SKKN Giáo dục ý thức bảo vệ Tổ quốc cho học sinh lớp 9, qua các bài học Lịch Sử

MỤC LỤC

1. MỞ ĐÂU

1.1. Lý do chọn đề tài.

Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã từng nói : “Dân tộc ta là con Rồng, cháu Tiên có nhiều người tài giỏi, đánh Bắc, dẹp Nam, yên dân, trị nước tiếng để muôn đời”[1]. Chính vì vậy, cần phải chăm lo “phát triển tinh thần yêu nước của dân ta”, làm cho lòng yêu nước của mỗi người không “cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm”, mà phải được đem ra “thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến”, vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI (2011), đã chỉ rõ: “Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội”[2]. Do đó, phải khơi dậy mạnh mẽ tất cả các nguồn lực nội sinh và ngoại sinh, vật chất và tinh thần, trước hết là chủ nghĩa yêu nước, ý chí độc lập, tự cường, tinh thần tự hào dân tộc,…của toàn dân, nhằm đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhanh chóng đưa đất nước ta trở thành một nước công nghiệp hiện đại trong thập kỷ tới.

Trong Lịch Sử dân tộc, ông cha ta đã rất coi trọng giáo dục môn Lịch sử. Từ thời phong kiến, các Nho sinh từ sáu tuổi trở lên đã phải ngày đêm đèn sách, gắng sức học cho thông kinh sử. Bởi, không thông Sử thì khó đỗ đạt làm quan để phụng sự dân tộc, quản lý đất nước. Sinh thời Cụ Nguyễn Sinh Sắc đã dạy Nguyễn Tất Thành thời còn niên thiếu nhiều kiến thức, nhưng nhiều nhất vẫn là những bài học về Lịch Sử. Những bài học, câu chuyện, áng thơ văn… về lịch sử nước nhà đã giúp người thanh niên Nguyễn Tất Thành sớm hun đúc lòng yêu nước và ý chí quyết tâm giải phóng dân tộc ra khỏi ách áp bức, cường quyền của đế quốc, phong kiến.

Thấm thía điều ấy, ngay từ năm 1942 khi lãnh đạo Mặt trận Việt Minh và nhân dân Việt Nam chuẩn bị lực lượng cho cuộc Tổng khởi nghĩa giải phóng dân tộc, Hồ Chí Minh đã soạn một tài liệu có tên: Lịch Sử nước ta, để tuyên truyền, vận động nhân dân. Mở đầu tài liệu, Người viết:

 “Dân ta phải biết sử ta

  Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”.[3]

Tất cả những giá trị lịch sử, văn hóa của người Việt Nam qua các thời kỳ dựng nước và giữ nước thường được đúc kết bằng những trang sử hào hùng. Đặc biệt, là chủ nghĩa yêu nước và truyền thống chống ngoại xâm vô cùng kiên cường, bất khuất của dân tộc. 

Dạy Lịch Sử chính là dạy cho thế hệ trẻ Việt Nam biết làm người, giáo dục cho họ hiểu biết những phẩm giá, nhân cách con người Việt, góp phần nâng cao “phông” văn hóa cho học sinh, qua đó giúp cho các em hiểu biết quá khứ hào hùng của dân tộc và những giá trị của ngày hôm nay. 

Trong lễ kỷ niệm 45 năm Ngày thành lập Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam (1966 – 2011), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã khẳng định: Sử học là ngành khoa học nền tảng hết sức quan trọng, không chỉ dừng lại ở quá khứ mà từ đó biết cả hiện tại và tương lai, phục vụ trực tiếp sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Trong Điện chúc mừng Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam ngày 16-8-2012, Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: “Giáo dục khoa học Lịch sử cho thế hệ trẻ Việt Nam là vấn đề vô cùng quan trọng đối với tương lai và sự trường tồn, phát triển dân tộc”. Lời căn dặn đó đã thể hiện lòng mong muốn đầy tâm huyết của Đại tướng đối với tương lai của đất nước và dân tộc.

Trong những năm gần đây, với sự phát triển của nền kinh tế thị trường đã làm cho nền kinh tế Việt Nam có sự chuyển biến mạnh mẽ, bộ mặt đất nước được thay đổi một cách rõ rệt. Tuy nhiên, nó cũng kéo theo những thay đổi về mặt văn hóa, xã hội. Với sự bùng phát của mạng Internet, lớp trẻ sớm được tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau nên nhạy bén, năng động hơn, phù hợp với xu thế toàn cầu.

Tuy nhiên, cũng có một bộ phận thanh, thiếu niên có lối sống thực dụng, thờ ơ, lãnh cảm trước mọi người, mọi việc. Nhiều bạn trẻ còn có cái nhìn lệch lạc giá trị về Lịch Sử. Nhiều câu hỏi được đặt ra: Có phải lòng yêu nước của lớp trẻ ngày nay đang có “vấn đề”? Nhà sử học Dương Trung Quốc đã từng khẳng định: “Lòng yêu nước của con người việt Nam vẫn luôn sâu sắc và mạnh mẽ. Đã là người Việt Nam đều có lòng yêu nước. Khi có cơ hội họ sẽ thể hiện tinh thần yêu nước của mình. … Việc thiếu hiểu biết về Lịch sử không phải chỉ do lỗi của các bạn mà còn là trách nhiệm của người lớn, của lãnh đạo, của ngành giáo dục và đặc biệt là những nhà nghiên cứu và giảng dạy Lịch Sử”. 

Giáo dục lòng yêu nước là ưu thế của bộ môn Lịch Sử. Một bài học Lịch Sử có thể làm sống dậy những trang sử hào hùng của dân tộc, những thăng trầm của Lịch Sử… làm cho học sinh cảm thấy tự hào vì mình là con dân đất Việt. Hay chỉ là những dòng chữ vô tri, vô giác đều phụ thuộc vào sự truyền đạt của giáo viên bộ môn Lịch Sử. 

Hiện nay, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chủ quyền đất nước ngày càng nặng nề. Thế hệ trẻ lớn lên mà không nắm chắc Lịch Sử dân tộc, không hiểu truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc thì làm sao có thể yêu nước và bảo vệ đất nước một cách chân chính nhất.

Nếu môn Lịch sử không được đối xử và đặt đúng vị trí, vai trò, không trở thành môn học bắt buộc đối với học sinh trung học cơ sở thì rất nguy hại cho quốc gia, dân tộc, vô tình tiếp tay cho kẻ thù.

Vì vậy, giáo dục Lịch Sử dân tộc cho học sinh nói chung và học sinh lớp 9 nói riêng lại càng quan trọng hơn bao giờ hết. Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin và mạng xã hội, đa số các em học sinh lớp 9 đã sử dụng mạng