SKKN Chọn nội dung tổ chức học sinh hoạt động nhóm phần Lịch sử cận đại lớp 8

MỤC LỤC

CHỌN NỘI DUNG TỔ CHỨC HỌC SINH HOẠT ĐỘNG NHÓM PHẦN LỊCH SỬ CẬN ĐẠI LỚP 8  TRƯỜNG THCS NGA TRUNG

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

        Giáo dục thế hệ trẻ là nhiệm vụ mà tất cả các quốc gia trên thế giới đều coi trọng. Cùng với sự phát triển của đất nước, nền giáo dục nước ta luôn được đề cao và không ngừng phát triển. Ngày 4/11/2013, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Nghị quyết chỉ rõ “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc”. 

Đổi mới và hiện đại hóa phương pháp giáo dục là chuyển từ việc truyền thụ tri thức thụ động một chiều, thầy giảng, trò ghi sang hướng dẫn người học chủ động tư duy trong quá trình tiếp cận tri thức; dạy cho người học phương pháp tự học, tự thu nhận thông tin một cách có hệ thống và có tư duy phân tích, tổng hợp; phát triển năng lực của mỗi cá nhân. Tăng cường tính chủ động, tính tự chủ của học sinh trong quá trình học tập là chiến lược phát triển của ngành giáo dục nước ta.

          Một vấn đề quan trọng là nhiều giáo viên nhận thức được sự cần thiết phải đổi mới phương pháp dạy học nhưng rất khó từ bỏ các phương pháp dạy học truyền thống. Do đó muốn thực hiện đổi mới phương pháp dạy học thì bản thân mỗi giáo viên phải tự ý thức chủ động thay đổi các phương pháp dạy học truyền thống đã quen và thực hiện các phương pháp tích cực để phù  hợp với tình hình thực tế hiện nay.

          Đổi mới môn Lịch sử nói chung và đặc biệt là môn Lịch sử trường THCS đã được chú trọng đổi mới phương pháp dạy và học phù hợp với tình hình thực tế. Là giáo viên dạy bộ môn Lịch sử THCS nhiều năm tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi các giải pháp để nhằm mục đích nâng cao chất lượng giờ dạy. Môn Lịch sử vừa căn bản, vừa thiết thực và vừa có tính khả thi. Để làm sao đó mỗi học sinh cần phải hiểu “Dân ta phải biết sử ta” hướng các em đến nguồn gốc cội nguồn dân tộc và tôn trọng quá khứ.

          Trong quá trình dạy học môn Lịch sử bên cạnh sử dụng một số kỹ thuật dạy học khác thì “ Chọn nội dung tổ chức học sinh hoạt động nhóm phần lịch sử cận đại lớp 8 trường THCS Nga Trung ” là phù hợp với đối tượng cũng như trình độ nhận thức đối tượng học sinh. Mục đích là giáo viên giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp, năng lực nhận thức và tư duy. Chính vì vậy tổ chức học sinh hoạt động theo nhóm trong dạy học Lịch sử là rất cần thiết đối với người học, đáp ứng yêu cầu của xã hội, phù hợp với mục tiêu, định hướng đổi mới phương pháp dạy học mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.

Muốn giờ học trở nên sinh động, hấp dẫn lôi cuốn học sinh học tập chủ động tích cực thì giáo viên phải biết sử dụng các phương pháp dạy học lịch sử  theo đúng đặc trưng bộ môn. Bên cạnh nhiều phương pháp truyền thống  thì  học theo phương pháp thảo luận nhóm là phương pháp mới nên nhiều giáo viên  còn ngại vì nhiều lý do. Tuy nhiên, trong quá trình giảng dạy bộ môn bản thân tôi nhận thấy tổ chức cho học sinh học tập thảo luận theo nhóm một trong những phương pháp tích cực, quan trọng trong dạy học lịch sử. 

Hoạt động nhóm là hình thức cho học sinh học tập thảo luận theo từng nhóm, cùng nhau giải quyết một nhiệm vụ hoặc hai, ba nhiệm vụ học tập nào đó, nhằm giúp học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức, hiểu thấu đáo vấn đề và phát triển những kỹ năng trí tuệ cần thiết. Hoạt động nhóm trong dạy học lịch sử để giúp học sinh lĩnh hội kiến thức, nhớ kiến thức một cách có hệ thống theo trình tự phát triển của xã hội loài người. Đặc biệt là rèn khả năng hợp tác tương trợ, giúp học sinh tự tin, trao đổi thoải mái, và hơn thế nữa tập hợp được nhiều đối tượng học sinh từ khá, giỏi, yếu, kém đến trung bình đều có cơ hội tham gia vào học tập. Vậy làm thế nào để có thể chọn được nội dung kiến thức để đưa vào hoạt động nhóm có hiệu quả đối với bộ môn Lịch sử cấp THCS nói chung và đối với môn Lịch sử khối 8 nói riêng đạt hiệu quả, là một trong những vấn đề đang có nhiều mối quan tâm, trăn trở suy nghĩ với những thầy, cô giáo đang trực tiếp đứng lớp. 

Là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy môn lịch sử bậc THCS, được học tập, bồi dưỡng nhiều lớp chuyên đề về đổi mới phương pháp giảng dạy do Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Bên cạnh nhiều phương pháp dạy học tích cực khác tôi thấy rằng “Chọn nội dung tổ chức học sinh hoạt động nhóm phần lịch sử cận đại lớp 8 trường THCS Nga Trung ” là phù hợp với đối tượng cũng như trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức của học sinh ở trường THCS Nga Trung tôi đang dạy. Trong quá trình áp dụng biện pháp này ở những năm học vừa qua, bản thân nhận thấy có những hiệu quả nhất định. Học sinh nắm vững kiến thức bài học, đặc biệt có thói quen rèn luyện phát triển kỹ năng làm việc và giao tiếp mạnh dạn, có thói quen học hỏi lẫn nhau, phát huy vai trò trách nhiệm tích cực trên cơ sở hợp tác, bỏ được thói quen thụ động “ ghi- chép”ở học sinh. Trên cơ sở kết quả đó, bản thân tôi mạnh dạn muốn được chia sẻ một số kinh nghiệm của mình với các bạn đồng nghiệp về vấn đề này. Đây là lý do để tôi chọn và thực hiện tại trường THCS Nga Trung trong năm học ………..

        1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:

        Với bộ môn lịch sử việc áp dụng phương pháp thảo luận nhóm là một trong những hình thức thực hiện tốt nhất việc dạy học phát huy tính tích cực và tương tác của học sinh. Dưới hình thức học tập này học sinh được khuyến khích thảo luận và hợp tác với nhau, được trao đổi chia sẻ và có cơ hội để sử dụng kiến thức cũng như các kỹ năng mà các em được lĩnh hội, rèn luyện. Cùng với đó học sinh được lôi cuốn vào các hoạt động học tập, thu lượm kiến thức bằng chính khả năng của mình với sự hướng dẫn của giáo viên.