SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua truyện kể

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

    Bác Hồ kính yêu của chúng ta khi còn sống Bác rất quan tâm đến mọi người, nhất là các cháu thiếu niên nhi đồng. Bác chú trọng từ bữa ăn, giấc ngủ và sự tiến bộ của các cháu.

Bác hồ nói: “Trẻ thơ như búp trên cành

                              Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”

Đúng như vậy, trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong quá trình Chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên.

Làm quen văn học “ truyện kể” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học “ truyện kể ” là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ, từ buổi đầu thơ ấu trẻ đã sống tran hòa trong không khí lời ru “ ầu ơ ” đầy yêu thương tận tình của mẹ, bà… và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.

Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, biết đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt của trẻ, truyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc  làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác độc. Truyện kể  còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng cho trẻ. Qua việc cho trẻ làm quen văn học truyện kể chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở cỏ, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. 

Tuy nhiên, khi đưa tác phẩm văn học thông qua truyện kể đến cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những phương pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ tác phẩm. Giáo dục có tầm quan trọng rất lớn đối với đời sống con người nhất là tuổi mầm non. Ca dao xưa có câu “ dạy con từ thủa còn thơ ” câu ca dao ấy đã đi vào lòng người và không thể nào quên. Mỗi chúng ta đều được lớn lên từ những tiếng ru ngọt ngào của bà của mẹ cất lên “ Cháu ơi cháu ngủ với bà ” hoặc “ con ơi con ngủ cho ngon”… Do đó ngay từ tuổi mầm non qua những tác phẩm văn học thông qua truyện kể mang đến cho trẻ những kiến thức cơ bản về cuộc sống xung quanh mà điều quan trọng nhất đó là giáo dục trẻ về đạo đức làm người. 

      Hiện nay giáo dục Mầm non đã triển khai thực hiện việc đổi mới phương pháp và đổi mới hình thức tổ chức giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục mầm non chính là nâng cao từng hoạt động giáo dục có chất lượng cho các hoạt động  đặc biệt là hoạt động “làm quen tác phẩm văn học thông qua truyện kể” sẽ phát triển ngôn ngữ mạnh lạc, nó đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện: Đức – Trí – Thể – Mỹ và giúp trẻ dễ ràng tiếp cận với các hoạt động khác như: hoạt động  làm quen với khám phá khoa học, làm quen với toán, âm nhạc, đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch tạo cho trẻ hoạt động, giúp trẻ khả năng phát triển trí nhớ, tư duy và ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay, cái đẹp, cái tốt, cái xấu của mọi vật xung quanh trẻ. Tuy nhiên, thực tế còn nhiều bất cập. Đặc biệt là sự tiếp cận với phương pháp đổi mới trong giảng dạy của giáo viên còn chưa linh hoạt trong khi dạy và nghiên cứu tài liệu còn hạn chế, trang thiết bị còn thiếu. Vì thế chất lượng giáo dục trẻ làm quen với văn học thông qua truyện kể chưa đạt hiệu quả cao. Để đáp ứng được mục đích đề ra mỗi giáo viên phải cố gắng trong chăm sóc giáo dục trẻ để dưa ra phương pháp phù hợp, hình thức phải đổi mới cho từng độ tuổi thay thế cho phương pháp áp đặt gò ép trẻ, từ đó giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Chính vì vậy tôi chọn đề tài:  “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua truyện kể trường mầm non Lộc Tân”.    

     1.2.Mục đích nghiên cứu:

      Đề ra một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua truyện kể.

     1.3-Đối tượng nghiên cứu: 

     Nghiên cứu một số biện pháp để nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học thông qua truyện kể ở trường mầm non Lộc Tân – Hậu Lộc – Thanh Hóa.

     1.4- Phương pháp nghiên cứu: 

     – Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc các tài liệu có liên quan đến đề tài.

     – Phương pháp đàm thoại: Nhóm phương pháp này rất quan trọng khi dạy trẻ dựa trên phương pháp này giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.

     –  Phương pháp trực quan minh họa.

      – Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Nhóm phương pháp này nhằm giúp người học có kiến thức một cách hệ thống về quy trình điều tra khám phá trong thực tế.

– Phương pháp thực hành – trải nghiệm: Là nhóm phương pháp tổ chức cho trẻ thực hành luyện tập để cung cấp kiến thức và vận dụng những điều đã tiếp thu

– Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Là phương pháp trực tiếp tác động vào đối tượng có trong thực tiễn để làm bộc lộ bản chất và quy luật vận động của đối tượng đó, giúp người nghiên cứu thu thập hoặc làm nảy sinh các ý tưởng nghiên cứu đề xuất sáng tạo.

– Phương pháp xử lý thống kê toán học: Tổng hợp và phân tích số liệu đã điều tra và khảo sát

2. NỘI DUNG

2.1. Cơ lý luận 

             “Non sông Việt nam có được trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không  chính là phần lớn ở công lao động học tập của các cháu”. Câu nói của Hồ Chủ Tịch đã đi vào lòng người tạo ra động lực to lớn cho hàng triệu người dạy và người học, đó chính là lễ và văn mà chúng ta phải truyền lại cho thế hệ trẻ, cho những chủ nhân tương lai của đất nước. Mục tiêu của công tác chăm sóc, giáo dục mầm non phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ, phát triển ngôn ngữ mạch lạc trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các hoạt động khác như hoạt động: Toán, Tạo hình, khám phá khoa học, Âm nhạc. Đặc biệt là cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học thông qua hoạt động truyện kể, là hoạt động để trẻ phát triển vốn từ luyện phát âm, dạy trẻ nói đúng ngữ pháp. Làm quen với tác phẩm văn học yêu cầu cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật kể của cô giáo, hoạt động này nhằm hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung nghệ thuật trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú với văn học.  Nhờ được tiếp xúc với số lượng văn học có những hiểu biết sơ đẳng về văn học là khả năng mô tả cuộc sống xung quanh phong phú hấp dẫn bằng những hình thức khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại truyện, không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng mà còn giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực nhằm trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình về tác phẩm nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ. Với thể loại kể chuyện giúp trẻ nhận ra được sắc thái cơ bản trong giọng kể, phân biệt được ngữ điệu, lời nói của các nhân vật, giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ giàu nhạc tính. Thực chất cảm thụ tác phẩm văn học thông qua truyện kể là sự cảm thụ tác phẩm trong mối quan hệ thông  nhất giữa nội dung và hình thức nghệ thuật, xuất hiện sự chú ý say mê của những  những cốt truyện. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành ở trẻ sự yêu thích ngôn ngữ nghệ thuật, kỹ năng kể truyện. Trong quá trình cảm thụ tác phẩm văn học giáo viên dạy trẻ về những thể loại tác phẩm với những đặc trưng tiêu biểu nhất, dạy trẻ vận dụng những