SKKN Một vài kinh nghiệm tạo hứng thú học Tiếng Anh cho học sinh lớp 3 người dân tộc

1. PHẦN MỞ ĐẦU
2. Lý do chọn đề tài

Ngày nay, khi nền kinh tế của các nước trên thế giới ngày càng phát triển thì sự giao lưu văn hóa, xã hội giữa các quốc gia ngày càng được mở rộng. Để giao tiếp được với nhau thì đòi hỏi các quốc gia khác nhau trên thế giới phải biết sử dụng thành thạo một ngôn ngữ chung ngoài tiếng mẹ đẻ của mình. Trong các ngôn ngữ giao tiếp thông dụng trên thế giới, Tiếng Anh được coi là ngôn ngữ chung phổ biến nhất trên thế giới.

Từ nhiều năm nay, việc học ngoại ngữ ngày càng dược phổ biến rộng rãi và môn học này đang trở thành môn học bắt buộc trong các trường học. Bởi vậy, yêu cầu đặt ra là làm thế nào để giờ dạy đạt chất lượng và hiệu quả cao. Yêu cầu này đòi hỏi giáo viên phải luôn hoàn thiện mình không chỉ về trình độ chuyên môn mà còn cả về phương pháp và thủ thuật dạy học. Là một giáo viên Tiếng Anh, tôi luôn trăn trở về cái nghiệp “Làm Thầy” của mình là làm sao cho các em hiểu và phát huy được tính tích cực, sáng tạo ở các em.   

Tiếng Anh là một môn học mới và lạ, dễ thu hút sự chú ý của học sinh Tiểu học đặc biệt là các em ở khu vực vùng sâu, vùng xa, các em học sinh người đồng bào dân tộc thiểu số, 70% học sinh của trường là người Êđê, cho nên việc tiếp thu kiến thức Tiếng Anh là một trở ngại vô cùng lớn đối với các em. Mặc dù có chứa nhiều hình ảnh minh họa sinh động và vốn từ ngữ gần gũi với từng lứa tuổi học sinh, Tiếng Anh vẫn là một môn học về ngôn ngữ, bước đầu học làm quen ở lớp 3 đối với các em học sinh người dân tộc Êđê vẫn còn là một vấn đề nan giải, không tránh khỏi việc gây nhàm chán cho học sinh khi phải cố gắng nắm bắt những mẫu câu giao tiếp thông thường. Hơn nữa, các em học sinh lớp 3 người dân tộc Êđê phải học cùng một lúc ba thứ tiếng cho nên đã gây không ít khó khăn trong quá trình dung nạp kiến thức.

Chính vì vậy, tôi nghĩ việc trau dồi phương pháp không phải là của riêng ai mà là vấn đề chung cho mọi giáo viên. Cùng một vấn đề song người dạy phải làm thế nào để nó đơn giản nhất, dễ hiểu nhất khi truyền đạt cho các em, giúp các em hiểu và khắc sâu được kiến thức. Trong vô vàn phương pháp “ hay ” của đồng nghiệp mà tôi đã học hỏi, tôi muốn góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào hội nghị sáng kiến kinh nghiệm năm ………. để làm sao đạt được cái đích cuối cùng là sự “hiểu biết”, “ chất lượng”, và “ kiến thức”. Bên cạnh đó việc giao tiếp với các em người dân  tộc Êđê bằng các hoạt động trò chơi và nhiều hoạt động học khác nhằm gây hứng thú cho học sinh trong quá trình học, giúp các em nắm bắt nhanh, nhớ lâu bài học của mình hơn qua đề tài “ Một vài kinh nghiệm tạo hứng thú học Tiếng Anh lớp 3 cho học sinh người dân tộc Êđê”.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

* Mục tiêu

 Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy cũng như khả năng tiếp thu bộ môn Tiếng Anh cho học sinh lớp 3 người dân tộc Êđê tại địa bàn trường Tiểu học Ea Bông. 

* Nhiệm vụ

 Tạo hứng thú học Tiếng Anh cho các em học sinh ở phân hiệu chính trường Tiểu học Ea Bông  qua việc sử dụng trò chơi, tranh ảnh minh họa có liên quan đến tiết học, sử dụng công nghệ thông tin, trang thiết bị hữu dụng cũng như phần mềm hỗ trợ học Tiếng Anh, xây dựng cho các em một sân chơi vừa bổ ích vừa thoải mái thông qua đó nâng cao chất lượng dạy và học.  

3. Đối tượng nghiên cứu

Một số biện pháp tạo hứng thú học Tiếng Anh lớp 3 cho các em học sinh người dân tộc Êđê như:

         – Sử dụng trò chơi, tranh ảnh minh họa để khêu gợi trí tò mò, ham hiểu biết của học sinh. 

        – Sử dụng công nghệ thông tin, trang thiết bị, phần mềm hỗ trợ học Tiếng Anh.

         – Tăng cường các bài hát bằng Tiếng Anh có liên quan đến nội dung bài học trong các tiết dạy.

          – Kết hợp sử dụng tam ngữ: Tiếng Êđê – Tiếng Anh – Tiếng Việt trong tiết dạy.

4. Phạm vi nghiên cứu

Các em học sinh lớp 3 người dân tộc Êđê (tổng số 65 em) trường Tiểu học Ea Bông, Krông Ana, Đăk Lăk.

5. Phương pháp nghiên cứu:
6. Phương pháp quan sát: Người thực hiện đề tài tự tìm tòi, nghiên cứu, tiến hành dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp.
7. Phương pháp trao đổi, thảo luận: Sau khi dự giờ đồng nghiệp, người thực hiện và người tiến hành cùng nhau trao đổi, thảo luận để từ đó rút ra những kinh nghiệm cho tiết dạy.
8. Phương pháp thực nghiệm: Giáo viên tiến hành dạy thực nghiệm theo từng mục đích, yêu cầu cụ thể một số tiết dạy.
9. Phương pháp điều tra: Giáo viên đặt câu hỏi để kiểm tra đánh giá việc nắm bắt nội dung bài học của học sinh.

1. PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận

         Căn cứ Quyết định số 1400/ QĐ-TTg ngày 30/9/2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam giai đoạn 2008-2020.

        Căn cứ Biên bản thẩm định của Hội đồng Quốc gia thẩm định Chương trình Tiếng Anh Tiểu học theo Quyết định số 2917/ QĐ- BGDĐT ngày 05/7/2010.

         Mục đích cuối cùng của việc dạy ngoại ngữ không chỉ là cung cấp kiến thức về ngôn ngữ đó mà còn phải giúp các em áp dụng tốt các kĩ năng  Nghe, Nói, Đọc, Viết vào trong quá trình giao tiếp. Muốn thực hiện việc này một cách hiệu quả, ngoài việc học tập ở trường lớp, học sinh còn phải tự học tập rèn luyện thông qua các hình thức và phương thức khác nhau.

Đổi mới phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm, để học sinh tự tìm tòi, phát hiện và tiếp thu kiến thức trong khi giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn là mục tiêu trọng tâm trong việc giúp học sinh ghi nhớ tốt bài học của mình. Những hoạt động trò chơi cũng chỉ đơn giản là những trò chơi biến tấu từ những trò chơi quen thuộc của các em. Việc sử dụng hợp lý đồ dùng dạy học có sẵn như file âm thanh, flashcard… và tự tìm tòi nghiên cứu những đồ dùng hỗ trợ có liên quan đến môn học cũng góp phần tích cực đến thành công của tiết học. 

Đa số các em học sinh người dân tộc Êđê chưa thể nắm bắt hoặc vận dụng kiến thức ở trường vào giao tiếp hàng ngày vì không nhớ từ hoặc khả năng giao tiếp ngoại ngữ còn hạn chế do chưa có hứng thú học môn ngoại ngữ này. Vì vậy, cần tập trung tạo hứng thú cho các em học Tiếng Anh ngay từ bậc tiểu học để làm nền tảng cho các cấp học sau này.

2. Thực trạng

Ngôi trường nơi tôi đang công tác nằm tại vùng khó khăn của Huyện Krông Ana, hầu hết học sinh là người dân tộc Êđê cho nên việc giao tiếp bằng Tiếng Việt đối với các em còn gặp rất nhiều khó khăn. Học sinh ở bậc tiểu học còn nhỏ nên tốc độ viết – nói bằng Tiếng Việt của các em còn chậm. Đây là một lí do chủ yếu dẫn đến việc hạn chế thời gian tổ chức các trò chơi.

Các em không có cơ hội tiếp xúc với người nước ngoài để có thể chào hỏi xã giao vài câu Tiếng Anh. Phạm vi học và thực hành Tiếng Anh chỉ có được trong lớp học, động cơ học chưa hình thành.

Hạn chế về trang thiết bị dạy học và các hình  thức tổ chức trò chơi. Bên cạnh đó các loại hình hoạt động giao lưu bằng Tiếng Anh vẫn chưa được tổ chức phổ biến cũng như cơ hội thực hành Tiếng Anh ít.

Giáo viên tại trường Ea Bông đa số ( là giáo viên Tiểu học ) không biết Tiếng Anh cho nên việc dự giờ, góp ý kiến chưa đầy đủ, thiếu sự chính xác.

Môn Tiếng Anh ở bậc tiểu học vẫn là môn học tự chọn nên một số phụ huynh và học sinh chưa ý thức được tầm quan trọng của môn học này. Đối tượng học sinh yếu kém ngại giao tiếp vì khả năng tiếp thu chậm, sợ thực hành sai. Đối tượng học sinh khá, giỏi ngại giao tiếp vì tâm lí ngại thực hành trước đám đông. Ở lứa tuổi này các em rất ham chơi nên ý thức học tập chưa cao. Thêm vào đó, các em rất ít chú trọng học và chưa có sự tập trung cao trong việc học, nhất là phần từ vựng Tiếng Anh.

2.1 Thuận lợi – khó khăn

* Thuận lợi: Hầu hết các em học sinh tại trường đều là người dân tộc Êđê ở khu vực xã Ea Bông, bản thân tôi cũng là một giáo viên Tiếng Anh người dân tộc Êđê, do đó hiểu được những trở ngại mà các em mắc phải khi giao tiếp bằng Tiếng Anh cũng như giao tiếp bằng Tiếng Việt là điều hiển nhiên.

Khoảng cách giữa các trường Tiểu học trong địa bàn xã Ea Bông khá gần nên việc dự giờ, trao đổi ý kiến với đồng nghiệp về  chuyên môn, nội dung các trò chơi để vận dụng trong giờ dạy Tiếng Anh ở bậc tiểu học, cũng như cách thức tổ chức và tiến hành dạy thực nghiệm có phần dễ dàng và thuận tiện hơn rất nhiều.

Nhận được sự quan tâm từ Phòng Giáo dục Huyện trong việc theo học bằng đạt chuẩn kĩ năng giao tiếp (B2) theo khung tham chiếu Châu Âu. 

Bên cạnh đó, giáo viên còn nhận được sự hỗ trợ từ phía nhà trường trong việc bố trí tiết dạy, tạo điều kiện bồi giỏi nâng yếu trong công tác nâng cao chất lượng dạy và học. 

Giáo viên Tiếng Anh được đào tạo trình độ cao(sau đại học).

* Khó khăn

Là trường có hơn 70% học sinh là dân tộc Êđê khá đông với học sinh người dân tộc Kinh, đa số các em nói Tiếng Việt chưa chuẩn, giao tiếp bằng Tiếng Việt còn hạn chế (sai thanh dấu).

Việc dạy ngoại ngữ Tiếng Anh cho các em, theo qui định của Bộ triển khai từ lớp 3 thì lại trở thành một thách thức to lớn đối với một trường nằm trong vùng “cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc” như các em học sinh dân tộc Êđê tại trường Tiểu học Ea Bông hiện nay.

        Thêm vào đó, phòng học còn thiếu(chỉ dạy được 2tiết/ tuần), chưa đảm bảo số lượng theo yêu cầu, chưa có phòng Lab, phòng học chuyên dụng dành riêng cho môn Tiếng Anh, số lượng giáo viên Tiếng Anh chưa đủ đáp ứng yêu cầu dạy 4 tiết/ tuần theo chương trình của Bộ Giáo Dục. Từ đó dẫn đến việc thực hiện công tác dạy học Tiếng Anh còn hình thức, chưa có điều kiện giảng dạy chuyên sâu.         

         Hầu như các cha mẹ và các em học sinh người dân tộc Êđê tại địa bàn trường đều chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học Tiếng Anh, vẫn xem Tiếng Anh như là một môn phụ trong chương trình học, chưa chú trọng đầu tư , mua sắm sách vở phục vụ học Tiếng Anh cho con em mình. Đây chính là bước cản lớn nhất trong công tác dạy và học Tiếng Anh tại trường Tiểu học Ea Bông.

        Việc mua sắm trang thiết bị như máy tính, tài liệu ôn tập phục vụ hoạt động tự học Tiếng Anh tại gia đình của các em còn chưa được cha mẹ quan tâm đúng mức do đó kết quả thu được từ các kì thi IOE trên mạng còn thấp. 

2.2. Thành công- hạn chế

*Thành công

Sáng tạo ra nhiều đồ dùng dạy học phù hợp với nội dung các tiết dạy làm cho tiết học của các em trở nên sinh động, có sức lôi cuốn và hiệu quả hơn.  

Nhiều em học sinh người dân tộc Êđê tại trường đã nghe và nhận biết giọng đọc, nói của người bản ngữ.

Phần lớn các em đã mạnh dạn hơn trong việc thực hiện các bài tập cũng như các yêu cầu cơ bản trong tiết học.

Các em đã bước đầu hình thành những kĩ năng, kĩ xảo trong việc áp dụng kiến thức vào tiết học.

Việc giao tiếp và gần gũi với chính các em học sinh của mình đã tạo ra một mối quan hệ thầy – trò bền vững.

*Hạn chế

Với các em học sinh người dân tộc Êđê thì học Tiếng Anh trở thành là học một ngôn ngữ thứ ba (sau việc học Tiếng Việt). Thực tế, khi bước vào lớp 3, mặc dù Bộ Giáo Dục đã chú trọng chương trình tăng cường Tiếng Việt cho các em học sinh người dân tộc Êđê về khả năng nghe nói, giao tiếp nhưng các em vẫn gặp vô vàn khó khăn trong hoạt động học bởi vì suy cho cùng thì Tiếng Việt vẫn là ngôn ngữ thứ 2 sau Tiếng mẹ đẻ ( Tiếng Êđê).