SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 3

1.MỞ ĐẦU
1.1 Lí do chọn đề tài:
Năm học ……… là năm học tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; phát huy hiệu quả, tiếp tục thực hiện nội dung các cuộc vận động, các phong trào thi đua của ngành phù hợp điều kiện thực tế địa phương. Tập trung chỉ đạo việc quản lí, tổ chức dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng và định hướng phát triển năng lực học sinh; điều chỉnh nội dung dạy học phù hợp đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học; tăng cường giáo dục đạo đức, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các môn học, nhằm đào tạo những chủ nhân tương lai của đất nước phát triển toàn diện về mọi mặt: Đức – trí – thể – mĩ.
Như chúng ta đã biết, học sinh Tiểu học nằm trong lứa tuổi từ 6 – 13 tuổi, ý thức của các em chưa bền vững. Với bản chất hiếu động, hay nghịch ngợm và tâm lý trẻ còn ham chơi.
Vì thế công tác chủ nhiệm lớp có vị trí quan trọng trong hoạt động giáo dục học sinh. Lớp học là môi trường để học sinh học tập, tu dưỡng, rèn luyện và phát triển toàn diện. Người giáo viên chủ nhiệm có ảnh hưởng rất lớn với học sinh của lớp mình. Giáo viên chủ nhiệm có vị trí quan trọng trong việc giáo dục nhân cách cho học sinh, là người thay mặt hiệu trưởng, hội đồng nhà trường, hội cha mẹ học sinh quản lý toàn diện tập thể học sinh lớp mình phấn đấu theo mục tiêu chung của nhà trường, của lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người lãnh đạo, tổ chức, điều hành, kiểm tra mọi hoạt động và các mối quan hệ ứng xử thuộc lớp mình phụ trách, là nhân vật trung tâm để hình thành nhân cách cho học sinh, là cái cầu nối giữa gia đình – nhà trường – xã hội. Vì vậy người giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp là góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Để giáo dục có hiệu quả thì giáo viên phải hiểu sâu sắc về các em, từ đó mới có thể đặt ra được những tác động sư phạm thích hợp. K.Đ usinxki nói: “ Muốn giáo dục con người thì phải hiểu con người về mọi mặt”, do đó bất kỳ người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải tiến hành công việc đầu tiên là tìm hiểu học sinh lớp mình phụ trách, xuất phát từ nhiệm vụ đó, người giáo viên Tiểu học cần đề ra nhiệm vụ cụ thể cho mình, đó là làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Học sinh với tư cách là đối tượng giáo dục đồng thời cũng là chủ thể giáo dục. Để giáo dục học sinh có kết quả tốt, giáo dục phải hiểu các em một cách đúng đắn, đầy đủ và cụ thể, từ đó lựa chọn những tác động sư phạm thích hợp. Trái lại, thực tiễn giáo dục cho thấy, nếu không hiểu rõ học sinh thì những tác động sư phạm được lựa chọn sẽ không phù hợp, do đó không cho kết quả mong muốn mà thậm chí sẽ thất bại. Vì vậy giáo dục chủ nhiệm phải hiểu từng học sinh một cách đầy đủ, chính xác về hoàn cảnh sống, những đặc điểm về thể chất, sinh lý của từng học sinh; tâm lý; tính cách và những hành vi đạo đức của từng học sinh.
Để giúp người giáo viên chủ nhiệm lớp nắm rõ hơn về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của GV chủ nhiệm lớp và kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp. Tôi tìm hiểu, nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 3B trường Tiểu học Quảng Tâm”.
1.2 Mục đích nghiên cứu:
+ Để góp phần nâng cao chất lượng trong học tập của học sinh theo phương hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Góp phần gây hứng thú học tập trong tất cả các môn học cho học sinh, thì việc đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp cho lớp chủ nhiệm đạt kết quả tốt nhằm mục đích để các em có môi trường học tập ổn định, luôn mong muốn được đi học, giúp các em thân thiện với bạn bè và giáo dục đạo đức cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
+ Ngoài ra công tác giáo dục có hiệu quả sẽ giúp các em trong học tập được nâng cao song song với việc nâng cao nề nếp lớp học trong các giờ học. Nó giúp các em nâng cao ý thức tự giác, chủ động phát huy vai trò tích cực của mình để chiếm lĩnh tri thức, thông qua đó mà hình thành nhân cách, rèn luyện tư duy sáng tạo cho học sinh trong học tập.
+ Nghiên cứu đề tài này, bản thân tôi càng hiểu rõ hơn về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp và nội dung của công tác chủ nhiệm lớp. Vận dụng tốt hơn vào thực tế giảng dạy và giáo dục.
+ Qua đề tài này tôi có điều kiện học hỏi, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
+Tìm ra những giải pháp hợp lý trong việc nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm lớp.
1.3 Đối tượng nghiên cứu:
+ Học sinh lớp 3B Trường Tiểu học Quảng Tâm năm học ……….
+ Tài liệu, sách báo, sách hướng dẫn, mạng Internet.
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
+ Phương pháp nghiên cứu.
+ Phương pháp điều tra.
+ Phương pháp thống kê
+ Phương pháp thực nghiệm
+ Phương pháp so sánh, phân tích….

2.NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
2.1.1: Những vấn đề về cơ sở lý luận:
2.1.1.1 Vị trí Chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp:
– Khác với các bậc học khác, giáo viên ở bậc tiểu học là “ông thầy tổng thể” tạo ra sản phẩm trọn vẹn ít phụ thuộc vào các giáo viên khác. Mỗi giáo viên tiểu học vừa phải dạy chính các môn học vừa phải phụ trách lớp, làm công tác chủ nhiệm lớp. Người giáo viên phải vừa làm mẫu về cách học, cách tiếp cận lĩnh hội nội dung học tập. Làm mẫu về lối sống, cách cư xử theo kiểu con người văn minh hiện đại.
* GV chủ nhiệm lớp có bốn chức năng sau đây:
Chức năng thứ nhất: giáo viên chủ nhiệm lớp là người quản lí giáo dục toàn diện cho học sinh một lớp: Muốn thực hiện chức năng quản lý giáo dục toàn diện, giáo viên chủ nhiệm phải có những tri thức cơ bản về tâm lý học, giáo dục học và phải có hàng loạt kỹ năng sư phạm như: kỹ năng tiếp cận đối tượng học sinh, kỹ năng nghiên cứu tâm lý lứa tuổi, kỹ năng đánh giá, kỹ năng lập kế hoạch chủ nhiệm lớp và phải có nhạy cảm sư phạm để có dự đoán đúng, chính xác sự phát triển nhân cách của học sinh… định hướng và giúp các em lường trước những khó khăn, thuận lợi, vạch ra những dự định để chúng tự hoàn thiện về mọi mặt.
Chức năng thứ hai của giáo viên chủ nhiệm là: tổ chức tập thể học sinh hoạt động tự quản nhằm phát huy tiềm năng tích cực của mọi HS. Đây là chức năng đặc trưng của giáo viên chủ nhiệm mà các giáo viên bộ môn khác không làm chủ nhiệm lớp không thể có. Giáo viên chủ nhiệm lớp là cố vấn cho tập thể lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp cần có năng lực dự báo chính xác khả năng của HS trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm giúp học sinh tự tổ chức các hoạt động đã được kế hoạch hóa .
Chức năng thứ ba của giáo viên chủ nhiệm lớp: là cái cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm truyền đạt đầy đủ nghị quyết, tư tưởng chỉ đạo của Ban giám hiệu tới học sinh lớp chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm là nhà quản lý, nhà sư phạm, đại diện cho Hiệu trưởng truyền đạt những yêu cầu đối với học sinh. Giáo viên chủ nhiệm là người đại diện cho quyền lợi chính đáng của HS trong lớp, bảo vệ học sinh về mọi mặt một cách hợp lý, phản ánh với Hiệu trưởng, các giáo viên bộ môn, với gia đình và đoàn thể trong và ngoài nhà trường về nguyện vọng chính đáng của HS.
Chức năng thứ tư của giáo viên chủ nhiệm là: Đánh giá khách quan kết quả rèn luyện của mỗi học sinh và phong trào chung của lớp. Chức năng này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với quá trình học tập, rèn luyện, phát triển nhân cách của mỗi học sinh vì sự đánh giá khách quan, chính xác, đúng mức là một điều kiện để thầy trò điều chỉnh mục tiêu, kế hoạch hoạt động cho cả lớp và mỗi thành viên .Sau khi đánh giá, nhận định, cần vạch ra phương hướng, nêu những yêu cầu với thái độ nghiêm túc, tôn trọng nhân cách học sinh và với tấm lòng thương yêu các em như con mình. Để đánh giá khách quan, chính xác quá trình rèn luyện của từng học sinh, giáo viên chủ nhiệm phải lấy ý kiến thông qua nhiều kênh đánh giá như: tự đánh giá, tập thể tổ, lớp đánh giá, cha mẹ học sinh, một số giáo viên bộ môn, anh chị phụ trách đội…
2.1.1.2: Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp:
a. Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm.
* Nắm vững mục tiêu giảng dạy của cấp học, lớp học và chương trình dạy học của trường. Đây là cơ sở để xây dựng kế hoạch hoạt động của lớp chủ nhiệm, có khả năng thực thi và đảm bảo hiệu quả giáo dục.
b. Tìm hiểu phân loại học sinh lớp chủ nhiệm về:
* Hoàn cảnh sống của từng học sinh.
* Những đặc điểm về thể chất, sinh lý của từng học sinh.
* Nắm vững tính cách, hành vi đạo đức, học lực, hạnh kiểm của từng HS.
c. Xây dựng tập thể học sinh tiểu học:
* Tổ chức “bộ máy tự quản” của lớp.
* Qui định rõ chức năng tự nhiệm vụ cho từng loại cán bộ tự quản.
* Có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ tự quản.
* Xây dựng nề nếp học tập, hoạt động, tổ chức phong trào.
d. Tổ chức thực hiện các nội dung giáo dục toàn diện: Khác với giáo viên bộ môn, GV chủ nhiệm phải tổ chức, quản lý, giáo dục học sinh trong tiết sinh hoạt lớp hàng tuần, các tiết hoặc buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, buổi lao động hàng tháng. Tham gia hoạt động chung của toàn trường như: chào cờ đầu tuần, kỹ niệm ngày lễ, hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, múa hát sân trường, bảo vệ sức khỏe.
e. Liên kết với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh.