SKKN Một số phương pháp giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc lớp 4

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài

         Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của học sinh, các em tham gia ca hát là tự hòa đồng để nhận thức thế giới khách quan, những hình tượng âm thanh của bài hát, bản nhạc tác động vào cảm xúc của các em góp phần phát triển từ thể chất đến tinh thần để tạo nên một con người năng động, lạc quan yêu đời sáng tạo, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng thêm phong phú nhằm giáo dục tình cảm, đạo đức rất tốt. Nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, môn Âm nhạc được đưa vào giảng dạy chính thức ở trường Tiểu học. Bộ môn Âm nhạc bước đầu hình thành cho các em những kiến thức cơ bản về âm nhạc, giúp các em hình thành và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc, có một thế giới tinh thần thoải mái sau những giờ học căng thẳng. Trang bị cho học sinh một số phương pháp về kĩ năng ca hát, các bài Tập đọc nhạc, về lí thuyết âm nhạc ở mức độ đơn giản để một chừng mực nào đó các em có thể tham gia hoạt động âm nhạc của cộng đồng. Hình thành cho học sinh những hiểu biết sơ đẳng về cái hay, cái đẹp trong nghệ thuật âm nhạc, về ý nghĩa tác dụng của âm nhạc với đời sống, đồng thời mở mang vốn hiểu biết về truyền thống âm nhạc dân tộc Việt Nam, làm phong phú thế giới tinh thần nhằm phát triển hài hòa, toàn diện nhân cách học sinh, để góp phần hoàn thiện giáo dục thẩm mỹ trong cuộc sống, như Các- Mác đã nói” Con người phải biết xây dựng cuộc sống theo quy luật của cái đẹp”. Đây chính là lí do tôi chọn đề tài “ Một số phương pháp giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc lớp 4”.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.

           Học Âm nhạc các em rất thích bộ môn nghệ thuật này đặc biệt đối với học sinh của tôi gần 100% học sinh đồng bào dân tộc thiểu số các em rất thích ca hát và có năng khiếu, biết cảm thụ và cảm nhận được cái hay, cái đẹp của âm thanh qua các bài hát, làm cho các em thêm yêu quý và trân trọng các sản phẩm văn hóa tinh thần của cha ông để lại như các bài dân ca …Âm nhạc trong trường tiểu học với tư cách là một môn học có mục đích giáo dục văn hóa âm nhạc cho học sinh nhằm trang bị cho các em những kiến thức cơ bản, bước đầu hình thành khả năng cảm thụ, hiểu và thể hiện nghệ thuật âm nhạc, khơi dậy cho các em những khả năng sáng tạo trong hoạt động, củng cố thêm về tình cảm đạo đức, về niềm tin thị hiếu nghệ thuật và nhu cầu âm nhạc. Ở các môn học khác được xây dựng và lấy tác động hình thành nhân cách học sinh theo hướng chủ yếu: từ trí tuệ đến tình cảm, thì ngược lại môn học âm nhạc lại được xây dựng, lấy tác động hình thành nhân cách học sinh theo hướng chủ yếu: trực tiếp từ tình cảm đến trí tuệ, tạo ra một sự kết hợp hài hòa, do đó nó là môn học không thể thiếu được.

         Bản thân là giáo viên được đào tạo và phân công trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm nhạc qua thời gian giảng dạy với lòng yêu nghề và sự nổ lực học hỏi từ các đồng nghiệp, để các em thực hiện tốt yêu cầu của bài học người giáo viên cần có những phương pháp truyền đạt khoa học, hướng dẫn thật tốt và hiệu quả giúp các em nắm được mục tiêu bài học. Thực tế cho biết việc đưa ra một phương pháp giảng dạy thích hợp cho bộ môn Âm nhạc ở tiểu học có rất nhiều ý kiến khác nhau. Mặc dù tôi là một giáo viên mới ra trường, kinh nghiệm chưa nhiều nhưng với sự yêu nghề, mến trẻ và lòng nhiệt huyết, tôi xin chân thành trao đổi những kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy hướng dẫn học sinh thực hiện tốt các bài hát, các bài tập đọc nhạc trong chương trình Âm nhạc 4. Để cùng với đồng nghiệp chung sức trong sự nghiệp trồng người.

          Nhiệm vụ của đề tài đó là phục vụ tốt hơn cho công tác giảng dạy bộ môn Âm nhạc. Tạo sự thoái mái cho học sinh sau những giờ học căng thẳng, phát hiện những em có năng khiếu về âm nhạc để động viên và giúp các em phát triển năng khiếu của mình, biết tự tập luyện một số kĩ năng đọc nhạc, mở mang cho các em vốn kiến thức mang tính văn hóa âm nhạc.

3. Giới hạn của đề tài

Một số phương pháp giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc lớp 4.

4. Đối tượng nghiên cứu

Học sinh khối lớp 4, trường tiểu học Võ Thị Sáu, năm học ……….

5. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp giảng dạy trực tiếp

Phương pháp trình bày tác phẩm

Phương  pháp nghiên cứu tài liệu giáo trình

Phương pháp kiểm tra đánh giá

Phương pháp phân tích tổng hợp

1. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
2. Cơ sở lý luận

         Âm nhạc là môn học có đặc thù riêng, nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, đam mê và năng khiếu mà điều này không phải học sinh nào cũng có được. Xuất phát từ thực trạng giảng dạy môn Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học để các em có thể học tốt và đạt kết quả tốt là điều rất quan trọng, không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy mà còn phụ thuộc vào ý thức học tập và rèn luyện của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc tạo điều kiện của nhà trường, gia đình và xã hội.

      Chính vì vậy việc giảng dạy Âm nhạc cho học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 4 nói riêng nhằm giáo dục thẩm mĩ Âm nhạc cho các em, cung cấp cho các em những hiểu biết sơ giản về nghệ thuật âm nhạc thông qua bài hát. Học hát là một quá trình học tập và rèn luyện lâu dài, để học sinh biết cách hát tự nhiên, đúng giai điệu lời ca, biết cách lấy hơi, hát rõ lời và bước đầu hát diễn cảm, các em có khả năng trình bày bài hát theo hình thức đơn ca, tốp ca…thông qua những bài hát các em biễu diễn đó giáo dục tình cảm tốt đẹp nhằm nâng cao cảm thụ âm nhạc, tạo cho các em sự tự tin, yêu đời khả năng tham gia ca hát trong và ngoài trường học. Mặc dù môn học này không đạt mục tiêu giúp các em trở thành người biễu diễn hoặc sáng tác Âm nhạc chuyên nghiệp, mà mục tiêu trọng tâm nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức, kĩ năng, thái độ phù hợp với lứa tuổi và năng lực của các em, giúp học sinh phát triển một cách toàn diện, bồi dưỡng tình cảm trong sáng lành mạnh, hướng tới cái tốt đẹp, góp phần làm thư giản đầu óc các em, cân bằng các nội dung học tập khác ở tiểu học.

       Là một giáo viên trực tiếp bám sát, giảng dạy bộ môn, bản thân ít nhiều đã rút ra được những kinh nghiệm trong công tác. Đứng trước những hạn chế thực tế tôi đưa ra một số kinh nghiệm hướng dẫn các em về phương pháp giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc lớp 4, bởi vì ở lớp 4 ngoài phần học Hát các em còn học phần Tập đọc nhạc, cách ghi nhạc, kí hiệu âm nhạc, vị trí nốt nhạc, để tạo nền tảng cho các em học tốt ở chương trình Âm nhạc lớp 5 và các cấp học tiếp theo.

2. Thực trạng của vấn đề
3. Thuận lợi – khó khăn

* Thuận lợi: Sau 10 năm triển khai Nghị quyết 40 của Quốc hội về đổi mới chương trình GDPT, toàn nghành đã tham gia vào công cuộc cải cách giáo dục toàn diện từ chương trình, nội dung, đánh giá và sử dụng thiết bị dạy học. Cùng với các môn học khác, môn Âm nhạc ở cấp Tiểu học cũng đã thực hiện đổi mới một cách cơ bản và toàn diện, đáp ứng được mục tiêu của cấp học nói chung và mục tiêu của môn Âm nhạc nói riêng.

Được sự quan tâm của Ban lãnh đạo nhà trường luôn tạo điều kiện thuận lợi trong việc dạy học.

         Giáo viên luôn bám sát vào nội dung dạy học thực hiện theo công văn 5842/BGDDT-VP ngày 1/9/2011 về việc hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy học, điều chỉnh chương trình cho phù hợp từng đối tượng học sinh các lớp áp dụng phương pháp dạy học tích cực gây được hứng thú cho học sinh.

          * Khó khăn: Trường học còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, đa số học sinh đều là đồng bào dân tộc thiểu số, ngoài giờ học các em còn phải phụ giúp bố mẹ làm nương rẫy… nên chưa chú trọng đầu tư đến việc học, một số phụ huynh có trình độ dân trí thấp, hoàn cảnh gia đình kinh tế khó khăn ít quan tâm đến việc học của con em mình, còn một số phụ huynh chỉ quan tâm đến môn học Toán, Tiếng việt… chưa thật sự quan tâm đến bộ môn âm nhạc. Hơn nữa hoạt động Âm nhạc chưa có điều kiện có phòng học Âm nhạc riêng.

1. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động     

          Ở môn học này học sinh cần phải có tính năng khiếu, nên trong khi ca hát một số em hát bị lạc giọng, hay còn gọi hát bị phô, hát không chuẩn về giai điệu tiết tấu, học sinh chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, đi học sử dụng nhiều tiếng mẹ đẻ nên nhiều em còn rụt rè khi tham gia các hoạt động âm nhạc trong lớp và nhà trường tổ chức.

         Học sinh chưa biết cách cảm nhận về bài hát, chưa có kiến thức sơ giản về âm nhạc, thực tế khi quan sát các em biễu diễn bài hát, ngoài những em có phong cách trình bày tự nhiên, sinh động vẫn còn một số em không ham thích học hát và chưa thật sự tự tin biễu diễn trước các bạn, thầy cô, các em thể hiện tính chất bài hát còn rất hạn chế, vì vậy để phục vụ cho đề tài “giúp học sinh học tốt môn âm nhạc lớp 4” tôi luôn khảo sát chất lượng học sinh, nắm vững các phương pháp dạy học và luôn đổi mới, tìm tòi, sáng tạo các bước tiến hành để truyền thụ lại cho các em những kiến thức của bài học một cách dễ hiểu nhất, đồng thời luôn xây dựng nề nếp học tập ngay từ ban đầu. Cụ thể như xác định mục tiêu trọng tâm, các kĩ năng, thái độ, ý thức học tập và các kĩ thuật cơ bản như tư thế ngồi hát, kĩ năng phát âm, hát tròn chữ….