SKKN Một số biện pháp giúp cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen hoạt động âm nhạc

1. Mở đầu 

1.1.Lí do chọn đề tài 

       Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, là những mầm non tương lai của đất nước, là bước chuẩn bị cho trẻ vào trường phổ thông. Vì vậy Đảng và nhà nước đặc biệt quan tâm đến bậc học này. Đất ước ta đang trong thời kỳ hội nhập quốc tế về mọi mặt nên đòi hỏi con người, đặc biệt là thế hệ trẻ không những phải có trí tuệ mà còn năng động sáng tạo, vì thế việc phát triển toàn diện nhân cách trẻ mầm non đang được quan tâm và đặt lên hàng đầu. Trẻ mầm non phát triển tốt ở các lĩnh vực mà một lĩnh vực không thể thiếu đối với đời sống trẻ thơ là lĩnh vự thẩm mỹ thông qua hoạt động âm nhạc.

Một nhà soạn nhạc người Đức – Robert Schumann đã từng phát ngôn rằng “Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm trong trái tim mỗi con người”. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào trái tim mỗi con người ngay từ khi ta còn nằm trong nôi qua tiếng ru à ơi… của bà, của mẹ. 

Chính cái bắt đầu ấy đã vô hình chung đưa mỗi tâm hồn trẻ thơ hòa vào âm nhạc, âm nhạc với trẻ thơ giường như là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ thơ luôn luôn trong sáng, luôn luôn vui vẻ, cho nên việc tiếp xúc với âm nhạc là không thể thiếu. Bởi chính ở nơi đây âm nhạc được coi như là một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách, tâm hồn trẻ thơ.

Tâm hồn trẻ em ngây thơ, trong sáng như tờ giấy trắng. Vì vậy đòi hỏi chúng ta phải đặc biệt quan tâm chăm sóc, nuôi dạy giáo dục trẻ. Giáo viên mầm non chính là một nghệ sĩ thổi vào tâm hồn trẻ thơ, những giá trị đầu tiên của nhân cách con người, đó là giá trị chân – thiện – mỹ, để các em bước tiếp trên con đường tương lai phía trước.

Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của bà, của mẹ. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, lạc quan, yêu đời…. cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ và tất cả chúng ta. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Th«ng qua ¢m nh¹c, trÎ sÏ linh ho¹t, m¹nh d¹n, tù tin, th«ng minh h¬n. ¢m nh¹c cßn gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷, ph¸t triÓn tai nghe vµ c¶m xóc cho trÎ.

Là một giáo viên mầm non trực tiếp chăm sóc những mầm non tương lai của đất nước, tôi rất tâm huyết với nghề dạy trẻ. Tôi nhận thấy trẻ em bây giờ rất thông minh và nhanh nhẹn. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay, những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trß chơi âm nhạc…. 

Đặc biệt đối với trẻ 5 – 6 tuổi, giáo dục âm nhạc đã đem lại cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn giản. Chính vì lý do đó mà bao năm tôi luôn trăn trở để tìm ra giải pháp nào tốt nhất, hiệu quả nhất. Đặc biệt là hoạt động cho trẻ làm quen với Âm nhạc để đạt kết quả cao nên tôi đã chon đề tài: “Một số biện pháp giúp cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen hoạt động âm nhạc mầm non Quảng Châu” để đưa vào nghiên cứu và thử nghiệm. 

1.2.Mục đích của đề tài:

Nhiệm vụ năm học  ……… tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Với cuộc vận động hai không, cuộc vận động mỗi thầy giáo là một tấm gương đạo đức tự học và tự sáng  tạo, tiếp tục triển khai có hiệu quả phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực”. Với môn Âm nhạc cũng vậy, đưa công nghệ thông tin vào môn học này sẽ làm cho giờ học của trẻ sôi nổi, sinh động hơn, trẻ hứng thú hơn khi được tham gia hoạt động tập thể.

Với mục đích mong muốn tổ chức cho trẻ học tốt hơn môn Âm nhạc, tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy Âm nhạc cho trẻ để giờ học đạt kết quả cao hơn.

Vấn đề quan trọng hơn là phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ.

Tạo cơ hội cho trẻ được tìm tòi, trải nghiệm và trẻ có mong muốn sống và làm việc theo cái đẹp, sáng tạo ra cái đẹp của trẻ thông qua các hoạt động học tập, vui chơi. Làm được điều đó tức là người giáo viên đã đạt được mục tiêu đề ra bài dạy của mình.

Tạo cho trẻ tinh thần độc lập, tự tin, rèn sự khéo léo, biết thể hiện mình và hòa mình vào thế giới âm nhạc. Vì vậy thông qua hoạt động âm nhạc cô giáo cần cho trẻ hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, giúp phát triển toàn diện đáp ứng với nhu cầu giáo dục và đáp ứng với lòng mong mỏi của các bậc phụ huynh.

1.3.Đối tượng nghiên cứu.

    Căn cứ vào yêu cầu của đề tài, tôi chọn đối tượng nghiên cứu là “Một số biện pháp giúp cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen hoạt động âm nhạc mầm non Quảng Châu” 

1.4.Phương pháp nghiên cứu 

 Phương pháp trò chuyện.

 Phương pháp quan sát sư phạm.

 Phương pháp đàm thoại.

 Phương pháp dựng lời và phương pháp trò chơi.

 Phương pháp nêu gương – khích lệ

1.5. Những điểm mới

 Điểm mới của đề tài “ Một số biện pháp cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen hoạt động âm nhạc mầm non Quảng Châu” tôi đã sử dụng những đồ dùng tự làm từ nguyên vật liệu thiên nhiên giúp trẻ hứng thú học tập. Trao đổi gợi mở với trẻ về cách vận động của bài hát, lấy ý kiến của trẻ làm trung tâm.

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 

2.1. Cơ sở lý luận sáng kiến kinh nghiệm.

        Âm nhạc trong trường mầm non thật hấp dẫn đối với trẻ, trẻ thích ngắm nhìn những đồ vật, những bức tranh có màu sắc đẹp, những hình thù ngộ nghĩnh và đa dạng, trẻ luôn có những xúc cảm với những sự vật hiện tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ đối với trẻ, thôi thúc trẻ muốn khám phá và sáng tạo ra cái đẹp. 

         Thông qua hoạt động nghệ thuật ở trường mầm non nhằm giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ, đồng thời tạo điều kiện cho trẻ phát huy năng khiếu, góp phần phát triển trí tuệ và thể chất. Vì vậy nội dung giáo dục âm nhạc được tiến hành theo các dạng hoạt động: Ca hát, vận động theo nhạc, nghe hát và trò chơi âm nhạc.

1. Ca hát là hoạt động âm nhạc được trẻ yêu thích. Nó là nguồn hứng thứ mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Ca hát còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục ở trường mầm non.

Trẻ được xem cô biểu diễn, được hát các bài hát mầm non và được cùng với cô trò chuyện về ý nghĩa nội dung bài hát sẽ tạo cho trẻ sự cảm nhận nghệ thuật và liên hệ đến việc giáo dục tình cảm đạo đức, thẩm mỹ thông qua nội dung bài hát theo chủ điểm.

Trẻ được hát thể hiện tình cảm, hát đúng nhạc, hát rõ lời, hát biểu diễn với cường độ, sắc thái phù hợp nội dung bài hát. Hát kết hợp với sử dụng đồ chơi gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc, tạo cho trẻ có được những kỹ năng hoạt động nghệ thuật phong phú.

Trẻ được hát biểu diễn với hình thức: Tập thể, tốp ca, song ca và đơn ca; hát nối tiếp từng câu, hát có lĩnh xướng, hát kết hợp với biểu diễn minh họa phù hợp với nhịp điệu âm nhạc và nội dung lời ca, tạo cho trẻ hứng thú cảm thụ âm nhạc.

1. Vận động theo nhạc là hoạt động phối hợp giữa âm nhạc và động tác múa nghệ thuật, tạo cho trẻ có được sự cảm nhận và nhịp điệu góp phần tích cực vào sự phát triển trí tuệ và thể chất.

Trẻ được nhảy múa hoặc thực hiện các động tác múa nghệ thuật theo nhịp điệu của ca khúc, làn điệu dân ca với các hình thức múa hát tập thể, theo nhóm hoặc từng cá nhân. Thực hiện đại trà với cả lớp hoặc với mức độ thể hiện cho những trẻ có khả năng biểu diễn múa cơ bản mang tính nghệ thuật chuyên ngành cao hơn sẽ tạo cho trẻ có được cảm giác nhịp điệu góp phần phát triển trí tuệ và thể chất.

Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ biểu diễn trên sân khấu phù hợp với tính chất của âm nhạc và nội dung bài hát theo chủ đề tổ chức lễ hội ở trường mầm non làm phong phú thêm đời sống văn hóa, có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức, góp phần vào việc hình thành nhân cách trẻ thơ.

1. Nghe nhạc là hình thức tạo điều kiện để trẻ được thưởng thức và nhận biết một số tác phẩm âm nhạc tiêu biểu, đặc biệt là các làn điệu dân ca các vùng miền nhằm làm phong phú thêm đời sống văn hóa.

Cho trẻ nghe nhạc là hoạt động nghệ thuật với yêu cầu cảm thụ âm nhạc mang tính trừu tượng, nội dung tác phẩm giai điệu âm nhạc sẽ là nguồn cảm hứng đem đến cho trẻ sự yêu thích âm nhạc. Vì vậy cô cho trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp với khả năng nhận thức. Trẻ được cô gợi ý để có thể bước đầu cảm nhận giai điệu và ý nghĩa của tác phẩm, đồng thời trẻ được cùng cô trò chuyện về đời sống văn hóa các vùng miền thông qua nghe cô giới thiệu và nghe hát các làn điệu dân ca.

Trẻ được nghe hát hoặc nghe nhạc không lời. Đặc biệt là các ca khúc quen thuộc, các làn điệu dân ca chuyển thể biểu diễn dàn nhạc hoặc độc tấu nhạc cụ, hoặc được nghe nhạc kết hợp với xem múa sẽ góp phần tích cực vào việc giáo dục thẩm mĩ.

1. Trò chơi âm nhạc là hoạt động giúp trẻ phát triển năng khiếu, đồng thời ôn luyện những kiến thức và kỹ năng thực hành trong các hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trò chơi âm nhạc sẽ được thực hiện với các nội dung và hình thức sau:

Trẻ được chơi các trò chơi phát triển tai nghe âm nhạc về cao độ, trường độ, định hướng âm thanh, cường độ và sắc thái âm nhạc. Đặc biệt là được làm quen với những hình tiết tấu thông dụng, với các quãng cao độ cơ bản trong âm nhạc, thông qua nghe tiếng đàn, tập xướng âm đơn giản và xướng cao độ âm