SKKN Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2

PHẦN I :ĐẶT VẤN ĐỀ
I/. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường nói chung và của bậc Tiểu học nói riêng, hiện nay vấn đề cải cách giảng dạy không phải là mối quan tâm của một cá nhân nào, mà đó là nhiệm vụ chung của toàn xã hội.
Chính sự đổi mới phương pháp giáo dục bậc tiểu học sẽ góp phần tạo con người mới một cách có hệ thống và vững chắc.
Trong giai đoạn hiện nay, xu hướng chung của sự đổi mới phương pháp dạy học ở bậc tiểu học là làm sao để giáo viên không chỉ là truyền thụ kiến thức mà còn là người tổ chức, định hướng cho học sinh hoạt động, để học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân vào việc chiếm lĩnh tri thức mới.
Căn cứ mục tiêu môn Tiếng Việt ở tiểu học, chúng ta phải giúp học sinh nói – đọc – nghe – viết thành thạo. Trong mỗi tuần học, tiết tập đọc thường được xếp đầu tiên trong môn Tiếng Việt và đầu tiên so với các môn học khác. Đọc là công cụ để học các môn học khác. Nói cách khác, đọc là chìa khóa để học sinh mở cửa khám phá những chân trời mới lạ của thế giới tri thức loài người.
Thực tiễn giảng dạy cho thấy, học sinh đọc tốt sẽ giúp các em bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, tâm hồn lành mạnh trong sáng. Các em biết yêu cái đẹp, cái thiện và có thái độ ứng xử đúng và linh hoạt đối với thiên nhiên, con người và tăng thêm tình yêu quê hương đất nước.
Lớp Hai là lớp bắc cầu chuyển tiếp cho học sinh từ học âm vần ở lớp Một sang học đọc, cảm thụ và vận dụng vào các bài tập Tiếng Việt ở lớp Ba và các lớp trên. Nhiệm vụ của giáo viên là hình thành và phát triển ở các em kĩ năng đọc thành tiếng, đọc thầm và hiểu nội dung văn bản ở mức độ hết sức đơn giản. Ở một số học sinh khá giỏi, năng lực đọc của các em tương đối tốt thì giáo viên ít gặp khó khăn khi hướng dẫn các em thể hiện sự thông hiểu, cảm thụ và biểu hiện được ý nghĩ và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài. Nhưng đối với các em đọc còn yếu thì đây là công việc hết sức khó khăn.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp Hai nhiều năm, tôi tự đặt cho mình câu hỏi: Làm thế nào để học sinh lớp Hai có kĩ năng đọc tốt? Bằng thực tiễn giảng dạy, cùng với việc tìm tòi, nghiên cứu thông qua sách vở, công nghệ thông tin và học hỏi từ các đồng nghiệp, tôi đã đúc kết được một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp Hai. Với mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm cùng quý thầy cô nên tôi chọn: “ Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp Hai” để làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình .
II/. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
– Bước vào kỷ nguyên mới, đất nước ta có nhiều đổi mới, đổi mới về kinh tế, xã hội, giáo dục …Sự phát triển giáo dục của nước ta tăng nhanh giúp cho những chủ nhân tương lai của đất nước luôn được phát triển toàn diện, đầy đủ về năng lực, trí tuệ, tính cách. Qua việc nắm bắt các kiến thức, tri thức khoa học ban đầu để từ đó hình thành nên những kĩ năng cần thiết của cuộc sống, hành động đúng cho bản thân .
Đối với học sinh lớp Hai, đọc tốt sẽ là nền tảng để các em học tốt môn Tiếng Việt nói riêng và tất cả các môn học khác nói chung.Vì thế,nhiệm vụ của người giáo viên là hình thành và phát triển ở các em kĩ năng đọc thành tiếng, đọc thầm và hiểu nội dung văn bản.Ở một số học sinh khá giỏi, năng lực đọc của các em tương đối tốt thì việc hướng dẫn các em thể hiện đúng ý nghĩ và tình cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài, đồng thời biểu hiện được sự thông hiểu, cảm thụ của các em đối với tác phẩm cũng là điều mà người giáo viên nên làm để các em có điều kiện hình thành nhân cách sớm nhất. Còn với những học sinh đọc chưa đạt so với yêu cầu của chuẩn đề ra cho mỗi khối lớp thì giáo viên cần có sự nỗ lực quan tâm rèn đọc cho các em để đạt yêu cầu mà chuẩn đã đề ra.
Ngoài ra, nhằm giúp cho địa phương nhanh chóng hoàn thành kế hoạch phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi thì mỗi giáo viên không những phải duy trì sỉ số học sinh mà phải dạy học đạt hiệu quả. Đó là điều kiện không thể thiếu mà mỗi giáo viên phải đóng góp vào công tác giáo dục nói chung và công tác phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi nói riêng. Đây là công việc vừa khó khăn vừa mang tính liên tục, đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều thời gian để quan tâm đến công tác này.
Là giáo viên giảng dạy ở một trường tiểu học đóng trên địa bàn kinh tế còn khó khăn có nhiều học sinh là con em nông dân hầu hết cha mẹ các em không có nhiều thời gian quan tâm đến việc học tập của con mình nên tôi không khỏi lo lắng, trăn trở và câu hỏi được đặt ra là làm thế nào để rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp Hai đạt kế hoạch được giao? Trong đó phải nói đến biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp Hai. Đó vừa là cái mới trong công tác rèn đọc cho học sinh của lớp, của trường và là nội dung mà tôi cần quan tâm nghiên cứu.
III/. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
– Quá trình dạy học là một quá trình tư duy sáng tạo – người giáo viên là một kĩ sư của tâm hồn, hơn nữa còn là một nhà làm nghệ thuật. Và việc dạy học ngày nay luôn dựa trên cơ sở phát huy tính tích cực chủ động của học sinh. Chính vì thế nó đòi hỏi người giáo viên phải luôn có sự sáng tạo, tự cải tiến phương pháp dạy học của mình nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học. Mỗi môn học ở Tiểu học đều góp phần hình thành và phát triển nhân cách của trẻ, cung cấp cho trẻ những kiến thức cần thiết.
Tập đọc là một phân môn quan trọng trong chương trình Tiếng Việt ở Tiểu học, nó là chìa khoá, là phương tiện để giúp học sinh tiểu học tiếp xúc với kho tàng kiến thức vô tận của nhân loại,những kinh nghiệm của đời sống, những thành tựu văn hoá, khoa học, những tư tưởng tình cảm của các thế hệ đi trước và của cả những người đương thời, hầu hết đã được ghi lại bằng chữ viết. Muốn tiếp thu được nền văn minh của nhân loại, để có cuộc sống phát triển trong xã hội hiện đại thì con người cần phải biết đọc.
Chính vì vậy dạy tập đọc có một ý nghĩa rất to lớn đối với học sinh tiểu học.Đọc là công cụ để học các môn học khác,tạo ra sự hứng thú và động cơ học tập,là nền tảng vững chắc để học tiếp lên các lớp trên. Chính vì lẽ đó mà giáo viên cần phải coi trọng việc dạy đọc cho học sinh, nhất là học sinh đầu cấp như Lớp Một, lớp Hai.
Thực tiễn giảng dạy cho thấy, học sinh có kĩ năng đọc tốt sẽ cảm thụ đầy đủ các nội dung của tác phẩm văn học, tạo điều kiện phát triển vốn từ một cách phong phú, giúp các em học tập tốt các môn học khác. Từ đó, các em sẽ được bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm, tâm hồn lành mạnh trong sáng. Các em biết yêu cái đẹp, cái thiện và có thái độ ứng xử đúng đối với thiên nhiên, con người và tăng thêm tình yêu quê hương đất nước.
Hoạt động học tập của học sinh chỉ thực sự hiệu quả khi các em tiến hành các hoạt động học tập một cách tích cực, chủ động, tự giác với một động cơ nhận thức sâu sắc. Bằng hoạt động hoạt động học tập, mỗi học sinh tự hình thành và phát triển nhân cách của mình mà không ai có thể làm thay được. Dạy học là con đường thuận lợi nhất, giúp học sinh trong khoảng thời gian ngắn nhất, có thể nắm được một khối lượng kiến thức cần thiết. Nó được tiến hành một các có tổ chức, có kế hoạch. Giúp học sinh phát triển một cách có hệ thống năng lực hoạt động trí tuệ và tư duy sáng tạo. Từ đó giúp học sinh có hành động đúng đắn trong học tập.
IV/. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: .
1.Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 2/2 do tôi trực tiếp giảng dạy tại Trường Tiểu học Minh Thạnh.
2.Phạm vi nghiên cứu: Lớp Hai1 (năm học 2018 -2019) với 33 học sinh .
3.Thời gian nghiên cứu: Từ đầu năm học 2018-2019 đến kết thúc học kỳ I -năm học 2018-2019.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I/. THỰC TRẠNG
1.Thuận lợi:
Được sự quan tâm, giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường đến giáo viên và học sinh.
Được sự phối hợp đúc rút kinh nghiệm từ các bạn đồng nghiệp qua dự giờ, thao giảng, sinh hoạt chuyên môn,…
Được sự quan tâm, giúp đỡ của các tổ chức và đoàn thể trong và ngoài nhà trường, của cha mẹ học sinh.
Lớp học được trang bị cơ sở vật chất tương đối đầy đủ thuận lợi cho việc dạy và học.
Học sinh đa số sống tập trung ở khu vực gần trường học nên thuận lợi cho việc đến trường.
Khó khăn:
Học sinh đông, trình độ không đồng đều, lớp có nhiều học sinh đọc còn chưa đạt yêu cầu mà bản thân các em lại không có ý thức tự giác học tập.
Lớp có nhiều học sinh là con em nông dân cuộc sống còn nhiều khó khăn nên phụ huynh cũng chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình.
Thực trạng:
Trường Tiểu học Minh Thạnh trung bình hằng năm thường có 26 lớp học. Trong đó khối Hai gồm 5 lớp. Với đặc điểm học sinh của trường đa số đều có nguồn gốc quê quán từ mọi miền đất nước nên lỗi đọc rất đa dạng. Qua nhiều năm giảng dạy và qua dự giờ thăm lớp cùng với việc trao đổi với đồng nghiệp, tôi thấy học sinh lớp Hai thường mắc các lỗi khi đọc như sau:
a/. Học sinh đọc sai âm, vần cơ bản.
Các em đọc đánh vần rất chậm, còn sai âm, sai vần.
Ví dụ: Khi dạy bài : “Có công mài sắt, có ngày nên kim”. Từ “ ngày xƣa” một số em đánh vần và đọc ra là “ngày xau” hay “ mau chán” đọc là “mao chán”,…. b/.Học sinh thường đọc sai một số âm do phương ngữ .
Phát âm sai phụ âm đầu: s/x ; r/d ; ch/tr, l/n…
Ví dụ: “cá rô”, một số em đọc “cá gô” hay “trường học” đọc là “chường học”,…thông thường là do lỗi phát âm theo phương ngữ, chưa phát âm theo tiếng phổ thông.
Phát âm sai thanh điệu: đa số học sinh hay nhầm lẫn dấu thanh hỏi và dấu thanh ngã hoặc đọc không có dấu(mất dấu) đối với học sinh dân tộc.
Ví dụ: “lững thững” học sinh đọc là”lửng thửng” hay” lứng thứng” “sữa’ học sinh đọc “sửa” c/. Tốc độ đọc của học sinh.
Một số em khi đọc vấp váp; ngắt, nghỉ chưa đúng làm cho chính các em và người nghe không hiểu hoặc hiểu sai nội dung văn bản mà tác giả thể hiện. Tốc độ đọc không đạt so với yêu cầu về tốc độ của chuẩn kiến thức kỹ năng quy định như: kết thúc học kỳ I mà một số em đọc 20 tiếng trong thời gian 1 phút, thấp bằng một nửa so với chuẩn.
Ví dụ: Câu: “Ngày xưa, loài người chưa biết làm nhà, phải ở trong hang núi.”
Học sinh có thể đọc : “Ngày /xưa, loài/ người chưa/ biết làm nhà, phải/ ở trong /hang /núi.” d/. Giọng đọc của học sinh.
Học sinh đọc chưa đúng giọng như: đọc quá nhỏ hay đọc quá lớn, đọc liến thoắng,…