SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 4 – 5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua (thơ)

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài.

Trẻ em là tương lai một đất nước muốn phát triển được thì phải có những người có đủ đức – đủ tài. Vì thế mà trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, và của toàn xã hội, việc bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ là trách nhiệm của mọi người. Đã từ lâu cộng đồng nhân loại đã nhận thức được điều đó và đi tới những biện pháp hữu hiệu để chăm sóc  nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.

Như Bác Hồ đã từng nói:

“Trẻ em như búp trên cành

Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”

Trẻ nhỏ mà cụ thể là trẻ mầm non rất đáng yêu, trẻ hồn nhiên ngây thơ như tờ giấy trắng. Người lớn viết gì, vẽ gì là ở bàn tay, tấm lòng và trí tuệ của cô giáo người mẹ thứ hai của trẻ. Vì vậy, nhà trường, phải là môi trường sư phạm tốt nhất cùng với sự phối hợp giữa gia đình để giáo dục trẻ một cách khoa học. 

Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên giúp cho trẻ phát triển về thể chất, nhân cách ban đầu cho trẻ. Một trong những khâu quan trọng trong những nấc thang hình thành nên nhân cách con người. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay đất nước ta đang trong thời kỳ phát triển theo hướng Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước.

Muốn được như vậy ngay từ tuổi ấu thơ trẻ mầm non, tuổi đang ở những bước phát triển mạnh về nhận thức, tư duy về ngôn ngữ, về tình cảm, kỹ năng xã hội. Chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ở trường mầm non tốt sẽ có tác dụng rất lớn đến chất lượng giáo dục ở các bậc học tiếp theo, chất lượng giáo dục mầm non quyết định tới sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ về đức – trí – thể – mỹ. Có thể nói nhân cách con người trong tương lai như thế nào phụ thuộc lớn vào sự giáo dục của trẻ trường mầm non.

Phát triển ngôn ngữ là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong trường mầm non giúp trẻ thể hiện lời nói và việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua hoạt động dạy thơ là một trong những nhiệm vụ cơ bản hàng đầu mà cô giáo cần quan tâm. 

Tất cả hoạt động học tập vui chơi trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những kến thức, kinh nghiệm, kỹ năng cho trẻ. Để thực hiện nhiệm vụ của ngành học (Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài) thì trước hết cô giáo mầm non phải nhận thức được trách nhiệm và mục đích của mình hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục ngôn ngữ, tình cảm đạo đức, khả năng ứng xử giao tiếp, thói quen văn minh lịch sự cho trẻ. 

Hoạt động dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua thơ. Là một trong hoạt động chính trong chương trình giáo dục hiện nay. Các tác phẩm văn học có vai trò quan trọng, có khả năng hướng con người vào mục tiêu nhất định. Văn học nói chung và dạy thơ nói riêng giúp trẻ hoàn thành nhận thức về cuộc sống, biết được đúng sai, xấu tốt, thiện ác qua mỗi bài thơ.Từ đó trẻ phân biệt và học tập những cái tốt.

      Mỗi bài thơ để lại trong tâm trí trẻ những tình yêu thương con người, thiên nhiên, quê hương, đất nước tình yêu nhân loại và nhận thức được nét đẹp truyền thống của quê hương của dân tộc. Qua mỗi bài thơ còn giúp trẻ hiểu, thỏa mãn nhu cầu tình cảm, về nét đẹp của tình người tạo cho trẻ có những rung động với mỗi hình ảnh, số phận  khác nhau được thể hiện cụ thể ở các nhân vật trong mỗi bài thơ. Mỗi bài thơ sẽ được gắn liền và lớn lên cùng trẻ trong lứa tuổi mầm non, nó luôn là món ăn tinh thần cuốn hút theo trẻ mọi lúc, mọi nơi từng bữa ăn giấc ngủ, lúc học, lúc chơi. Giúp trẻ có khả năng giao tiếp tốt, lời nói, câu từ đủ nghĩa sẽ giúp trẻ mở rộng tầm hiểu biết về thế giới xung quanh. Trẻ hiểu biết được các mối quan hệ giữa người với người, giữa người với thiên nhiên, từ đó trẻ học tập hình thành thái độ đúng đắn. Để tạo được điều đó cô giáo mầm non phải chủ động về kiến thức, phương pháp sáng tạo, tạo môi trường, tạo cơ hội cho trẻ được tìm tòi khám phá, trải nghiệm phát huy tính tích cực của trẻ mầm non.

Nhưng hiện nay qua thực tế văn học còn gặp nhiều bất cập đặc biệt là nhận sự tiếp cận của chương trình giáo dục mầm non hiện nay trong giảng dạy của giáo viên còn chậm đổi mới, chưa tự linh hoạt, việc nghiên cứu tài liệu còn hạn chế, trang thiết bị còn thiếu, giáo viên chưa chú ý sưu tầm nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi bổ sung cho hoạt động văn học. Mặt khác, trong nhiều hoạt động dạy thơ cho trẻ trên lớp giáo viên còn hay áp đặt, học máy móc và bắt trẻ thuộc thơ theo lối rập khuôn chưa để trẻ tự học, tự thuộc, tự tìm hiểu nội dung, chưa lấy trẻ làm trung tâm để xây dựng nội dung tiết học, cô còn nói nhiều, hoạt động nhiều và chưa đóng vai trò là người hướng dẫn trẻ… chính vì thế mà chưa thu hút trẻ hoạt động tích cực trong giờ học, giờ chơi ở góc văn học. Đặc điểm tâm sinh lý, ý thức của trẻ ở lứa tuổi 4-5 tuổi còn hạn chế do cơ quan và bộ máy phát âm của trẻ chưa hoàn thiện. Do vậy, nhiều trẻ còn đang nói ngọng, nói lắp, khả năng diễn đạt câu chưa rõ ràng, mạch lạc.Trẻ còn hiếu động chưa có sự tập trung cao trong giờ học. Chính vì vậy, chất lượng giáo dục trẻ hoạt động văn học thông qua thơ đem lại kết quả chưa cao.

Hiểu được tầm quan trọng của hoạt động văn học thông qua dạy thơ và tình hình thực tế ở trường, lớp là giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo 4- 5 tuổi trong quá trình dạy trẻ hoạt động với văn học. Tôi luôn băn khoăn suy nghĩ là mình phải làm thế nào để những bài thơ đạt được những tác dụng về mọi mặt, mọi nội dung như mong muốn, khai thác được hết tác dụng trong  mỗi bài thơ để trẻ có thể lĩnh hội và cảm nhận hết được cái hay, cái đẹp trong mỗi bài thơ góp phần vào việc giáo dục đạo đức và hoàn thiện nhân cách trẻ. Để đáp ứng được mục đích đề ra mỗi giáo viên phải cố gắng trong chăm sóc, giáo dục trẻ để đưa ra phương pháp phù hợp, hình thức phải đổi mới thay thế các phương pháp áp đặt gò ép trẻ, tìm ra các  phương pháp, biện pháp linh hoạt giúp trẻ cảm thụ bài thơ một cách dễ dàng đạt hiệu quả cao trong việc dạy và học.

         Chính vì vậy để đạt được mục đích của hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nói chung và dạy thơ cho trẻ 4-5 tuổi nói riêng tôi mạnh dạn tìm tòi để nghiên cứu suy nghĩ, lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 4-5 tuổi  làm quen với tác phẩm văn học thông qua (thơ) ở trường Mầm non Phú Lộc”.

1.2.Mục đích nghiên cứu.

Tìm “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua (thơ)  ở trường Mầm non Phú Lộc”. 

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

Nâng cao chất lượng cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua (thơ) ở trường Mầm non Phú Lộc. 

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

– Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý luận: Đọc, phân tích, tổng hợp các tài liệu có liên quan nhằm xây dụng cơ sở lý luận cho việc viết đề tài sang kiến kinh nghiệm.

– Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn chăm sóc giáo dục trẻ, các quá trình có nội dung về phương pháp dạy thơ cho trẻ.

– Phương pháp khảo sát thực tế, thu nhập thông tin: Là phương pháp tác động trực tiếp vào đối tượng để thấy được khả năng của đối tượng, từ đó giúp người nghiên cứu có ý tưởng sáng tạo.

      – Phương pháp tích hợp: Là phương pháp lồng ghép vào các môn học khác nhằm giúp trẻ khắc sâu nội dung được cung cấp.

      – Phương pháp thống kê xử lý số liệu: Là phương pháp mô tả, phân tích, so sánh, phân loại, tổng hợp những kinh nhiệm giảng dạy.Từ đó rút ra những quy luật chi phối, hình thành và phát triển của đề tài nghiên cứu.