SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng

Phần I

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật gắn bó mật thiết với đời sống con người, nó có sức hấp dẫn kì lạ, có tác động mạnh mẽ, làm cho cuộc sống của con người tốt đẹp hơn, trong sáng hơn. Âm nhạc còn được ví như những món ăn tinh thần không thể thiếu được trong cuộc sống của trẻ mầm non. Bản chất của âm nhạc là niềm vui lạc quan, yêu đời và đưa con người đến với những tình cảm cao thượng. Đối với trẻ thơ, âm nhạc là nguồn sữa nuôi dưỡng tinh thần giúp cho trẻ cảm nhận được cái đẹp, cái thiện, niềm vui, nỗi buồn. Giai điệu trầm bổng, sự phong phú của âm hình tiết tấu, phong cách đa dạng của các thể loại âm nhạc sẽ đưa trẻ vào thế giới cái đẹp một cách đầy hấp dẫn và lí thú. [1]

Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm…. Đối với trẻ mầm non, âm nhạc là thế giới kì diệu đầy cảm xúc, trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ khi còn nằm trong nôi, trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu. Thế giới âm thanh muôn màu sẽ tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lí, năng lực hoạt động và sự hiểu biết. [2]

  Âm nhạc có sức lay động tâm hồn mạnh mẽ, không có gì có thể đánh thức tâm hồn con người bằng những âm thanh nhẹ nhàng, bay bổng của âm nhạc. Khi nghe những bài hát ru, chúng ta như được trở lại thủa ấu thơ, nằm trọn trong vòng tay của mẹ. Nghe những bài hát đồng dao như đang được chơi đùa cùng lũ trẻ ở sân đình. Những bản hành khúc tạo khí thế hào hùng, mãnh liệt đầy sức trẻ…Những hình tượng được phản ảnh trong giai điệu, lời ca của tác phẩm sẽ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ và từ nhận thức khách quan đó dần đi vào chiều sâu thế giới chủ quan của trẻ. Âm nhạc giáo dục tình cảm thẩm mĩ cho trẻ, trong đó có cái đẹp về cách giao tiếp, ứng xử với bạn bè, cô giáo, ông bà, cha mẹ và cộng đồng. [2]

Âm nhạc không chỉ đơn thuần giáo dục thẩm mĩ, đạo đức mà con thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ, âm nhạc giúp trẻ phát triển trí nhớ. Trí nhớ âm nhạc là khả năng thu nhận, ghi nhớ và trải nghiệm.

Hoạt động ca hát, nghe nhạc, vận động theo nhạc có ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển thể chất của trẻ. Nghe, vận động theo nhạc giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi, chạy, nhảy chính xác, tác phong nhanh nhẹn. Vận động toàn thân khi có nhạc kèm theo tạo cho trẻ sự mềm dẻo nhịp nhàng, có ảnh hưởng tốt đến tim mạch và sự phát triển của các cơ.

     Đặc điểm của lứa tuổi mầm non là thích vui chơi, tích cực hoạt động, ham tìm hiểu để nhận thức cuộc sống thì âm nhạc lại càng gần gũi và gắn bó một cách hết sức tự nhiên. Đây chính là phương tiện để giúp trẻ phát triển cảm xúc, phát triển tình cảm, trí tuệ, mở rộng nhận thức, phát triển óc tưởng tượng, phát triển ngôn ngữ, bồi dưỡng khả năng thẩm mĩ…[1]

      Những bài hát ở lứa tuổi mầm non có nội dung lời ca phong phú, giàu hình tượng, đề cập đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống, từ đó sẽ giúp trẻ có thái độ đúng mực với bạn bè, những người xung quanh, biết yêu và bảo vệ thiên nhiên, 

cuộc sống…hay nói cách khác là giáo dục trẻ đạo đức làm người.

Đối với trẻ mầm non, khả năng nhận biết âm nhạc của trẻ rất nhạy cảm. Khi được tiếp xúc với âm nhạc, trẻ luôn có biểu hiện cảm xúc của mình. Biểu hiện này được thể hiện rất rõ ở khả năng nghe và hát lại những bài bát, những câu hát mà trẻ yêu thích. Tuy nhiên, đặc điểm của trẻ lứa tuổi này là trẻ phát âm chưa hoàn thiện, phát âm yếu, giọng hát chưa có độ ngân vang, đôi khi còn hát sai lời, sai giai điệu, thậm chí trẻ còn tự sáng tác lời không đúng với nội dung bài hát. Việc nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ nói riêng thì việc đầu tiên là phải lựa chọn những nội dung phù hợp, những bài hát có tiết tấu đơn giản, lời ca gần gũi, ngoài ra giáo viên phải biết lựa chọn những phương pháp, biện pháp giáo dục trẻ phù hợp, có như vậy trẻ mới có thể hát đúng lời, đúng những giai điệu, mới thể hiện được hết tình cảm, ý nghĩa của bài hát.

Vì vậy tôi đã quyết định lựa chọn và nghiên cứu thực hiện đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi trường mầm non Tân Phúc huyện Lang Chánh tỉnh Thanh Hóa” 

2. Mục đích nghiên cứu:

  Thông qua các hoạt động giáo dục âm nhạc giúp trẻ phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc, phát triển kĩ năng nghe, nói, kĩ năng hát, vận động theo nhạc và kĩ năng sử dụng dụng cụ âm nhạc, kĩ năng chơi trò chơi âm nhạc…Ngoài ra việc nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc còn giúp cho trẻ phát triển tình cảm, tính thẩm mĩ, tính linh hoạt sáng tạo, giúp trẻ trở nên yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên, con người và yêu cảnh vật xung quanh.

3. Đối tượng nghiên cứu:

Nghiên cứu về những biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ nhà trẻ 24 – 36 tháng tuổi tại trường mầm non Tân Phúc huyện Lang Chánh tỉnh Thanh Hóa.

4. Phương pháp nghiên cứu:

       – Tham khảo tài liệu về bộ môn giáo dục âm nhạc

       – Phương pháp trao đổi với phụ huynh.

       – Khảo sát trẻ thực tế ở lớp về kĩ năng nghe, kĩ năng hát, kĩ năng sử dụng dụng cụ âm nhạc và kĩ năng vận động của trẻ

       – Phương pháp đàm thoại.

       – Phương pháp quan sát.

– Phương pháp thống kê và xử lí số liệu.

Phần II

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. Cơ sở lý luận

       Trong các hoạt động giáo dục ở trường mầm non, âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích và thu hút trẻ nhiều nhất, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ phát huy tính sáng tạo của trẻ. Âm nhạc dẫn dắt trẻ đi vào thế giới của cái thiện, tạo ra sự đồng cảm và bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí tuệ mà không một phương tiện nào sánh được. Âm nhạc còn là phương tiện, là cầu nối cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể nói, âm nhạc như một món ăn tinh thần, là nguồn sữa nuôi dưỡng không thể thiếu được đối với cuộc sống của trẻ mầm non nói chung và trẻ lứa tuổi nhà trẻ nói riêng.

       Âm nhạc là phương tiện phát triển năng lực thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể chất cho trẻ, tạo tiền đề cho trẻ phát triển toàn diện nhân cách. Âm nhạc còn giúp trẻ phát triển cảm giác về nhịp điệu, sự khéo léo, làm cho trẻ yêu cuộc sống, yêu con người và mọi vật xung quanh. Hoạt động giáo dục âm nhạc làm thỏa mãn nhu cầu ca hát của trẻ, giúp trẻ có tinh thần thoải mái, vui vẻ, phát triển tốt mối quan hệ giữa cô và trẻ, giữa các trẻ với nhau. 

      Hiện nay hoạt động “Giáo dục âm nhạc” đã thực sự trở thành một nội dung quan trọng trong các hoạt động của chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Ở các nước tiên tiến, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non được thức hiện bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động thông qua các dạng hoạt động chính là: Ca hát – Nghe hát – Vận động theo nhạc và trò chơi âm nhạc. Ở nước ta, giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu thích ca hát, sự nhanh nhẹn, nhạy bén, khả năng nghe, nói, cảm thụ âm nhạc được phát triển, hay nói cách khác, giáo dục âm nhạc giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. [1]

       Đối với giáo viên mầm non, để hoạt động giáo dục âm nhạc đạt hiệu quả cao ngoài việc lựa chọn nội dung phù hợp với sự phát triển của trẻ thì việc đổi mới hình thức tổ chức cũng là điều vô cùng cần thiết. Đặc biệt lứa tuổi trẻ 24 – 36 tháng tuổi trẻ hát theo cô, trẻ bắt chước cô giáo những động tác đơn lẻ của một bài hát cho nên vai trò của giáo viên trong giáo dục âm nhạc cho trẻ ở độ tuổi này là rất quan trọng. Chính vì vậy tôi luôn cố gắng tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi để giúp trẻ được phát triển một cách tốt nhất.

2. Thực trạng: