SKKN Một số biện pháp giúp học sinh khối 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao

1. MỞ ĐẦU

1.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

       Đất nước ta đang ở trong thời kỳ đổi mới. Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo dục là Quốc sách hàng đầu. Vì thế sức khỏe con người ngày càng được nâng cao hơn, cho nên việc giảng dạy, giáo dục thể chất cho thế hệ trẻ, thế hệ tương lai mai sau trong trường học là rất quan trọng không thể thiếu được. Qua những bài tập: Đội hình đội ngũ, bài thể dục phát triển chung, bài tập rèn luyện tư thế cơ bản, bài tập về kỹ năng vận động cơ bản, trò chơi vận động có tác động lên cơ thể các em, làm cho cơ thể các em chuyển biến về hình thái chức năng theo chiều hướng tích cực là một trong những mặt giáo dục có ý nghĩa nêu cao tầm vóc, tạo điều kiện cho học sinh phát triển tốt về mặt thể chất.

       Trong xã hội hiện nay, trình độ dân trí và tiềm lực khoa học công nghệ đã và đang trở thành nhân tố quyết định sức mạnh vị thế của mỗi quốc gia trên thế giới. Cùng với các quốc gia trên thế giới, đất nước ta cũng đang ở trong thời kỳ phát triển mạnh mẽ về mọi mặt như: Kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội vv…Vì vậy, xã hội đang đặt ra những yêu cầu hết sức cấp bách với ngành Giáo dục hiện nay là cần phải giáo dục, đào tạo ra những con người phát triển toàn diện cả về đức, trí, thể, mỹ .Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực thúc đẩy sự nghiệp, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, là điều kiện phát huy nguồn nhân lực.

       Chính vì thế giáo dục thể chất cho thế hệ trẻ trong trường học hiện nay với điều kiện và phương tiện tác động cơ thể các em, làm chuyển biến hình thái và chức năng theo chiều hướng tích cực. Vì vậy đối với người giáo viên thể dục hiện nay rèn luyện cho các em có đầy đủ sức khỏe là rất quan trọng tạo cho các em có được “Một tinh thần minh mẫn trong một cơ thể cường tráng”. Nhưng thực tế cho thấy cả học sinh và phụ huynh đều xem nhẹ môn thể dục, có những phụ huynh không muốn con em mình học bộ môn này.

        Đặc biệt ở lứa tuổi học sinh Tiểu học việc rèn luyện thể chất cho các em thông qua các bài tập thể dục là một việc làm hết sức quan trọng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Mỗi người dân yếu ớt tức là làm cho cả nước yếu ớt một phần, mỗi người dân mạnh khỏe tức là làm cho đất nước hùng mạnh thêm”. Chúng ta cũng nhớ rằng sức khỏe là vốn quý nhất của con người “Sức khỏe là vàng”.

       Thể dục thể thao góp phần bảo vệ tăng cường sức khỏe cho học sinh, phát triển các tố chất thể lực, đặc biệt là sức nhanh, khả năng mềm dẻo, khéo léo…Trang bị cho học sinh một số hiểu biết và kỹ năng vận động cơ bản về bài tập thể dục. Làm giàu thêm vốn kỹ năng vận động cơ bản thường gặp trong đời sống như: Đi, chạy, nhảy, ném….phù hợp với khả năng trình độ, lứa tuổi giới tính của các em. Tạo điều kiện cho các em tập luyện thường xuyên để nâng cao sức khỏe và thể lực của học sinh.

Một người khỏe mạnh, gia đình khỏe mạnh, xã hội khỏe mạnh thì đất nước sẽ cường thịnh, năng suất lao động sẽ được nâng cao, thành quả lao động đạt nhiều hơn: Dân giàu nước mạnh, xã hội phồn vinh – thịnh vượng.

Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong chương trình giáo dục phổ thông. Yêu cầu cấp thiết là hình thành và phát triển nhân cách học sinh với mục tiêu giáo dục toàn diện (đức, trí, thể, mỹ, lao động). Môn Thể dục là một môn học hết sức quan trọng trong nhà trường, học sinh tham gia học tốt sẽ góp phần phát triển thể chất, đảm bảo các yêu cầu về sức khỏe để tham gia học tốt các môn học khác cũng như thực hiện tốt các mặt hoạt động mà nhà trường đề ra.

Xuất phát từ những vấn đề trên là một giáo viên dạy thể dục tôi luôn băn khoăn suy nghĩ phải làm thế nào để học sinh học tốt môn thể dục. Đặc biệt là bài thể dục phát triển chung. Vì vậy tôi đã đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao”.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

        Việc chọn đề tài “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao” này nhằm tìm ra để phát huy tính tích cực , hứng thú trong học tập ở một phần cụ thể từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. 

       Đề tài còn góp phần làm sáng tỏ, tìm ra những biện pháp có cơ sở khoa học mang tính khả thi về đổi mới phương pháp dạy học loại bài thực hành ( ngoài trời ) của  môn Giáo dục thể chất. 

      Giúp giáo viên hiểu rõ hơn vai trò của môn Thể dục và Bài thể dục phát triển chung lớp 5 .Góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học .Đề từ đó tổ chức cho học sinh lớp 5 học đạt hiệu quả cao hơn trong giờ Thể dục.

3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

      – Học sinh khối lớp 5 Trường Tiểu học Quảng Thịnh năm học ……..

      – Các nội dung bài thể dục phát triển chung lớp 5 được sử dụng tổ chức trong sách giáo viên Thể dục lớp 5.

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

       Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.Tìm hiểu nghiên cứu phân phối chương trình, sách giáo khoa, nội dung điều chỉnh của Bộ và thực tiễn giảng dạy môn Thể dục tại trường .

      Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. Điều tra chất lượng môn học Thể dục trường , trước và sau khi áp dụng sáng kiến.

     Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm, rút ra kết luận và đưa ra một số đề xuất cho việc dạy học môn Thể dục có hiệu quả tốt hơn.

     Phương pháp dạy học thể dục và trò chơi vận động cho học sinh Tiểu học.

1. NỘI DUNG         

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

       Môn giáo dục thể chất là một quá trình giáo dục nhằm hình thành chức năng cơ thể của con người, cung cấp những kỹ năng, kỹ sảo cơ bản quan trọng trong đời sống giáo dục các tố chất vận động phẩm chất ý chí của con người và hoàn thiện quá trình đó. 

      Đặc thù của môn học là vận động kết hợp giữa vận dụng trí tuệ và cơ bắp, từ những đặc trưng của bộ môn trên dẫn đến phương pháp dạy học của giáo viên ở bộ môn là ( môn học ngoài trời) vì thế giáo viên luôn phải tìm ra những phương pháp dạy học phù hợp với từng bài, từng nội dung tiết học. 

    Việc đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực , hứng thú trong luyện tập môn thể dục loại bài thực hành đã được đặt ra trong những năm qua và đã đem lại hiệu quả trong công tác giảng dạy . Từ khâu đổi mới mô hình thiết kế bài dạy và cách kiểm tra đánh giá. Để tìm ra “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học bài thể dục phát triển chung đạt kết quả cao” là cần thiết, là điều kiện để học sinh phát huy tính tự giác sáng tạo trong học tập nâng cao chất lượng dạy học, đem lại hiệu quả giáo dục. 

*Mục tiêu môn thể dục lớp 5:

– Biết được một số kiến thức, kỹ năng vận động và giữ gìn sức khỏe, nâng cao thể lực.

– Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, kỷ luật, thói quen tự giác tập luyện Thể dục thể thao, giữ gìn vệ sinh và nếp sống lành mạnh.

– Biết vận dụng ở mức nhất định những điều đã học vào nếp sinh hoạt ở trong và ngoài nhà trường.

*Yêu cầu của bài thể dục phát triển chung

– Biết cách thực hiện 8 động tác của Bài thể dục phát triển chung nhằm rèn luyện và phát triển thể lực.

– Thực hiện được các động tác tương đối chính xác, đúng biên độ, phương hướng và nhịp điệu.

– Thuộc Bài thể dục phát triển chung để tập luyện hàng ngày.

* Đặc điểm của việc dạy học môn Thể dục lớp 5 trong trường Tiểu học.

– Giáo dục thể chất trong trường Tiểu học giúp học sinh phát triển toàn diện các tố chất vận động (sức nhanh, sức mạnh, sức bền, độ mềm dẻo, tính khéo léo), nâng cao dần khả năng thích ứng của cơ thể đối với những biến đổi bất lợi của thời tiết, khí hậu và tăng sức đề kháng, chống đỡ bệnh tật cho các em.

– Trang bị cho các em những kiến thức cần thiết, cơ bản nhất về thể dục thể thao, hình thành các kỹ năng vận động cơ bản làm cơ sở cho các em rèn luyện cơ thể, vui chơi giải trí….

– Thông qua các hoạt động giáo dục thể chất trong nhà trường nhằm bồi dưỡng cho các em những tư tưởng, tình cảm, hình thành những phẩm chất đạo đức  , biết vận dụng và thể hiện những phẩm chất đó trong học tập, lao động.

– Cải tiến tốt các hình thức, phương pháp giảng dạy sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo.

2. THỰC TRẠNG  VẤN ĐỀ

         Môn thể dục do đặc thù của môn học là môn học ngoài trời và thực hành nên cách dạy học có nhiều điểm khác so với các môn học văn hóa.Trong điều kiện hiện nay, trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học Quảng Thịnh nói riêng, việc dạy và học đã có một số cải thiện nhất định về dụng cụ học tập, tranh ảnh miêu tả kỹ thuật động tác, sân bãi tập có chú trọng và khang trang, cơ bản gần như được hoàn thiện. 

    Nhưng vẫn còn có một số cơ sở vật chất đồ dùng dạy học còn thiếu, chưa được quan tâm đến môn học. Có những hôm trời mưa các em phải học trong lớp nên có một phần chưa tốt đến chất lượng giờ học ,chưa tạo hứng thú ,tính tích cực trong  phương pháp dạy học, dẫn đến chất lượng học của học sinh chưa cao. 

      * Thuận lợi, khó khăn:

       – Thuận lợi:

Ban  giám hiệu Nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao, khoa học và tạo điều kiện cho công tác chuyên môn.

Lãnh đạo địa phương đã chú ý quan tâm đến phong trào giáo dục thể chất. Đã cùng với nhà trường huy động nguồn lực từ phụ huynh học sinh để quyên góp ,ủng hộ kinh phí cho các hoạt động TDTD,trang bị các phương tiện phục vụ cho dạy và học.

Hội phụ huynh, hội khuyến học hoạt động đều, có chất lượng. Các lực lượng giáo dục đã có sự phối hợp với nhà trường. Vì vậy phong trào xã hội hóa giáo dục ở địa phương đã được nâng lên.

Cơ sở vật chất nhà trường đảm bảo, mạng lưới trường, lớp phù hợp, trang thiết bị nhà trường luôn được bổ sung tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và học.

Học sinh ngoan, có ý thức tu dưỡng, rèn luyện và chăm chỉ học tập.

         -Khó khăn:

– Do điều kiện địa phương còn khó khăn nên cơ sở vật chất nhà trường (khuôn viên, sân chơi, bãi tập, một số trang thiết bị dạy học) còn hạn chế, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu của công tác dạy và học môn Thể dục.

– Nhà trường chưa có nhà tập đa năng nên những hôm trời mưa hoặc nắng quá làm cho việc giảng dạy của giáo viên cũng như việc luyện tập của học sinh còn nhiều khó khăn. Những buổi trời mưa hoặc nắng quá, các em còn phải học trong lớp, nên rất khó khăn cho các em trong việc thực hành.

– Nhiều phụ huynh phải đi làm ăn xa nhà nên sự quan tâm đến việc học của con cái là chưa kịp thời. Một số phụ huynh khác do nhận thức hạn chế còn phó mặc nhà trường, không để ý đến việc học tập của con em.

– Trang phục thể dục của các em học sinh không đồng đều vì hoàn cảnh gia đình còn gặp nhiều khó khăn, dẫn đến việc tập luyện của các em không được thoải mái.

 *Khái quát một số lỗi sai học sinh thường mắc trong bài tập thể dục phát triển chung đối với học sinh lớp 5. 

1.Động tác vươn thở

  – Không vươn căng than ở nhịp 1,3

   -Không hóp ngực ở nhịp 2

2.Động tác tay 

-Nhịp 1,2 co tay 

3.Động tác chân 

-Nhịp 1 nâng đùi chưa cao 

-Nhịp 3,chân đá thấp ,co gối và không duỗi căng mũi bàn chân 

4.Động tác vặn mình 

-Quay thân chưa đủ 90 độ

5.Động tác toàn thân 

-Nhịp 1 ,tay giơ lên cao không thẳng ( co tay)

6.Động tác thăng bằng 

-Đưa chân ra sau thấp và co gối chân trụ ,cúi đầu 

7.Động tác nhảy 

-Bị vặn người khi đưa tay sang ngang và co tay khi giơ cao 

8.-Động tác điều hoà 

-Động tác của tay cứng quá ,không lắc cổ tay

*Khảo sát chất lượng ban đầu Bài thể dục phát triển chung  khối 5

a.Qua khảo sát chất lượng học sinh

1. Qua giờ học và điều tra thực tế học sinh

* Về năng lực

– Học sinh nắm được yêu cầu của tiết học môn thể dục: 26 em = 30,23%.

– Học sinh bước đầu nắm được yêu cầu các tiết học môn TD: 36em=41,86%.

– Học sinh chưa nắm được yêu cầu của bài TD chỉ tập theo bạn: 

                                      24em = 27,91%.

* Mức độ yêu thích môn thể dục.

– Học sinh yêu thích môn thể dục: 20 em = 23,25%

– Học sinh tham gia TD chỉ để thực hiện theo yêu cầu môn học: 

                                   40 em = 46,51%.

– Học sinh không thích học TD mà chỉ thích giờ TD để vui chơi: 

                                   26 em = 30,24%.

* Sức khỏe

– Học sinh có sức khỏe tốt để tham gia học TD: 20em = 23,25%.

– Học sinh đảm bảo sức khỏe học TD là: 64em = 74,41%.

– Học sinh chưa đảm bảo sức khỏe là: 2 em = 2,34%.

3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

     *Biện pháp 1: Nghiên cứu tài liệu, tham khảo sách giáo viên, sách thiết kế bài dạy, sách báo giáo dục thời đại.

– Nắm vững đặc điểm, yêu cầu của nội dung giảng dạy như: Yêu cầu kỹ thuật từng động tác, độ khó, mấu chốt kỹ thuật, khối lượng vận động, thứ tự trước sau của động tác, mối liên hệ giữa các động tác, mối liên hệ giữa các nội dung…dự kiến những sai lầm có thể xảy ra ở học sinh để đề phòng hoặc sữa chữa là yêu cầu cần thiết trước mỗi giờ dạy. Vì vậy, trước mỗi tiết dạy tôi luôn nghiên cứu kỹ tài liệu, sách giáo viên, các tài liệu liên quan cùng với tình hình của lớp học từ đó định ra lượng vận động cho từng nội dung và cả giờ học, tìm các tổ chức động viên học sinh tập luyện đạt hiệu quả cao nhất.

      *Biện pháp 2: Lập kế hoạch bài học và chuẩn bị bài dạy

-Xây dựng kế hoạch dạy học rất cần thiết cho mỗi họat động giáo dục nhằm xác định nhiệm vụ toàn diện (về kiến thức, kỹ năng, phẩm chất ý chí và rèn luyện thể lực) yêu cầu phải cụ thể (mức độ học tập động tác mới, ôn bài cũ, cái gì là chủ yếu, cái gì là thứ yếu…) khối lượng phải cụ thể (số lần tập, thời gian tập từng động tác…) sắp xếp nội dung có thứ tự rõ ràng và cách tiến hành cụ thể (cách triển khai đội hình, đội ngũ, chỗ đứng để giảng dạy tập mẫu của giáo viên, vị trí của học sinh).

– Xác định được tầm quan trọng này, sau khi đã soạn giáo án xong, tôi nghiên cứu kỹ để nắm chắc nội dung, phương pháp và các bước lên lớp (Bởi vì khi lên lớp giáo viên thể dục dạy ngoài trời khác so với giáo viên dạy lớp là phải nắm vững các động tác). Có như thế việc giảng dạy mới thành thạo, thực hiện một cách chủ động, linh hoạt và có hiệu quả.