SKKN Giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết luyện tập toán

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Chương trình Toán rất đa dạng và phong phú, bởi vậy việc đề ra một phương pháp dạy học phù hợp với tất cả các dạng bài là điều khó có thể thực hiện được. Với mỗi dạng bài lên lớp có một phương pháp tối ưu nhất, phương pháp này thì phù hợp với kiểu bài này nhưng lại không thực sự phù hợp với kiểu bài khác. Do đó mỗi giáo viên cần cố gắng trau dồi nghiệp vụ sư phạm của mình để hướng dẫn học sinh lĩnh hội tri thức, kỹ năng, phương pháp nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội.

Nếu như tiết học lý thuyết cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản ban đầu thì tiết học luyện tập có tác dụng hoàn thiện các kiến thức cơ bản đó, nâng cao lý thuyết trong chừng mực có thể, làm cho học sinh nhớ và khắc sâu hơn vấn đề lý thuyết đã học. Tiết luyện tập không phải chỉ đơn thuần là giải các bài tập đã học, cho học sinh làm ở nhà hay cho học sinh làm ở trên lớp. Thầy luyện, trò tập làm đó là nội dung chủ yếu của tiết luyện tập.

Trong tiết luyện tập phần nào đó thầy được “ tự do” hơn trong việc lựa chọn nội dung dạy học so với tiết học lý thuyết, miễn sao đạt được mục đích yêu cầu đề ra. Học sinh cũng được “tự do” phát triển tư duy sáng tạo để đưa ra nhiều phương án giải quyết vấn đề khác nhau và rút ra được phương án nhanh nhất.

Đặc biệt tiết luyện tập học sinh có điều kiện thực hành, vận dụng các kiến thức đã học vào việc giải quyết các bài toán thực tế, các bài toán có tác dụng rèn luyện kỹ năng tính toán, rèn luyện các thao tác tư duy để phát triển năng lực sáng tạo sau này. Vì vậy việc dạy học tiết luyện tập rất quan trọng trong chương trình dạy học, đặc biệt đối với môn toán. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn toán lớp 6, tôi đã mạnh dạn đưa ra một số phương án dạy tiết luyện tập toán 6 vào lớp học và gây được nhiều hứng thú học tập cho học sinh.

Vì những lí do trên tôi đưa ra đề tài: “Giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết luyện tập toán” làm đề tài nghiên cứu.

1. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2. Cơ sở lý luận của vấn đề

Trên địa bàn mà trường tôi trực thuộc, học sinh đa số là con em nông thôn, điều kiện kinh tế còn khó khăn nên việc đầu tư về vật chất cũng như thời gian cho việc học tập chưa cao, ngoài giờ đến lớp các em còn phải giúp đỡ bố mẹ các công việc gia đình, gần như không có thời gian để tự học. Vì vậy việc học luyện tập ở trên lớp là thực sự cần thiết đối với học sinh đặc biệt là học sinh trên địa bàn tôi phụ trách.

Để tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, khơi dậy và phát triển năng lực tự học nhằm hình thành cho học sinh tư duy tích cực, độc lập sáng tạo, gây hứng thú học tập thì việc sử dụng phương pháp, cách thức. cách tổ chức dạy học một tiết luyện tập toán là thực sự cần thiết.

1. Thực trạng của vấn đề

Theo hướng đổi mới của phương pháp dạy học hiện nay, bản thân giáo viên với quan niệm quá trình học tập không chỉ là quá trình lĩnh hội các kiến thức có sẵn mà còn là quá trình học sinh tự khám phá, tự phát hiện, tự tìm tòi đến với kiến thức mới nhờ sự hướng dẫn, giúp đỡ và tổ chức của giáo viên.

Tuy nhiên theo tôi nhận định từ trước tới nay đa số giáo viên chưa thực sự chú trọng, đầu tư vào việc dạy các tiết luyện tập, mà xem luyện tập chỉ là tiết học dùng để chữa các bài tập đã giao về nhà cho học sinh. Vì vậy các tiết luyện tập bao giờ cũng chỉ tiến hành theo trình tự rập khuôn, giáo viên kiểm tra lý thuyết rồi gọi học sinh lần lượt lên chữa bài tập, giáo viên kết luận và cho điểm. Việc làm này đem lại sự nhàm chán cho bản thân giáo viên cũng như học sinh, tiết học diễn ra một cách buồn tẻ, học sinh không có hứng thú học tập.

Nếu giáo viên trong quá trình dạy tiết luyện tập lại máy móc, cứng nhắc 

không quan tâm đến tính chất và yêu cầu cụ thể của từng tiết luyện tập, bao giờ cũng phải kiểm tra lý thuyết rồi mới cho ra bài tập đã đươch giao về nhà làm, không có các trò chơi giải trí, câu đố vui… thì không thể phát triển tư duy, mặt bằng văn hóa noi chung của học sinh không được nâng cao. Các bài tập bổ sung ở sách bài tập, giáo viên cần đọc và lựa chọn phù hợp. Sách giáo khoa rất quan tâm đến việc hướng dẫn học sinh sử dụng máy tính bỏ túi để làm các phép tính một cách nhanh chóng và thuận tiện. nếu trong các tiết luyện tập giáo viên không quan tâm đến việc này thì học sinh sẽ không biết sử dụng thành thạo máy tính bỏ túi để tính. Bên cạnh đó học sinh mất dần hứng thú học toán, máy móc trong việc phát hiện và giải quyết vấn đề nảy sinh trong bài tập, hạn chế khả năng sử dụng ngôn ngữ chính xác, các phẩm chất của tư duy linh hoạt, độc lập và sáng tạo không được phát triển, từ đó hình thành cho học sinh thói quen ỷ lại, không mạnh dạn trình bày ý tưởng của mình.

Trước tình trạng và phân tích kết quả có thể xảy ra của thực trạng tôi thấy mình cần phải nắm vững mục tiêu, phương pháp dạy tiết luyện tập toán, góp phần tạo điều kiện để tổ chức các hoạt động của học sinh nhằm phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của học sinh, bồi dưỡng lóng say mê học tập và ý chí vươn lên.

  Để công việc đạt hiệu quả cao hơn, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn toán lớp 6 tôi đã mạnh dạn đưa một số phương án dạy tiết luyện tập vào quá trình giảng dạy của mình

Để kiểm chứng kết quả nghiên cứu tôi đã khảo sát hai lớp trước khi thực hiện và thu được kết quả như sau: 

III. Giải pháp và tổ chức thực hiện

1. Để thực hiện thành công một tiết luyện tập, giáo viên cần:

– Tham gia đầy đủ các buổi học chuyên đề toán để kịp thời vận dụng được các phương pháp tích cực, phù hợp với đối tượng học sinh của mình.

– Thường xuyên tham gia dự giờ đồng nghiệp để rút kinh nghiệm cho bản thân.

– Tham khảo các tài liệu về việc đổi mới phương pháp dạy học để học hỏi kinh nghiệm như: Thiết kế bài giảng, Sách giáo viên, Sách bài tập… 

2. Trong quá trình tìm tòi nghiên cứu, tôi nhận thấy để đem lại hiệu quả, phát triển tư duy của học sinh ở một tiết luyện tập toán, giáo viên cần quan tâm đến các vấn đề sau:

– Tích cực hóa hoạt động tự luyện tập của học sinh từ khâu chuẩn bị ở nhà.

– Khi luyện tập cho học sinh áp dụng thành thạo một quy tắc, công thức nào đó cần lựa chọn một số bài tập có cách giải quyết riêng, đơn giản hơn là áp dụng quy tắc tổng quát đã học.

– Khuyến khích học sinh tìm nhiều lời giải khác nhau của cùng một bài toán.

– Rèn cho học sinh khả năng chuyển từ tư duy thuận sang tư duy nghịch đối với một số bài toán khó để đưa ra hướng giải quyết đơn giản.

– Tổ chức trò chơi bằng nhiều hình thức phong phú, góp phần tăng hứng thú học tập.

– Rèn kỹ năng sử dụng máy tính bỏ túi để giảm nhẹ những khâu tính toán.

– Giúp học sinh hệ thống kiến thức, rèn luyện kỹ năng, thuật toán, rèn nề nếp học.

3. Mục tiêu của tiết luyện tập

– Hoàn thiện, nâng cao ( ở mức độ cho phép của chương trình ) lý thuyết qua hệ thống bài tập.

– Rèn luyện kỹ năng, thuật toán, nguyên tắc giải toán ( tùy từng bài cụ thể).

– Rèn luyện nếp học tập có khoa học, rèn luyện các thao tác tư duy, phương pháp học tập chủ động, tích cực, sáng tạo.

4. Tiến hành soạn bài và thực hiện tiết dạy trên lớp
5. Nghiên cứu tài liệu: Cần nghiên cứu lại phần lý thuyết mà học sinh được học. Trong các nội dung lý thuyết, phải xác định rõ ràng kiến thức cơ bản và trọng tâm, kiến thức nâng cao hoặc mở rộng cho phép.

Đối với bài tập cần biết: