SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 5 – 6 tuổi thông qua thể loại vẽ

1.MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

         Đất nước ta đã tiến vào thế kỷ mới. Thế kỷ của nền kinh tế tri thức nên trẻ em là mối quan tâm hàng đầu của xã hội. Cùng với bao thăng trầm biến cố của lịch sử ngày nay giáo dục mầm non được xem là vấn đề bức thiết là mối quan tâm hàng đầu của mỗi quốc gia, dân tộc. Nó đã và đang bắt đầu được quan tâm và phát triển.  Ngành học mầm non có vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Nó là khâu mở đầu cho các cấp học đầu tiên của cơ sở ban đầu nhân cách con người Việt Nam. Giáo dục mầm non không chỉ cho trẻ trở nên hồn nhiên, nhanh nhẹn vui tươi, cơ thể phát triển cân đối mà còn giúp trẻ phát triển trí thông minh sự ham hiểu biết cũng như dạy trẻ biết yêu thương quan tâm giúp đỡ mọi người, khám phá ra cái đẹp và tạo ra cái đẹp. Do đó việc chăm sóc giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non là vô cùng quan trọng, những kiến thức tiềm khoa học đến với trẻ theo từng độ tuổi có tác dụng thích nghi dần với các hoạt động và làm quen với các sự vật hiện tượng như màu sắc hình dạng. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non được thông qua nhiều hoạt động nhằm phát triển tất cả các lĩnh vực: Phát triển thể chất, phát triển nhận thức,  phát triển ngôn ngữ,  phát triển thẩm mỹ và phát triển tình cảm kỹ năng xã hội. Tất cả các lĩnh vực này có mối quan hệ mật thiết với nhau và có tác dụng giúp trẻ một cách toàn diện. 

       Đối với trẻ từ 0 – 6 tuổi hoạt động tạo hình chiếm một vị trí rất quan trọng đối với việc phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ, là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo. Hoạt động tạo hình có vai trò rất lớn đối với sự nhận thức của trẻ. Thông qua hoạt động tạo hình trẻ có cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu các đối tượng miêu tả để có được hiểu biết, hình dung về đối tượng đó, từ đó trẻ xây dựng các đối tượng. Hoạt động tạo hình là phương tiện để phát triển tư duy, trí nhớ, tưởng tượng….điều đó giúp tăng thêm vốn hiểu biết của trẻ.

 Hoạt động tạo hình cũng là con đường để giáo dục tình cảm xã hội cho trẻ mầm non. Trẻ được tiếp thu cái đẹp qua hoạt động tạo hình, trẻ trực tiếp trải nghiệm các xúc cảm, các trạng thái tình cảm trong giao tiếp, học hỏi về các kỹ năng xã hội và trẻ biết cách đánh giá các hành vi xã hội. Qua hoạt động tạo hình giúp trẻ có thói quen tự giác làm việc. Hoạt động tạo hình đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển thẩm mỹ cho trẻ, hoạt động này giúp cho trẻ có điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của cảm giác, tri giác, giúp trẻ nhận ra màu sắc, hình dạng, đường nét, tỷ lệ,…nhận thấy được cái đặc trưng và nét đẹp trong sự vật hiện tượng mà trẻ miêu tả. Hoạt động tạo hình giúp phát triển thể chất cho trẻ  giúp cho đôi bàn tay của trẻ linh hoạt, phát triển khả năng kết hợp khéo léo của đôi tay và đôi mắt. Hoạt động tạo hình giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ tạo ra sản phẩm tạo hình muốn giới thiệu về hoạt động đó, qua đó làm tăng thêm vốn từ và ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Cùng với các hoạt động khác, hoạt động tạo hình giúp cho sự phát triển toàn diện của trẻ. 

     Riêng đối với trẻ 5 – 6 tuổi, hoạt động tạo hình là một hoạt động sáng tạo không thể thiếu được. Ở độ tuổi này các chức năng tâm lý được phát triển hoàn thiện hơn, đối tượng tri giác rộng hơn, đầy đủ hơn. Các vận động của tay đã khéo léo linh hoạt hơn, vì vậy hình tượng trong hoạt động tạo hình ngày một phong phú sinh động. Trẻ biết sắp xếp các hình tượng trong mối quan hệ của chúng, thể hiện được không gian, thời gian. Trẻ thường sử dụng màu theo ý thích, theo chủ quan và theo cảm xúc.

         Trên thực tế hiện nay, hoạt động tạo hình tại trường tôi đang công tác đang được chú trọng bồi dưỡng và nâng cao. Ban giám hiệu luôn nhiệt tình bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, tích cực tham mưu với các cấp các ngành để có điều kiện tốt nhất cho cô và trò hoạt động. Tuy nhiên bên cạnh những mặt thuận lợi đó vẫn còn một số tồn tại. Bản thân tôi qua thực tế giảng dạy bộ môn tạo hình được tiếp cận với phụ huynh học sinh, qua các tiết dạy tôi nhận thấy rằng phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học môn tạo hình của trẻ, học sinh chưa hứng thú với hoạt động tạo hình, phương pháp hướng dẫn của giáo viên còn áp đặt, cứng nhắc. Trước những tồn tại đó, là một giáo viên mầm non tôi nhận thấy mình phải có trách nhiệm đi sâu tìm tòi, nghiên cứu để có thể tuyên truyền đến các bậc phụ huynh đặc biệt là giúp trẻ cảm nhận được nghệ thuật tạo hình để từ đó trẻ ham thích hăng say vào hoạt động góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện hình thành nhân cách cho trẻ. Hiểu được tầm quan trọng đó nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 5 – 6 tuổi thông qua thể loại vẽ”.

1. Mục đích nghiên cứu:

 Nhằm mục đích nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ 5 – 6 tuổi thông qua thể loại vẽ.

1. Đối tượng nghiên cứu:

 Nghiên cứu trên 30 cháu 5 – 6 tuổi tại trường Mầm non Minh Lộc – Huyện Hậu Lộc – Tỉnh Thanh Hóa, năm học  ……….

• Phương pháp nghiên cứu:

– Phương pháp lý luận: Nghiên cứu các tài liệu.

– Phương pháp trực quan.

– Phương pháp đàm thoại.

– Phương pháp trải nghiệm.

– Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế.

2. NỘI DUNG

2.1. Cơ sở lý luận

       Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, một nội dung quan trọng không thể thiếu được trong chương trình chăm sóc giáo dục mầm non, nó góp một phần quan trọng  trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiển một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những xúc cảm, tình cảm, tích cực. Hoạt động tạo hình là hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em, về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình thành các phẩm chất kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết lao động tích cực sáng tạo.

Hoạt động tạo hình còn có ý nghĩa to lớn trong giáo dục lao động cho trẻ mầm non, hoạt động tạo hình là hoạt động tạo ra sản phẩm, quá trình tạo hình là một quá trình lao động nghệ thuật mang tính sáng tạo, còn góp phần hình thành ở trẻ ý thức làm việc có mục đích có kỹ năng. Để tạo ra sản phẩm trẻ phải nắm vững các thao tác, kỹ năng tạo hình cùng với tính tích cực, độc lập, sáng tạo.

       Nhờ có hoạt động này mà trẻ có điều kiện được phát huy năng khiếu về hội hoạ. Do vậy trẻ thường rất say mê khi đến giờ hoạt động tạo hình. Nhưng không phải là khi nào cũng được như vậy vì hoạt động tạo hình ở trường mầm non không đơn thuần chỉ là xé dán hay nặn mà nó còn có bộ môn vẽ. Với các giờ học vẽ thì lại có một đặc thù riêng, trẻ  được cầm bút để thể hiện mà nó hoàn toàn phụ thuộc vào các đường nét khi trẻ vẽ. Cho nên qua thực tế các tiết vẽ tôi thấy trẻ còn rất lúng túng nhiều khi có ý tưởng xong lại không thực hiện được vì đôi tay của trẻ còn non yếu. Đứng trước một thực trạng như vậy là một cô giáo trực tiếp dạy trẻ ở độ tuổi 5- 6 tuổi tôi luôn băn khoăn tự hỏi mình phải làm thế nào để có các giờ dạy trẻ vẽ đạt hiệu quả cao và sáng tạo. Để tìm hiểu về quá trình và phát triển hoạt động tạo hình của trẻ em, chúng ta xem xét sự phát triển của một dạng hoạt động mang tính tạo hình đặc trưng nhất và xuất hiện sớm nhất đó là hoạt động vẽ.

Ta đã biết đặc điểm vẽ của trẻ 5 – 6 tuổi vốn hiểu biết đã phong phú, hoạt động của khớp tay, cơ bàn tay đã khéo léo hơn. Vì thế mà bài vẽ của trẻ đã có thêm nhiều chi tiết và có sự kiểm tra bằng mắt. Trẻ bước đầu hành động có mục đích, hình vẽ của trẻ đã cụ thể hơn, phối hợp có nhiều hình ảnh trong bức vẽ. Trẻ đã chú ý đến việc sắp xếp bố cục, các hình ảnh trong tranh của bé có mối quan hệ tỉ lệ với nhau. Trẻ không thích vẽ hình lặp đi lặp lại, trẻ chỉ thích vẽ những đồ vật mới lạ, và màu sắc hấp dẫn.