng Anh lớp 5

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

1.Lí do chọn đề tài

Trong xu thế hội nhập toàn cầu hiện nay, Tiếng Anh là ngôn ngữ có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của một quốc gia. Tiếng Anh như là sợi dây kết nối mối quan hệ tình cảm giữa con người với con người ở các quốc gia khác nhau, là cầu nối thông thương thúc đẩy sự phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội của đất nước cũng như trên toàn cầu.

 Hòa cùng sự phát triển của thế giới, vai trò và vị trí của tiếng Anh ở Việt Nam đang được cả xã hội cùng quan tâm. Môn học Tiếng Anh được đưa vào giảng dạy trong hệ thống giáo dục quốc dân từ cấp Tiểu học cho đến đại học. Tuy nhiên việc dạy học Tiếng Anh cho học sinh tiểu học không giống với các môn học bằng tiếng Việt. Học sinh được học cả bốn kĩ năng nghe-nói-đọc-viết trong một tiết học và hình thức học chủ yếu là bắt chước và lặp lại cho nên rất dễ gây nhàm chán. Vậy làm sao để các em học sinh tiểu học nói chung, học sinh lớp 5 nói riêng có thể vận dụng kiến thức tiếng Anh vào thực hành giao tiếp hiệu quả và hứng thú học tập? Làm sao để học sinh vận dụng thực hành tốt kiến thức vừa được học thay vì phải học rập khuôn lí thuyết ? Qua thực tế dạy học môn Tiếng Anh ở cấp tiểu học, tôi nhận thấy những hoạt động như tổ chức trò chơi, đóng kịch, tập bài hát, xem phim hoạt hình bằng Tiếng Anh… có tác dụng rất lớn trong việc kích thích tinh thần học tập của học sinh. 

Học mà chơi, chơi mà học sẽ giúp các em phát huy khả năng học tập của bản thân, tiếp thu bài nhanh, nhớ bài lâu, không khí lớp học sôi nổi, môi trường học tập giữa thầy cô, bạn bè trở nên thân thiện. Xuất phát từ những lí do nêu trên, tôi mạnh dạn đưa ra đề tài: “Biện pháp gây hứng thú cho học sinh trong giờ học môn Tiếng Anh lớp 5”.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

– Giúp học sinh hiểu được vai trò quan trọng của các hoạt động học tập trong giờ học Tiếng Anh; biết cách chơi một số trò chơi Tiếng Anh, biết hát những bài hát Tiếng Anh thiếu nhi, tự giác vận dụng kiến thức được học vào hoạt động giao tiếp qua những vở kịch đơn giản, từ đó giúp học sinh mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp Tiếng Anh. 

– Nghiên cứu thực trạng tổ chức các hoạt động dạy học của giáo viên và tinh thần học tập của các em học sinh lớp 5, đưa ra một số biện pháp gây hứng thú trong giờ học Tiếng Anh nhằm kích thích tinh thần học tập sôi nổi, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Khai thác có hiệu quả đồ dùng dạy học và các phương tiện dạy học có sẵn.

1. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1.Cơ sở lí luận

Trong xu thế hội nhập quốc tế của đất nước hiện nay, tiếng Anh đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu trong giao tiếp hay nghiên cứu trên mọi lĩnh vực văn hóa, giải trí, chính trị, kinh tế,…. Chính vì vậy, việc dạy và học tiếng Anh ngày càng trở nên cấp thiết và là môn học bắt buộc trong chương trình giáo dục ở các cấp học của Việt nam. 

Ngày 30/9/2008 Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 1400/QĐ-TTg, phê duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân”. Mục tiêu của đề án là thực hiện đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa; biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Do đó, việc học ngoại ngữ trong các trường Trung học phổ thông, Trung học cơ sở và đặc biệt trong các trường tiểu học đã, đang được Đảng, nhà nước rất quan tâm. 

Vấn đề dạy và học tiếng Anh cho học sinh tiểu học rất quan trọng nhằm tạo đà cho các em có kiến thức vững chắc ở những cấp học tiếp theo. Nội dung chương trình sách giáo khoa phong phú, đa dạng gắn liền với những hoạt động trong cuộc sống hàng ngày cho nên học sinh tiểu học không cảm thấy bỡ ngỡ khi học môn Tiếng Anh. Tuy nhiên, với tâm lí trẻ nhỏ là ham cái mới lạ, nhanh chán, mau quên thì những hoạt động thực hiện trong một giờ học môn Tiếng Anh cần phải sôi nổi, vui nhộn và đa dạng. Giáo viên phải là người hướng dẫn, gợi mở tính sáng tạo trong học tập cho học sinh, giúp học sinh vận dụng hiệu quả các kĩ năng vào hoạt động giao tiếp. Chính vì vậy, việc tổ chức các hoạt động gây hứng thú trong giờ học môn Tiếng Anh là cần thiết và thiết thực.

2.Thực trạng

Trong những năm học qua, việc dạy và học môn Tiếng Anh ở trường tiểu học Krông Ana luôn nhận được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp cũng như quý phụ huynh học sinh. Giáo viên tích cực, chủ động vận dụng các phương pháp dạy học mới. Các em học sinh mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động học tập, vận dụng nhanh kiến thức vào thực hành. Số lượng, chất lượng học sinh tham gia các cuộc thi và đạt giải ở năm học sau cao hơn năm học trước. 

Phụ huynh học sinh nhận thức được vai trò quan trọng của Tiếng Anh trong thời đại mới cho nên động viên, tạo điều kiện thuận lợi cho các cháu học tập nâng cao kiến thức môn Tiếng Anh.

Bên  cạnh những thuận lợi có được thì cũng còn không ít khó khăn trong dạy và học Tiếng Anh như: Giáo viên ít tổ chức các hoạt động giải trí lồng ghép trong giờ học môn Tiếng Anh; Một số giáo viên còn thiếu kinh nghiệm tổ chức các hoạt động dạy học phù hợp với tâm lí học sinh tiểu học, ngại tổ chức trò chơi trong giờ học cho nên mỗi giờ học diễn ra nhẹ nhàng, đơn điệu, ít hiệu quả. Những trò chơi, bài hát được thiết kế trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 5 còn ít, đơn giản và lặp lại nhiều lần nên không gây được hứng thú cho các em học sinh. Tâm lí các em học sinh lớp 5 hiếu động nhưng bắt đầu e ngại, các em chưa có phương pháp học tập môn tiếng Anh hiệu quả nên không tập trung vào bài học, nhanh chán. Một số học sinh sợ học môn Tiếng Anh. Một số phụ huynh ít quan tâm đến việc học tiếng Anh của con em mình.

Nguyên nhân ưu điểm

Nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sát sao của lãnh đạo Phòng giáo dục và đào tạo huyện Krông Ana, lãnh đạo trường Tiểu học Krông Ana luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất về mọi mặt cho việc dạy và học Tiếng Anh trong nhà trường. Bộ phận chuyên môn kịp thời triển khai các văn bản chỉ đạo, kế hoạch đến từng đồng chí giáo viên Tiếng Anh để việc dạy và học Tiếng Anh ngày càng đạt hiệu quả. Đội ngũ giáo viên dạy môn Tiếng Anh đạt chuẩn B2 theo yêu cầu của khung năng lực Châu Âu, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Chủ động nghiên cứu kĩ tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học để tổ chức hiệu quả các hoạt động dạy học giúp học sinh thoải mái, tự tin trong mỗi giờ tiếng Anh. Cha mẹ học sinh sống ở địa bàn thuận lợi về mặt kinh tế cho nên tạo mọi điều kiện tốt nhất cho con em tham gia học tập, sinh hoạt nhằm cải thiện các kĩ năng nghe, nói, đọc viết Tiếng Anh. 

Nguyên nhân hạn chế

Nội dung chương trình sách giáo khoa được Bộ giáo dục xây dụng nhằm đạt được mục tiêu mà Đề án ngoại ngữ 2020 đưa ra nên lồng ghép nhiều kĩ năng trong một giờ học dẫn đến học sinh cảm thấy quá tải. Số lượng trò chơi, bài hát được thiết kế trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 5 không nhiều, đơn giản và lặp lại nhiều lần nên gây nhàm chán cho học sinh. Một số giáo viên quan niệm chưa đúng về phương pháp đổi mới hình thức dạy học, trong đó có phương pháp trò chơi ngôn ngữ. 

Tâm lí của các em học sinh lớp 5 bắt đầu có sự thay đổi, một số học sinh nhút nhát, hạn chế về năng lực học tập cho nên các em ngại không muốn tham gia vào các hoạt động thực hành với bạn của mình. Một số phụ huynh chưa nhận thấy tầm quan trọng của môn Tiếng Anh, có tâm lí chủ quan, xem nhẹ môn Tiếng Anh nên ít nhắc nhở con cái học tập ở nhà, hoặc do là môn đặc thù nên việc giúp đỡ con học tập ở nhà còn gặp khó khăn. 

3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề

Biện pháp 1: Động viên, khích lệ tinh thần học tập của học sinh.

Chúng ta ai cũng từng nghe những câu nói như : “lời nói là gói bạc, lời nói là đòn đau” hay “Lời khen chân thành và đúng lúc là động lực để thay đổi cả một cuộc đời”… Một lời khen tặng đúng lúc như sự tiếp sức, cổ vũ, định hướng cho bản thân đối với việc đang làm, con đường đang đi và tương lai đang hướng tới. Vậy tại sao chúng ta không áp dụng chúng trong mỗi giờ học Tiếng Anh? Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy rằng giá trị của lời khen đối với học sinh rất quan trọng. Khi các em trả lời câu hỏi hay hoàn thành một nhiệm vụ học tập thầy cô giáo chúng ta nên khen ngợi, tuyên dương kịp thời. Như vậy học sinh sẽ rất vui vì được thầy cô giáo công nhận thành tích của chúng và ở những giờ học tiếp theo chúng sẽ nỗ lực hơn nữa để được thầy cô khen. Ngoài ra việc thường xuyên khen ngợi, động viên học sinh còn giúp giáo viên thực hiện tốt qui định về đánh giá học sinh theo thông tư 22/2016TT-BGDĐT. Bên cạnh đó, khi học sinh làm sai chúng ta nên nhẹ nhàng giải thích, sữa lỗi cho các em. Đôi lúc thầy cô có thể giả vờ mình làm sai để học sinh phát hiện lỗi sai điều này nghe có vẻ vô lí nhưng rất hiệu quả. Việc làm sẽ giúp học sinh khắc phục được tâm lí sợ sai khi phát biểu ý kiến. Giờ học sẽ thành công khi giáo viên khuyến khích học sinh mạnh dạn thể hiện được quan điểm của cá nhân. 

Trong mỗi giờ học, ngoài lời khen dành cho học sinh tôi thường sử dụng thêm một số hình thức khác để động viên, khích lệ học sinh như: trao phần thưởng cho học sinh bằng những đồ dùng học tập bút, thước, tẩy hay cắt những bông hoa nhỏ tặng học sinh, phát cho học sinh một cái kẹo nhỏ. Hay tổ chức thi đua học tập cho học sinh bằng cách chia lớp thành các đội nhỏ và cộng điểm thưởng cho mỗi đội khi các bạn trong đội làm bài tốt. Tất cả những phần thưởng nêu trên tuy nhỏ nhưng các em học sinh rất thích và hăng hái học tập vì tâm lí trẻ nhỏ lúc nào cũng muốn được tặng quà. 

Vậy để thực hiện thành công biện pháp động viên, khích lệ học sinh trong mỗi giờ học thì giáo viên cần nắm được tâm lí và tình hình học tập của các em học sinh từng khối, lớp. Giáo viên hãy là bạn với học sinh, như vậy chúng ta sẽ dễ dàng hiểu hơn tâm tư, suy nghĩ của các em, từ đó đưa ra những biện pháp giáo dục học sinh có hiệu quả nhất.

Ví dụ: Khi tôi làm sai một bài tập và học sinh phát hiện ra lỗi sai của cô giáo, đầu tiên tôi phải cảm ơn học sinh và nhận lỗi về mình, sau đó nhờ các em giải thích xem tôi đã làm sai ở đâu và tôi nên sửa lại như thế nào cho đúng. Việc làm này giúp học sinh mạnh dạn hơn khi bày tỏ ý kiến của bản thân và các em hiểu ý kiến của chúng cũng được thầy cô tôn trọng, và giờ học sẽ trở nên sôi nổi hơn khi các em tự tin trả lời câu hỏi của thầy cô. 

Ví dụ 2: Qua cuộc thi Hùng biện Tiếng Anh năm học  ……… Khi mới nhận được công văn thông báo nội dung và thể lệ cuộc thi của Phòng giáo dục và đào tạo, cả tôi và các em học sinh được chọn đi thi đều rất hoang mang, lo lắng và áp lực. Nhưng sau khi nói chuỵện với ban giám hiệu nhà trường thì chúng tôi cảm thấy thoải mái và tự tin hơn rất nhiều. Thầy hiệu trưởng không chỉ động viên chúng tôi cố gắng hoàn thành nhiệm vụ mà còn thường xuyên quan tâm, khen ngợi các em học sinh. Sự quan tâm nhiệt tình của thầy là động lực để các em tham gia cuộc thi với thành tích cao: em Nguyễn Thị Cẩm Vân đạt giải nhất hùng biện Tiếng Anh cấp huyện, giải nhì toàn đoàn hùng biện Tiếng Anh cấp tỉnh…

Học sinh tham gia Hùng biện Tiếng Anh cấp huyện

Hình ảnh học sinh tham gia Hùng biện Tiếng Anh cấp tỉnh

Sau đây là một số lời khen thường dùng trong giờ học Tiếng Anh:

Well done! Good job! Làm tốt lắm
Great! Excellent! Smart! Rất tốt
You’re doing great! You’ve done a great job! Em làm việc tốt lắm
Amazing! Wonderful! Tuyệt vời!
Fantastic! Thật là không tưởng
Beautiful! Breathtaking! Đẹp quá!!
Excellent speech! I really enjoyed it! Một bài thuyết trình tuyệt vời! Cô thực sự thích nó!
What a marvelous memory you’ve got! Bạn thật là có một trí nhớ tuyệt vời.
What a smart answer! Thật là một câu trả lời thông minh!
I really must express my admiration for your performance. Cô thực sự ước ao có được tài năng biểu diễn như em.
You deserve the highest praise. Bạn xứng đáng nhận lời khen ngợi tốt nhất.
You have good taste! Bạn thật có con mắt thẩm mỹ!
You are quite good with your hands. Bạn thật khéo tay.
You are qualified person. Em đúng là người có năng lực.
She is so prospective. Cô ấy đầy triển vọng.
You are really a genius. Bạn đúng là thiên tài.
She is very good with languages. Cô ấy rất giỏi ngoại ngữ.
You have a very thoughtful mind. Em suy nghĩ thật chu đáo.
You are so careful. Bạn cẩn thận quá!
You’re looking very smart today! – Bạn trông rất đẹp (sang trọng) hôm nay!
You are excellent! Bạn thật tuyệt vời
You are very good! Em giỏi quá
I am really proud of you. Cô thật tự hào về em.
You are always beautiful em lúc nào cũng đẹp
I like your voice very much. Cô rất thích giọng nói của em

Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động học tập gây hứng thú cho học sinh trong mỗi giờ học như: trò chơi, âm nhạc, xem phim, đóng kịch

Mỗi một môn học có một phương pháp giảng dạy khác nhau, mỗi một giáo viên có cách thức giảng bài khác nhau nhưng tất cả đều mong muốn có một tiết dạy hứng thú, học sinh hiểu bài và nhớ bài lâu. Đối với môn Tiếng Anh cũng vậy, giờ học càng sôi nổi bao nhiêu thì học sinh sẽ mạnh dạn thực hành giao tiếp bấy nhiêu cho nên giáo viên nên linh hoạt tổ chức các hoạt động học tập vui nhộn và có tính đồng đội để học sinh tham gia như: các trò chơi, bài hát, đóng kịch, xem phim….Sau đây tôi mạnh dạn trình bày một số hoạt động mà tôi thường tổ chức cho học sinh trong mỗi giờ học Tiếng Anh.

Hoạt động 1. Học Tiếng Anh qua trò chơi

Khi thiết kế các hoạt động cho một bài dạy trên lớp thì ngoài kiến thức trọng tâm giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp nội dung bài học. Sau đó giáo viên căn cứ vào tình hình thực tế lớp học cũng như đối tượng học sinh, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học để sắp xếp hợp lí các hoạt động dạy học, hoạt động trò chơi có thể được tổ chức ở giai đoạn giới thiệu bài mới, kiểm tra bài cũ, sau khi giới thiệu từ vựng hay phần củng cố của bài học. Trò chơi được chuẩn bị cần thể hiện rõ ràng mục tiêu về kiến thức, kĩ năng và giáo dục học sinh. Trò chơi phải phù hợp với tâm lý, trình độ học sinh lớp 5 và điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường. Ngoài những trò chơi quen thuộc như: Bingo, Simon says, Slap the board,… tôi đã tìm hiểu thêm một số trò chơi như: Ai nhanh hơn, ai là triệu phú, nhanh tay nhanh mắt, hái hoa dân chủ,…

 Ví dụ 1: Trò chơi Ai về đích sớm nhất.

Mục đích: Trò chơi này dùng để cũng cố, luyện đọc từ vựng hoặc mẫu câu cho học sinh. Trò chơi đòi hỏi học sinh phải làm việc theo nhóm, nhớ được kiến thức trong mỗi chủ đề và có phản xạ nhanh.

Cách chơi: Tôi chia lớp thành 2 đội. Mỗi đội cử ra một đại diện đứng ra ngoài theo hai đường thẳng song song. Hai đại diện này sẽ di chuyển về phía trước khi đội mình đọc đúng từ vựng hoặc câu. Giáo viên qui định chủ đề của trò chơi và đích đến. Các thành viên trong mỗi đội sẽ đọc to từ vựng hoặc mẫu câu theo chủ đề mà giáo viên qui định. Nếu đội nào đọc đúng thì người đại diện bước lên một bước, nhưng nếu đội nào đọc sai từ thì người đại diện phải lùi lại hai bước. Đội thắng cuộc là khi bạn đại diện của đội này bước về đích trước đội bạn. Qua trò chơi học sinh sẽ cảm thấy hồi hộp khi sắp về đích, tạo tính kiên nhẫn cho học sinh, và cần có kiến thức của bài cũ.