SKKN Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT trong giai đoạn hiện nay

ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài:

Trong mọi thời đại trường học là cái nôi để trau dồi kiến thức, năng khiếu, đam mê và nhân cách của các thế hệ học sinh. Với sự phát triển công nghệ thông tin như hiện nay, việc kiến tạo mô hình trường học hạnh phúc là nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện mục tiêu, lý tưởng và là điểm nhấn trong triết lý giáo dục hiện đại mà các nhà trường phải không ngừng nỗ lực thực hiện. 

Bản thân tôi là một giáo viên công tác hơn 20 năm tại trường THPT Tương Dương 1, đóng trên địa bàn huyện miền núi giáp danh với Lào. Trường không còn chế độ nội trú từ năm 2013. Một số rất ít học sinh được ở trong kí túc xá của nhà trường tận dụng cơ sở vật chất đã được đầu tư và các em phải trả chi phí điện nước, còn lại đa phần các em phải thuê nhà trọ của dân để ở. 

 Với đặc thù như vậy, để khích lệ các em tới tới trường, động viên các giáo viên miền xuôi yêu nghề và an tâm công tác thì việc xây dựng ngôi trường hạnh phúc là một việc cấp thiết, để thầy cô và học sinh thực sự cảm nhận được hạnh phúc – “mỗi ngày tới trường là là một ngày vui”. 

Với tôi đơn giản trường học hạnh phúc là mỗi học sinh cảm nhận được sự ấm áp, yêu thương tỏa ra từ thầy cô, bạn bè với niềm vui được nhân lên và nỗi buồn được san sẻ. Khi học sinh cảm nhận được hạnh phúc, yêu thương, thấy trường học thực sự là nơi hữu ích, sẽ tạo cho các em sự phấn chấn, mê say trong học tập, nghiên cứu khoa học để trở thành người hữu ích cho xã hội. Vì thế có thể nói trường học hạnh phúc là nền tảng, bệ đỡ tinh thần để những ý tưởng, mục tiêu giáo dục, đào tạo được thực hiện 1 cách hiệu quả, ý nghĩa nhất. 

Để thực hiện nhiệm vụ đó, bản thân tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay” . Qua việc nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng việc xây dựng trường học hạnh phúc tại Trường THPT Tương Dương 1, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục xây dựng nhà trường thành trường học hạnh phúc hơn. Góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biệt là giảm tình trạng bỏ học của học sinh tại các  trường học  miền núi.  

• Đối tượng nghiên cứu 

 Tập thể giáo viên cán bộ và học sinh trường THPT Tương Dương 1 

• Phạm vi nghiên cứu đề tài. 

    Đề tài chỉ giới hạn ở phạm vi: Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc 

tại Trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay 

• Mục đích nghiên cứu 

Thông qua việc nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp xây dựng trường học hạnh phúc tại trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay” với mục đích: 

• Giúp học sinh vui thích và hạnh phúc mỗi khi được đến trường. Giáo dục đạo đức, tình cảm…cho học sinh THPT. Học sinh hứng thú, tích cực học tập. 
• Giúp cho giáo viên có giải pháp để có thể giải tỏa được những áp lực, sự căng thẳng trong quá trình dạy học và giáo dục của mình. Từ đó trở nên yêu nghề và thành công trong sự nghiệp trồng người của mình. 
• Giúp cho mục tiêu xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh đặc biệt là giảm tình trạng bỏ học của học sinh tại các  trường học  miền núi.  

• Phương pháp nghiên cứu   

+ Nhóm phương pháp lý thuyết: Nghiên cứu các văn bản tài liệu về khái niệm hạnh phúc… có liên quan đến đề tài. 

+ Nhóm phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Rút ra từ quá trình làm công tác chủ nhiệm và giảng dạy trong hai năm học 

+ Phương pháp điều tra xã hội học, sử dụng toán thống kê và so sánh. 

• Tính mới của đề tài: 

• Lần đầu tiên đề tài ” Một số giải pháp xây dựng trường  học hạnh phúc tại trường THPT Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay “được triển khai thực hiện  ở  tại Trường THPT Tương Dương 1 thuộc huyện miền núi vùng cao nhưng không có chế độ nội trú.  
• Các giải pháp được đưa  ra trong  giai đoạn cả nước đang tập trung vượt qua đại dịch Covid và đã ảnh hưởng trực tiếp tới ngành giáo dục nói chung và 

Trường THPT Tương Dương 1 nói riêng 

• Các giải pháp mà đề tài đề xuất  đáp ứng được quan điểm, yêu cầu xây dựng trường học hạnh phúc, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu đổi mới của ngành giáo dục. 

7. Cấu trúc của đề tài 

Ngoài phần mở đầu và kết luận kiến nghị, đề tài gồm 3 phần: 

Phần I. Cơ sở lý luận, thực tiễn về việc xây dựng Trường học hạnh phúc 

Phần II. Một số giải pháp xây dựng trường  học hạnh phúc tại trường THPT 

Tương Dương 1 trong giai đoạn hiện nay  

Phần III. Kết quả đạt được,  bài học kinh nghiệm và hướng phát triển đề tài 

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

Phần I. Cơ sở lí luận, thực tiễn về việc xây dựng Trường học hạnh phúc 

1. Cơ sở lí luận 

1.1. Các khái niệm liên quan 

• Ngày 22/4/2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức lễ phát động “Triển khai Kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”.  
• Ngày 12/11/ 2019 CĐGDVN đã có Kế hoạch số 312 – CĐGDVN ngày 12 11- 2019 về việc Hướng dẫn và tổ chức tham gia xây dựng trường học hạnh phúc theo kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo, người lao động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.  
• Kế hoạch số 235 ngày 29/12/2019 của Công đoàn ngành GD & ĐT Nghệ An Về việc Hướng dẫn và tổ chức tham gia xây dựng trường học hạnh phúc theo kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo, người lao động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. 

Từ chỉ đạo của các cấp, các nhà trường đã triển khai kế hoạch xây dựng trường học hạnh phúc.  

1.2 . Các  khái niệm liên quan 

– Hạnh phúc 

Theo Từ điển Bách khoa định nghĩa về hạnh phúc: “Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó mang tính trừu tượng. Hạnh phúc là một cảm xúc bậc cao, được cho rằng chỉ có ở loài người, nó mang tính nhân bản sâu sắc và thường chịu tác động của lí trí”.  

– Trường học hạnh phúc 

“Trường học hạnh phúc” là nơi mà thầy cô, học sinh, phụ huynh đều cảm thấy hạnh phúc, là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh. “Trường học hạnh phúc” là nơi thầy cô và học sinh vui sống trong sẻ chia, cảm thông và yêu thương nhau. Đồng thời đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày GV và HS đến trường là một niềm hạnh phúc. 

1.3. Mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc 

• Góp phần tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức và hành động về đạo đức, năng lực ứng xử sư phạm của đội  ngũ CBGV,NV và học  sinh, hướng tới xây dựng trường học hạnh phúc không chỉ là nơi cung cấp và đáp ứng các nhu cầu giáo dục mà phải là nơi tạo ra hạnh phúc góp phần tạo nên một xã hội hạnh phúc để có thể tăng trưởng và phát triển bền vững. 
• Giúp cho CBGV, NV đang công tác trong nhà trường có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng trong việc tạo dựng, duy trì nhà trường mà ở đó học sinh, CBGV,NV được yêu thương, được tôn trọng, được an toàn được hiểu và được có giá trị; nói rộng hơn là phát triển môi trường nhà trường thân thiện, văn minh, cùng hợp tác vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh đối mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. 
• Hướng đến xây dựng phát triển một mô hình “Trường học Hạnh phúc” dựa trên nguyên lý trải nghiệm hạnh phúc của con người: Kết nối với bản thân – Kết nối với người khác – Kết nối với thế giới tự nhiên. Theo đó, giáo dục cho học sinh các năng lực: Tự quan tâm, quan tâm đến người khác và quan tâm đến môi trường. 
• Công đoàn nhà trường chủ động tổ chức và biết cách tham gia cùng với chuyên môn, các đoàn thế khác trong trường tổ chức, hướng dẫn và tạo điều kiện cho CBGV, NV thực hiện các nội dung xây dựng trường học hạnh phúc phù hợp với điều kiện thực tế tại nhà trường. 

1.4. Tiêu chí để xây dựng Trường học hạnh phúc 

– Xây dựng Trường học có tình yêu thương 

Trường học có tình yêu thương và hạnh phúc là nơi mà cả thầy cô, phụ huynh và học sinh đều cảm thấy hạnh phúc. Đó là nơi mà các thầy cô tìm được niềm đam mê, nhiệt huyết giảng dạy của mình và tích cực đưa ra các phương pháp dạy học chủ động, sáng tạo, luôn hỗ trợ, giúp đỡ học sinh của mình trong quá trình học tập, thiết lập được mối quan hệ thân thiết, gắn bó và chia sẻ với học sinh.  

Trường học có tình yêu thương và hạnh phúc là nơi học sinh cảm thấy có hứng thú với những giờ học, hứng thú với thời gian học tập, sinh học tại trường. Không có áp lực, căng thẳng, mệt mỏi, được thỏa sức vui đùa, hòa đồng với bạn bè. Quên đi mọi vất vả để cùng nhau vượt khó trước mọi mọi hoàn cảnh. 

– Xây dựng Trường học an toàn 

Trường học an toàn là nơi không có bạo lực học đường, không có những vụ đánh nhau, xô xát, bắt nạt giữa học sinh, không có những tai nạn đáng tiếc xảy ra. Ở đó, CBNGNLĐ và học sinh được đảm bảo sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm lí, học sinh được chăm sóc, bảo vệ.  

– Xây dựng Trường học có sự tôn trọng 

Một trường học được xem là hạnh phúc khi ở đó không có những hành vi, lời lẽ vi phạm đạo đức xã hội, xúc phạm nhân phẩm, danh dự của nhà giáo. Đặc biệt, đó là nơi phải biết tôn trọng sự khác biệt, không áp đặt một cá nhân lên cái chung của tập thể. Trong ngôi trường đó, mọi thành viên đều có cơ hội để phát triển tối đa tiềm năng của bản thân, không có ai bị bỏ lại phía sau, tất cả cùng thay đổi và tiến bộ. 

1.5. Nhiệm vụ xây dựng trường học hạnh phúc 

• Công tác tuyên truyền, phổ biến đến cán bộ, giáo viên, nhân viên và học  sinh về  mục đích, ý nghĩa của việc Công đoàn phối hợp với chính quyền tham gia xây dựng trường học hạnh phúc. 

+ Tuyên truyền để CBGV, NV có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng trong việc tạo dựng và duy trì nhà trường mà ở đó học sinh và CBGV, NV được yêu thương, được tôn trọng, được an toàn, được hiểu và được có giá trị; nói rộng hơn là phát triển môi trường nhà trường thân thiện, văn minh, cùng hợp tác vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay. 

+ Công đoàn nhà trường chủ động tổ chức và biết cách tham gia cùng với chuyên môn và các đoàn thể khác trong nhà trường;  tổ chức, hướng dẫn và tạo điều kiện cho CBGV, NV thực hiện các nội dung xây dựng trường học hạnh phúc phù hợp với điều kiện của nhà trường.