SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi làm quen với chữ cái

1. MỞ ĐẦU

1.MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

Thế kỷ XXI là kỷ nguyên của Công nghệ thông tin và hội nhập Quốc tế. Trong thời đại tri thức này chủ yếu là cạnh tranh giữa các nền giáo dục và đào tạo. Để đưa đất nước ta hội nhập thành công và cạnh tranh thắng lợi, sánh vai được với các cường quốc trên thế giới. Để nước Việt Nam trường tồn và có vị trí xứng đáng trên trường quốc tế, thì giáo dục và đào tạo nhất thiết phải đào tạo ra những con người có tư duy sáng tạo, có thói quen tìm tòi và phát huy cái mới, có khả năng hợp tác, chia sẻ… Nói tóm lại là đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế xã hội để tạo lập một đất nước Việt Nam văn minh hơn, sung túc hơn, an toàn hơn.

Đứng trước xu thế đó, ngành học mầm non là một mắt xích đầu tiên cực kỳ quan trọng trong hệ thống  giáo dục quốc dân, là bậc học đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển  nhân cách con người. Trên cơ sở cung cấp những tri thức khoa học ban đầu về tự nhiên xã hội, phát triển các năng lực nhận thức, các thao tác tư duy và hoạt động thực tiễn. Đồng thời bồi dưỡng những tình cảm tốt đẹp, những đức tính cao quý để phát triển một con người toàn diện.

    Ngôn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất quan trọng. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri thức mới. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi tham quan, dạo chơi…cần kích thích trẻ sử dụng tiếng việt một cách thành thạo mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì muốn nói một cách rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp…

Chúng ta thấy rằng hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Bên cạnh hoạt động vui chơi, hoạt động học tập đang được hình thành ở trẻ. Xong khác với học sinh phổ thông, Hoạt động học tập chưa phải là hoạt động bắt buộc của trẻ mẫu giáo vì chúng chưa có đủ yếu tố cần thiết để tham gia vào hoạt động học tập với ý nghĩa đầy đủ của nó. Hoạt động học tập của trẻ mẫu giáo thường bị chi phối bởi hoạt động vui chơi “ Học bằng chơi, chơi mà học” trẻ học chủ yếu dưới hình thức chơi. Do đó việc tổ chức dạy học cho trẻ là một công việc phức tạp, khó khăn  đòi hỏi giáo viên mầm non phải có những kiến thức nhất định về lý luận dạy học ở mầm non để tránh sự phổ thông quá trình dạy học cho trẻ. Đặc biệt hoạt động “làm quen với chữ cái” ở trẻ  5- 6 tuổi là hoạt động  giúp trẻ hình thành phát triển năng lực và thái độ cần thiết cho việc học Tiếng Việt lớp 1. Xong việc dạy trẻ làm quen với chữ cái cần phải thể hiện phương pháp đặc trưng của Giáo dục mẫu giáo trong chương trình cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi chuẩn bị vào lớp 1 tiểu học. “Làm quen chữ cái” có vai trò quan trọng  giúp trẻ hình thành phát triển năng lực và thái độ cần thiết chuẩn bị cho việc dạy Tiếng Việt lớp 1.

Việc chuẩn bị tâm thế sẵn sàng đi học, hứng thú chờ ngày đến trường tiểu học là việc cần thiết giúp trẻ mẫu giáo vượt qua bước ngoặt quan trọng chuyển từ hoạt động vui chơi là chủ đạo sang hoạt động học tập (trong trường tiểu học) là chủ đạo. Tuy nhiên giáo viên mầm non luôn nhớ dạy trẻ làm quen với chữ cái chứ không phải  đưa chương trình Tiếng Việt lớp 1 xuống dạy trước ở mẫu giáo lớn, mà phương pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái phải dựa trên cơ sở sử dụng các yếu tố vui chơi, các nhiệm vụ sáng tạo cũng như hoạt động học tập của trẻ.

 Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công công tác giảng dạy trẻ 5- 6 tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy trẻ làm quen với chữ cái không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì chịu khó, biết vận dụng linh hoạt sáng tạo trong quá trình lên lớp, để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức của hoạt động, để từ đó trẻ có sự tập trung chú ý và thực sự có hứng thú, có kỷ luật trong học tập.

Trong quá trình trực tiếp giảng dạy, tôi thấy trẻ chưa hứng thú tham gia hoạt động nhiều trẻ chưa nhớ chữ cái, còn nhầm lẫn chữ nọ sang chữ kia, viết còn bị ngược. Khi phát âm nhiều trẻ còn phát âm nhỏ, ngọng, chưa chính xác. Từ thực tế đó tôi đã mạnh dạn đi tìm kiếm những biện pháp hữu hiệu để giúp trẻ 5-6 tuổi làm quen với chữ cái.

Chính vì vậy tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi làm quen với chữ cái ở trường mầm non Thịnh Lộc”. để tạo ra một số biện pháp giúp giáo viên mầm non hiểu hơn về việc dạy trẻ làm quen chữ cái ở trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi một cách tích cực và có hiệu quả hơn trong việc dạy trẻ học làm quen chữ cái độ tuổi 5- 6 tuổi.

1.2.  Mục đích nghiên cứu:

  Đề ra  “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi làm quen với chữ cái ở trường mầm non Thịnh Lộc”.

 1.3.  Đối tượng nghiên cứu:

  Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen với chữ cái ở trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi lớp A2 trường mầm non Thịnh Lộc 

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

+ Phương pháp nghiên cứu lý luận

Đọc và sử dụng các tài liệu, sách báo, tạp chí giáo dục mầm non, mạng internet có liên quan đến đề tài.

+ Phương pháp quan sát

Quan sát các hoạt động của trẻ trong lớp khi được học qua hoạt động làm quen với chữ cái và quan sát trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.

+ Phương pháp đàm thoại.

Đàm thoại với đồng nghiệp, với trẻ để tìm hiểu về phương pháp dạy trẻ và khả năng tiếp thu bài của trẻ.

+ Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm.

Nghiên cứu các nội dung và phương pháp dạy trẻ làm quen với chữ cái theo hướng tích hợp giúp trẻ tiếp thu bài học một cách hứng thú và dễ dàng hơn.

2. NỘI DUNG 

2.1. Cơ sở lý luận

Hoạt động làm quen với chữ cái nhằm giúp trẻ làm quen với chữ cái và phát triển các kỹ năng cần có để trẻ học đọc, đọc sau này.

Trẻ có thể nghe đọc thơ, kể chuyện trả lời câu hỏi, quan sát, phán đoán, nhận biết những đặc điểm giống hoặc khác nhau giữa các sự vật hiện tượng đồng thời các hoạt động sẽ phát huy tối đa và tăng cường khả năng của các giác quan  hoạt động sẽ phát huy tối đa và tăng cường khả năng của các giác quan và sự kết hợp của các giác quan của trẻ.

 Thông qua các hoạt động trẻ không chỉ làm quen với chữ cái cụ thể mà còn được khám phá tưởng tượng sáng tạo, vận động điều này giúp trẻ nhận biết và tiếp thu kiến thức về thế giới xung quanh bằng sự trải nghiệm của chính bản thân trẻ. Trẻ không thể ghi nhớ hết được tất cả những điều trẻ đã học trong một bài hoặc một hoạt động cụ thể nhưng những hiểu biết của trẻ sẽ còn lưu lại mãi đến những năm tháng sau này.

Thật vậy dạy trẻ làm quen với chữ cái chính là góp phần phát triển năng lực và hoạt động ngôn ngữ của trẻ, phát triển  trí tuệ cho trẻ vì qua bài học làm quen chữ cái, ghi nhớ có chủ định ở trẻ được rèn luyện và phát triển, trẻ nhận biết được chữ cái, nhớ được tên âm, tên chữ trong các giờ học làm quen với chữ cái trẻ không chỉ ghi nhớ những gì trẻ thích thú mà còn phải ghi nhớ những gì trẻ chưa thích nhưng cô yêu cầu. Bên cạnh đó trẻ còn được rèn luyện để có khả năng  linh hoạt, nhanh trí qua các trò chơi chữ cái, qua đó góp phần phát triển nhiều thao tác trí tuệ cho trẻ. Ngoài ra còn góp phần chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 và giáo dục tình cảm mở rộng vốn hiểu biết của trẻ với phương châm kết hợp trò chơi với học tập, qua trò chơi, dùng trò chơi để dạy chữ cái, chúng ta đang dần dần hình thành ở trẻ những thói quen học tập đầu tiên, qua các bài học làm quen với chữ cái bàn tay của trẻ  được luyện tập để khéo léo khi xếp hột hạt, khi vẽ, nặn, cắt, xé, dán các chữ cái đã học.

 Trẻ biết phối hợp các động tác giữa các ngón tay, bàn tay, cánh tay, khuỷu tay… để tập tô chữ cái theo mẫu, tô màu theo tranh, tìm nối chữ cái… nhờ vậy mà trẻ hình thành được một số kỹ năng cần thiết cho việc học Tiếng Việt và các môn học ở lớp 1.

  Nhờ vào quá trình làm quen chữ cái theo hướng tích hợp giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết về các đồ vật, các loài vật, cây cối… khi trẻ được tiếp xúc với chúng, khi học từ, học chữ, giờ học cũng giúp trẻ rèn luyện các đức tính cẩn thận khoa học, tỉ mỉ, cụ thể…