LVTS Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại công ty cổ phần than vàng danh- vinacomin

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Sau khi gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO), Việt Nam đã có vị thế mới, bình đẳng và uy tín hơn với các đối tác trong giao thương, hợp tác kinh tế quốc tế. Cùng với những cơ hội đó, các doanh nghiệp không ngừng nâng cao quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh, đổi mới công nghệ, đầu tư nhân lực nhằm từng bước đưa doanh nghiệp phát triển theo xu hướng mới.

Để thống nhất quản lý kế toán, bảo đảm kế toán là công cụ quản lý, giám sát chặt chẽ có hiệu quả mọi hoạt động kinh tế tài chính, cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực kịp thời, công khai minh bạch, đáp ứng yêu cầu tổ chức quản lý của nền kinh tế, Quốc hội đã ban hành Luật Kế toán số 03/3003/QH11 quy định về nội dung công tác kế toán, tổ chức bộ máy kế toán, người làm kế toán và hoạt động nghề nghiệp kế toán. Bộ Tài Chính cũng đã hệ thống Chuẩn mực kế toán Việt Nam quy định, hướng dẫn các nguyên tắc và yêu cầu kế toán cơ bản, các yếu tố và ghi nhận các yếu tố của báo cáo tài chính của doanh nghiệp, các quyết định, thông tư hướng dẫn quy định về Chế độ kế toán áp dụng cho từng loại hình doanh nghiệp.Hệ thống kế toán Việt Nam đã và đang cải cách sâu sắc, triệt để, từng bước tiếp cận và hòa nhập với nguyên tắc, thông lệ, chuẩn mực trên thế giới.

Mặc dù vậy, thực trạng về tổ chức công tác kế toán tại các doanh nghiệp còn nhiều bất cập, thiếu ý thức chấp hành hoặc do hạn chế về trình độ tổ chức, nghiệp vụ của bộ máy kế toán dẫn đến khó khăn cho công tác quản lý nói riêng và người sử dụng thông tin ngoài doanh nghiệp nói chung. Vì vậy, rất cần thiết phải hoàn thiện tổ chức công tác kế toán trong các doanh nghiệp.

Nhận thức về vai trò của tổ chức công tác kế toán tại các doanh nghiệp, về thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin, công ty cần thiết phải hoàn thiện tổ chức công tác kế toán nhằm mục tiêu phát triển kinh doanh, sử dụng vốn hiệu quả, gia tăng lợi nhuận, kiểm soát biến động chi phí. Đồng thời việc tổ chức công tác kế toán phù hợp với đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty là một trong những yếu tố quan trọng giúp tạo lập uy tín của công ty đối với các đơn vị trong và ngoài ngành.

Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin”.

2. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận văn

Tác giả đã tìm hiểu một số luận văn thạc sĩ có nghiên cứu về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp như:

Đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty điện lực Tây Hồ” của tác giả Bành Thùy Linh- năm 2015. Đề tài chưa đưa ra khung pháp lý của Việt Nam về tổ chức công tác kế toántrongnhững vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán tại doanh nghiệp. Các giải pháp đưa ra cụ thể, sát với tình hình hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, đồng thời có nhiều khía cạnh mới mẻ.

Đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần công nghệ CVN” của tác giả Nguyễn Thị Bích An- năm 2015. Đề tài chưa chỉ rõ thời gian nghiên cứu tại Công ty cổ phần công nghệ CVN, đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty có ảnh hưởng đến công tác tổ chức kế toán còn chưa cụ thể, chi tiết.

Đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Chi nhánh công ty dây và cáp điện Wonderful Việt Nam” của tác giả Lê Thanh Xuân- năm 2015. Đề tài đã làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán tại doanh nghiệp. Đồng thời, tác giả cũng đã đưa ra giải pháp cũng như cách áp dụng các giải pháp đó vào Chi nhánh công ty dây và cáp điện Wonderful Việt Nam nhằm khắc phục những hạn chế tồn tại về tổ chức công tác kế toán của công ty.

Đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần Dược phẩm quốc gia” của tác giả La Văn Thủy- năm 2016. Đề tài đã đưa ra những đánh giá khách quan, có tính thực tiễn cao. Từ đó đưa ra những đề xuất có tính khả thi, hợp lý trong công tác tổ chức kế toán tại công ty cổ phần Dược phẩm quốc gia. Tuy nhiên phần thực trạng cần đưa ra những minh chứng cụ thể hơn để tăng tính thực tế.

Tổ chức công tác kế toán có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Hiện tại, chưa có đề tài nào thực hiện nghiên cứu, phân tích, đánh giá và hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin. Do đó, có thể khẳng định đề tài hoàn toàn độc lập và không trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước đây.

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài

– Về mặt lý luận: Luận văn khái quát, hệ thống hóa những lý luận chung về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp nước ta hiện nay.

– Về mặt thực tiễn: Luận văn làm sáng tỏ việc vận dụng lý luận chung vào tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin. Từ đó, phân tích thực trạng, đưa ra phương hướng và một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty trong thời gian tới, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế của Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

4.1. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp.

4.2. Phạm vi nghiên cứu:

– Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin

– Phạm vi thời gian: Đề tài tập trung vào nghiên cứu tổ chức công tác kế toán trong năm 2014, 2015, 2016.Tầm nhìn đến 2020.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

– Về mặt khoa học: Luận văn đã hệ thống hóa, đánh giá và phân tích góp phần làm sáng tỏ những lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp nói chung và tại Công ty cổ phần than Vàng Danh nói riêng.

– Về mặt thực tiễn: Luận văn thể hiện sự vận dụng các vấn đề lý luận trong thực tế, đánh giá ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân tồn tại của tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin, trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp có tính khả thi nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin.

6. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn được chia làm 3 chương như sau:

Chương 1: Lý luận về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp.

Chương 2: Thực trạng tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin.

Chương 3: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty cổ phần than Vàng Danh- Vinacomin

CHƯƠNG 1

LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN

TRONG DOANH NGHIỆP

1.1. Khái niệm, vai trò, yêu cầu, nhiệm vụ, nguyên tắc của tổ chức công tác kế toán

1.1.1. Khái niệm kế toán và tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp

1.1.1.1. Khái niệm kế toán

Kế toán là công cụ phục vụ quản lý kinh tế, đáp ứng yêu cầu tổ chức, quản lý của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có liên quan.

Theo Chuẩn mực kế toán: Kế toán là công việc ghi chép, tính toán bằng con số dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động, chủ yếu dưới hình thức giá trị để phản ánh, kiểm tra tình hình vận động của các loại tài sản, quá trình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, sử dụng vốn và kinh phí của Nhà nước cũng như từng tổ chức, xí nghiệp.

Luật Kế toán nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng quy định: Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động.

Tại khoản 1 Điều 10 Luật kế toán có quy định: kế toán ở đơn vị kế toán gồm kế toán tài chính và kế toán quản trị.

– Kế toán tài chính là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính bằng báo cáo tài chính cho đối tượng có nhu cầu sử dụng thông tin của đơn vị kế toán.

– Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán.

Thực tiễn đã chứng minh, kế toán là nhu cầu tất yếu khách quan của mọi hình thái kinh tế xã hội có nền sản xuất hàng hóa, là một trong những công cụ quan trọng phục vụ quá trình quản lý kinh tế, gắn liền với mọi hoạt động quản lý. Để kế toán thực sự là một công cụ quản lý kinh tế hiệu quả thì vấn đề tổ chức công tác kế toán cần phải được đặc biệt quan tâm trong mỗi đơn vị kế toán.

1.1.1.2. Khái niệm tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp

Tổ chức công tác kế toán là một trong những nội dung thuộc về tổ chức quản lý trong doanh nghiệp. Tổ chức công tác kế toán một cách thích ứng với điều kiện về quy mô, đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh cũng như gắn với những yêu cầu quản lý cụ thể tại doanh nghiệp có ý nghĩa hết sức quan trọng và to lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tại doanh nghiệp.

Theo Luật Kế toán, “tổ chức công tác kế toán là việc tổ chức thực hiện các chuẩn mực và chế độ kế toán để phản ánh tình hình tài chính và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, tổ chức thực hiện chế độ kiểm tra kế toán, chế độ bảo quản lưu giữ tài liệu kế toán, cung cấp thông tin tài liệu kế toán và các nhiệm vụ khác của kế toán”.

Với chức năng thông tin và kiểm tra tình hình kết quả hoạt động của doanh nghiệp một cách thường xuyên, nhanh nhạy và có hệ thống nên tổ chức công tác kế toán là một trong các mặt quan trọng được các doanh nghiệp quan tâm. Tổ chức công tác kế toán không đơn thuần là tổ chức một bộ phận quản lý trong doanh nghiệp, mà nó còn bao hàm cả tính nghệ thuật trong việc xác lập các yếu tố, điều kiện cũng như các mối liên hệ qua lại các tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kế toán, đảm bảo cho kế toán phát huy tối đa các chức năng vốn có của mình.

1.1.2. Vai trò của kế toán và tổ chức công tác kế toán

1.1.2.1 Vai trò của kế toán

Kế toán là điều kiện, phương tiện kiểm tra, kiểm soát mọi hoạt động kinh tế tài chính và góp phần đặc biệt quan trọng để đảm bảo mọi quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có hiệu quả.Với tư cách là công cụ quản lý kinh tế tài chính, kế toán là một lĩnh vực gắn liền với hoạt động kinh tế tài chính đảm nhiệm vai trò cung cấp thông tin có ích cho các quyết định kinh tế.Vì vậy kế toán có vai trò đặc biệt quan trọng đối với hoạt động tài chính nhà nước và rất cần thiết và quan trọng đối với hoạt động tài chính của doanh nghiệp.

Luật kế toán Việt Nam cũng chỉ rõ vai trò của kế toán trong quản lý doanh nghiệp: “… đối với các tổ chức doanh nghiệp, kế toán là công cụ quan trọng để điều hành, quản lý các hoạt động, tính toán kinh tế và kiểm tra việc bảo vệ, sử dụng tài sản, vật tư, tiền vốn nhằm đảm bảo quyền chủ động sản xuất kinh doanh và chủ động tài chính”. [9, tr 80]

1.1.2.2. Vai trò của tổ chức công tác kế toán

Chất lượng thông tin của kế toán được coi như một trong những tiêu chuẩn quan trọng để đảm bảo sự an toàn và khả năng thắng lợi của các quyết định kinh doanh. Xã hội ngày càng phát triển thì thông tin càng trở nên đa dạng và phong phú, quản lý thông tin tốt sẽ quản lý doanh nghiệp tốt hơn. Thông tin kế toán tài chính và kế toán quản trị hợp thành hệ thống thông tin hữu ích và cần thiết cho nhà quản trị. Tuy nhiên, để có được hệ thống thông tin này thì tổ chức công tác kế toán phải hợp lý, khoa học.

Vì vậy, tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp cần phát huy những vai trò sau:

– Giúp doanh nghiệp quản lý chặt chẽ tài sản nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản đó. Kiểm tra, giám sát tính hiệu quả trong việc sử dụng vốn và tính chủ động trong kinh doanh.

– Đảm bảo cho việc thu nhận, hệ thống hóa thông tin kinh tế đầy đủ, kịp thời, đáng tin cậy, phục vụ cho công tác quản lý kinh tế tài chính.

– Cung cấp dữ liệu cho các nhà quản trị làm cơ sở hoạch định sản xuất kinh doanh và ra quyết định kinh tế kịp thời, hiệu quả.

Chính vì vậy tổ chức công tác kế toán phù hợp với tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo cung cấp thông tin một cách nhanh chóng, đầy đủ, có chất lượng phù hợp với các yêu cầu quản lý khác nhau.

1.1.3. Yêu cầu, nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán

1.1.3.1. Yêu cầu của tổ chức công tác kế toán

Để tổ chức công tác kế toán phát huy tốt nhất vai trò của mình, tổ chức công tác kế toán ở doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu cơ bản sau:

– Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo yêu cầu khoa học, hợp lý, trên cơ sở chấp hành đúng các nguyên tắc tổ chức và phù hợp với chính sách, chế độ tài chính kế toán hiện hành.

– Tổ chức công tác kế toán ở doanh nghiệp phải đảm bảo phù hợp với đặc điểm tổ chức sản xuất, tổ chức quản lý, quy mô và địa bàn hoạt động của doanh nghiệp.

– Tổ chức công tác kế toán phải phù hợp với biên chế đội ngũ và khả năng trình độ của đội ngũ nhân viên kế toán, thực hiện phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng bộ phận, từng người trong bộ máy kế toán.

– Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo thực hiện đầy đủ chức năng nhiệm vụ kế toán trong đơn vị, thu nhận, kiểm tra, xử lý và cung cấp thông tin kế toán đáp ứng yêu cầu quản lý, quản trị của doanh nghiệp và của Nhà nước.

– Tổ chức công tác kế toán phải đảm bảo được những yêu cầu của thông tin kế toán và phải có tính hiệu quả, tiết kiệm chi phí hạch toán. Bộ máy kế toán phải gọn nhẹ, giảm bớt các thao tác trung gian.