SKKN Một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao chất lượng học tập

I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề tài:
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học và đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm lớp Một có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để các em tiếp tục học lên Trung học cơ sở. Nề nếp lớp học, phương pháp học tập, đạo đức, nhân cách và các kĩ năng sống của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm chú ý xây dựng, rèn dũa ngay từ lớp Một và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.
Sinh thời, chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Vì lợi ích 10 năm trồng cây vì lợi ích trăm năm trồng người”. Hiện nay, Đảng và nhà nước ta đã nêu ra việc phát triển toàn diện, giáo dục toàn diện. Vậy mỗi người giáo viên chủ nhiệm phải có nhận thức hết sức đúng đắn về vai trò của mình trong lớp học. Đối với giáo viên chủ nhiệm thì việc chỉ đạo, điều khiển lớp, không chỉ dạy các em về kiến thức, văn hoá mà còn dạy các em về nề nếp, cách sống, cách làm người và làm chủ tương lai của đất nước.
Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh xuyên suốt 9 buổi/tuần, giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,… và cả hoạt động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp Một là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng phức tạp nhưng cũng đầy tự hào vì được dìu dắt một thế hệ trẻ thơ, măng non của đất nước.
Ở đầu mỗi năm học, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng học tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng giáo dục của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp khác; sĩ số của lớp này duy trì 100% nhưng ở những lớp khác lại có học sinh bỏ học, thậm chí có em đang ở nhà nhưng vẫn không thể vận động đi học trở lại được. Tất cả những điểm khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
Công tác chủ nhiệm muốn thành công, hoạt động của người thầy giáo phải mang tính nghệ thuật, phải có tính sáng tạo, khéo léo với từng học sinh, từng hoàn cảnh. Phong cách giáo viên khi trình bày một vấn đề phải có tính khoa học và sư phạm tạo được sự thu hút và thuyết phục. Muốn học sinh trở thành học sinh ngoan thì trước hết người giáo viên phải đưa tập thể lớp mình thành một lớp tiên tiến.
Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Liên tục các năm qua, lớp tôi chủ nhiệm luôn duy trì sĩ số 100%, chất lượng giáo dục của học sinh luôn dẫn đầu trong khối. Đó là lí do tôi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm năm học này: “Một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao chất lượng học tập”. Mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân.
Chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công tác chủ nhiệm lớp.
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 1 – Trường Tiểu học Lý Tự Trọng – Thị trấn Buôn Trấp – Huyện Krông Ana – Tỉnh Đăk Lăk.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Trong khuôn khổ đề tài tôi chỉ đi sâu vào nghiên cứu hai nội dung chính: Xây dựng nề nếp lớp học và xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
I.5. Phương pháp nhiên cứu:
Phương pháp quan sát.
Phương pháp điều tra, nghiên cứu.
Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi.
Đọc tài liệu.
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. Cơ sở lý luận:
Giáo dục là quá trình tác động tới thế hệ trẻ về đạo đức, tư tưởng, hành vi nhằm hình thành niềm tin, lý tưởng, động cơ, thái độ, hành vi, thói quen ứng xử đúng đắn trong xã hội. Khi bàn về vai trò yếu tố giáo dục trong sự phát triển nhân cách con người, Bác Hồ đã viết:
“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Theo quan niệm của Hồ Chí Minh con người ta khi mới sinh ra vốn bản chất là tốt, nhưng do ảnh hưởng của sự giáo dục và môi trường sống cùng sự phấn đấu, rèn luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác khác nhau. Câu nói của người xưa trong Tam Tự Kinh: “Nhân chi sơ, tính bản thiện” đã từng được Người nhắc lại nhiều lần trong các bài viết, bài nói chuyện. Theo Người con người sinh ra bản chất là tốt, song trong xã hội luôn có thiện và có ác nên trong bản thân mỗi con người cũng có thiện và ác. Cái ác có là do ảnh hưởng của xã hội và sự biến đổi của mỗi người. Do đó, giáo dục làm một nhiệm vụ vô cùng cần thiết là rèn luyện, biến đổi dần dần tính cách con người, hướng người ta đến sự hoàn thiện của một nhân cách tốt đẹp, xây dựng một xã hội với những con người có ích và hướng thiện.
Chính vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước ta đã xác định sự nghiệp trồng người không chỉ là sự nghiệp của toàn nhân loại nói chung mà còn của toàn Đảng, toàn dân ta nói riêng. Đối với nước ta, giáo dục được xác định là “Quốc sách hàng đầu”, là vô cùng quan trọng và cấp thiết bởi sự thành đạt của một con người, sự phát triển của một thế hệ, sự hưng thịnh của đất nước đều phụ thuộc vào kết quả của hoạt động giáo dục “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Hơn thế, trong thời đại hội nhập kinh tế, thời đại công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay thì giáo dục lại vô cùng cần thiết. Làm thế nào để những người chủ tương lai của đất nước có đủ đức lẫn tài? Làm thế nào để sự nghiệp giáo dục mang lại hiệu quả tốt? Đây chính là trách nhiệm chung của toàn xã hội, của tất cả những người làm công tác giáo dục, đặc biệt là của người giáo viên chủ nhiệm lớp – người trực tiếp và thường xuyên nhất tiếp xúc với các em học sinh. Bởi vậy, người gần gũi nhiều nhất với các em học sinh, người luôn ở bên cạnh giải đáp mọi khó khăn thắc mắc của các em, người mà các em kính trọng và yêu quí nhất, người mà được các em xem như là cha là mẹ không ai khác đó chính là người giáo viên chủ nhiệm lớp.
II.2. Thực trạng:
a, Thuận lợi – khó khăn:
* Thuận lợi:
Tôi cũng như tập thể lớp do tôi phụ trách luôn nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của Ban lãnh đạo nhà trường cũng như sự góp ý chân thành của các đồng nghiệp có kinh nghiệm trong Hội đồng sư phạm nhà trường.
Là người trực tiếp giảng dạy và có kinh nghiệm chủ nhiệm khối lớp Một nhiều năm liền. Tôi luôn tận tụy với nghề, thích học hỏi, tìm tòi sáng tạo.
Đội ngũ cán sự lớp là những thành viên khá tích cực, ham hoạt động.
* Khó khăn:
Đầu năm học ………tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 1A. Học sinh lớp Một là lớp đầu cấp ở Tiểu học. Trình độ học sinh trong lớp chủ yếu ở mức trung bình lại là lớp có học sinh khuyết tật học hoà nhập.
Đa số cha mẹ học sinh đều là nông dân sản xuất nông nghiệp, một số học sinh thuộc diện hộ nghèo, một số em cha mẹ đi làm ăn xa phải ở với ông bà nên sự quan tâm đến con em mình chưa chu đáo.
b, Thành công – hạn chế:
* Thành công:
Sau thời gian tôi đã xây dựng nề nếp lớp học và thực hiện xây dựng mô hình “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực” theo quy trình nghiên cứu, tôi thấy học sinh trong lớp có hứng thú, tích cực học tập, chất lượng giáo dục của lớp luôn đạt kết quả vượt chỉ tiêu. Bằng tất cả sự nỗ lực của bản thân tôi cùng với sự quan tâm của Ban lãnh đ và tất cả các thầy cô trong nhà trường cũng như sự cộng tác nhịp nhàng ăn ý của cha mẹ học sinh. Tôi đã đạt được kết quả khả