SKKN Một số kinh nghiệm phát huy tính tíc cực sáng tạo cho học sinh khối 6 trong dạy – Học vẽ tranh

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

Mĩ thuật môn học nhân văn, có nhiệm vụ giáo dục thẩm mĩ, giáo dục nghệ thuật cho học sinh, cung cấp cho học sinh một số kiến thức ban đầu, giúp các em biết cảm thụ cái đẹp, yêu cái đẹp, biết cách rèn luyện đôi bàn tay, trí óc của chính mình để tạo ra cái đẹp bằng cách nhìn, cách nghĩ, cách cảm nhận riêng, góp phần xây dựng môi trường thẩm mĩ cho xã hội.

Trong chương trình Mĩ thuật Trung học cơ sở, phân môn vẽ tranh là một phân môn rất được học sinh yêu và ham thích vẽ, nhất là học sinh khối 6. Bởi vẽ tranh không chỉ  là một hình thức học tập sáng tạo, phát triển năng khiếu mà còn là một hình thức giáo dục thẩm mĩ, giáo dục nhân cách cho học sinh thông qua các bài học. Khi học vẽ tranh, các em sẽ sử dụng ngôn ngữ Mĩ thuật như: đường nét, hình ảnh, màu sắc….để xây dựng một bức tranh theo sự sáng tạo riêng, thông qua đó thể hiện cảm xúc, thái độ  của mình trước mỗi chủ đề, mỗi hình ảnh trong cuộc sống.

Tranh vẽ của học sinh thể hiện sự phong phú về nội dung chủ đề, sự sáng tạo ngây thơ sinh động với các hình ảnh gần gủi, quen thuộc như: con đường, hàng cây, dòng sông, con suối….hình ảnh những người thân yêu: ông bà, cha mẹ, thầy cô,…luôn được các em yêu quý và kính trọng. Tất cả được các em thể hiện thật mộc mạc, ngây thơ, sinh động đầy thú vị. Song do trình độ nhận thức và năng khiếu của học sinh khác nhau nên các em có những cách thể hiện, cách học riêng, không giống nhau. Vậy không thể tác động đến quá trình nhận thức của các cá nhân học sinh bằng một biện pháp như nhau. Có học sinh phải tác động từ từ, có những học sinh lại phải vừa trực tiếp, vừa gián tiếp ở mỗi hoạt động mới nắm được vấn đề; có học sinh chỉ cần gợi mở, khích lệ là các em đã nhận biết được mụ tiêu, yêu cầu của bài học…Và thực tế giảng dạy học sinh khối 6, với việc luôn từng bước đổi mới phương pháp dạy- học, tôi luôn đặt cho mình mục tiêu: Thực hiện đổi mới để ngày càng nâng cao chất lượng giảng dạy cho bản thân và chất lượng học tập cho học sinh. Chính vì vậy mà tôi đã chọn đề tài nghiên cứu: “Một số kinh nghiệm phát huy tính tích cực, sáng tạo cho học sinh khối 6 trong dạy – học vẽ tranh ở trường THCS Cẩm Bỉnh, huyện Cẩm Thủy” .

2. Mục đích nghiên cứu 

Trong đề tài này này tôi nêu và giải  quyết một số vấn đề sau:

*Một số cơ sở lí luận có liên quan đến đề tàI

*Thực trạng của vấn đề phát huy tính tích cực, sáng tạo ở học sinh trong dạy và học vẽ tranh  mỹ thuật nói chung và vấn đề phát huy tính tích cực, sáng tạo ở học sinh khối 6 trong phân môn vẽ tranh ở trường thcs Cẩm Bình nói riêng.

*Các giải pháp phát huy tính tích cực, sáng tạo ở hoc sinh khối 6 trong phân môn vẽ tranh  trường THCS Cẩm Bình, Cẩm  Thuỷ và những kết quả đạt được.

*Một số bài học kinh nghiệm

*Một số ý kiến đề xuất và kiến nghị

3. Đối tượng nghiên cứu 

Nghiên cứu, tổng kết về một số kinh nghiệm phát huy tính tích cực, sáng tạo cho học sinh khối 6 trong dạy – học vẽ tranh ở trường THCS Cẩm Bỉnh, huyện Cẩm Thủy.

4. Phương pháp nghiên cứu 

4.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận    

Thu thập sách báo có liên quan đến đề tài sau đó phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các nguồn thông tin có liên quan đến môn Mĩ thuật, mà trọng tâm là việc sử dụng phương pháp trực quan trong dạy học môn mỹ thuật ở bậc THCS.

4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

4.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:

Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết (Nghiên cứu qua các văn bản, chương trình, giáo trình, tài liệu sách báo về phương pháp dạy học vẽ tranh ở bậc trung học).

4.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

– Dự chuyên đề trao đổi, dự giờ, rút kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy môn vẽ tranh ở bậc THCS.

– Thực hành giảng dạy theo phương pháp mới.

– Tìm giải pháp rút kinh nghiệm.

– Cho học sinh hoạt động vẽ ngoài trời.

– Phương pháp thực nghiệm dạy thí điểm ở một số lớp bằng phương pháp mà mình đề ra.

1. NỘI DUNG
2. Cơ sở lý luận:

Mĩ thuật là một trong những phân môn đòi hỏi tính sáng tạo giàu tính thẩm mỹ, làm cho con người biết tạo ra cái đẹp và vận dụng vào cuộc sống. Vì thế nó có vai trò hết sức quan trọng trong việc hình thành nhân cách lối sống của mỗi con người.

Nhưng để phát huy hết tính sáng tạo ở lứa tuổi học sinh THCS là một vấn đề hết sức khó khăn. Kinh nghiệm của các em chưa nhiều vì các em chỉ vẽ theo cảm tính hoặc sao chép theo mẫu cho nên hiệu quả bài học chưa cao, chưa phát huy hết khả năng của các em. Do đó cần có những kĩ năng truyền đạt mới để tạo thêm hứng thú trong học tập sáng tạo cho các em.

Trên cơ sỏ đổi mới phương pháp dạy học tích cực phát huy hiệu quả của học sinh đòi hỏi người giáo viên phải biết khai thác tìm tòi những câu hỏi những gợi ý ví dụ cụ thể. Nhằm tạo cho các em có thói quen suy nghĩ tích cực suy nghĩ trong học tập và sáng tạo. 

Biết vận dụng tổng hòa các kiến thức và kỹ năng của nghệ thuật tạo hình như lựa chọn nội dung, hình tượng nhân vật, hình ảnh đặc trưng của từng đề tài , cách sắp xếp bố cục, hình vẽ, màu sắc,, thể hiện không gian cùng với cảm xúc người vẽ nhằm đáp ứng nhu cầu của môn học là yếu tố cần thiết đặt ra đối với người dạy. Do đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “một số kinh nghiệm phát huy tính tích cực, sáng tạo cho học sinh khối 6 trong dạy – học vẽ tranh ở trường THCS Cẩm Bỉnh, huyện Cẩm Thủy” để nghiên cứu và từng bước áp dụng vào giảng dạy.

2. Thực trạng dạy – học của phân môn vẽ tranh khối 6 ở trường THCS Cẩm Bình. 

2.1 Thực trạng dạy – học phân môn vẽ tranh khối 6 ở trường THCS nói chung: 

Nội dung chương trình dạy Mỹ thuật hiện nay còn quá nhiều thiếu sót. Phương tiện, đồ dùng dạy vẽ, tài liệu trực quan về môn mỹ thuật chưa được chú ý nghiên cứu và sản xuất, do đó có thể nói chung còn quá lạc hậu, nghèo nàn, tiếu thốn, cũ nát. 

Đây là môn học vừa có lý thuyết vừa có thực hành cho nên cần tăng cường các điều kiện để giáo viên và học sinh thuận lợi khi dạy và học. Trên thực tế thời lượng thực hiện bài dạy ít. Trong khi đó nhiệm vụ thực hiện bài dạy quá nhiều, chưa đảm bảo được chất lượng tiết học. Qua khảo sát, , đã cho thấy thời gian học nghệ thuật còn quá khiêm tốn nên việc giáo viên hướng dẫn làm bài cho học sinh còn bị hạn chế. Giáo viên không thể đi sâu bám sát và theo dõi kỹ bài làm của học sinh được nên các em còn gặp phải những khó khăn khi làm bài tập.

Một thực tế cũng cần nêu là có hiện tượng học sinh lớp 6 rất ngại học môn vẽ tranh. Nhiều học sinh vẽ sai, vẽ dở không phải vì không có năng khiếu mà vì không thích học vẽ. Một số khác thì không có tiền mua họa phẩm để học nghệ thuật. 

Bên cạnh đó, cơ sở vật chất ở  trường hiện nay còn lạc hậu và có quá nhiều hạn chế, thiếu đồng bộ và hợp lý. Là  giáo viên đứng lớp, bản thân hiểu rằng việc dạy Mỹ thuật ở trường Trung học cơ sở và các bậc học khác không chỉ là môn học bắt buộc có điểm mà người giáo viên có trách nhiệm khơi dậy và tạo nên hứng thú sáng tạo, tình yêu nghệ thuật cho học sinh từ đó bồi dưỡng những giá trị đạo đức, chuẩn mực bước đầu nhân cách tình cảm cho học sinh với mục đích chính là để học sinh có cảm xúc chân thành trước cái vẻ đẹp, biết cảm thụ và yêu thích phân môn vẽ tranh chứ không phải dạy các em biết vẽ, sáng tác như một hoạ sĩ.