SKKN Nghiên cứu lựa chọn bài tập phát triển sức mạnh tốc độ cho học sinh nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 trường Trung học phổ thông

PHẦN I:                                        ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài:

         Hiện nay thể thao Việt Nam đã và đang phát triển theo xu thế đổi mới của đất nước. Được sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước ta, ngành Thể dục Thể thao (TDTT) đã bước sang một giai đoạn thực sự phát triển. Chính vì lẽ đó mà một trong những công tác trọng tâm của công cuộc đổi mới chung của toàn ngành là tổ chức lại công tác đào tạo tài năng thể thao, đào tạo cán bộ, huấn luyện viên, hướng dẫn viên TDTT để thúc đẩy phong trào TDTT phấn đấu đạt thứ hạng cao tại các giải khu vực, châu lục và các giải quốc tế. 

Cũng như các môn thể thao khác thì bóng rổ chiếm một vị trí khá quan trọng trong công tác giáo dục thể chất và phẩm chất đạo đức cho con người. Bóng rổ là môn thể thao tập thể mang tính chất đối kháng trực tiếp cùng sân, hoạt động của các cầu thủ trên sân rất toàn diện, tập luyện và thi đấu bóng rổ có tác dụng phát triển tất cả các tố chất vận động cho con người như sức nhanh, sức mạnh, sức bền và khả năng phối hợp vận động. Ngoài ra bóng rổ còn là cơ sở để phát triển thể lực cho các môn thể thao khác. Ngày nay trên thế giới bóng rổ phát triển cao về mọi mặt kỹ chiến thuật cũng như tâm lý thi đấu. Các vận động viên bóng rổ thế giới có trình độ kỹ thuật cá nhân điêu luyện, chiến thuật hợp lý cùng chiều cao lý tưởng. Do vậy thi đấu rất hiệu quả, thể hiện qua các trận đấu có tỷ số cao, trận đấu nhiều kịch tính, bất ngờ… Qua đó nhìn lại bóng rổ Việt Nam, chúng ta nhận thấy là so với các nước trên thế giới có sự chênh lệch lớn về mọi mặt. Do vậy việc tìm ra những hạn chế để cải tiến trong công tác đào tạo các mặt cho vận động viên, người học nhất là học sinh học tập môn bóng rổ là việc làm rất cần thiết.  

Bóng rổ đã được đưa vào chương trình giáo dục thể chất giảng dạy chính khoá từ lâu. Đạt được yêu cầu của môn học cũng như các yêu cầu về kỹ thuật động tác là nhiệm vụ rất quan trọng đối với học sinh. Hệ thống kỹ thuật bóng rổ rất đa dạng, phong phú, được chia thành nhiều nhóm kỹ thuật. Trong đó ở nhóm kỹ thuật sức mạnh tốc độ là một trong những kỹ thuật quan trọng, thể hiện ở hiệu quả mà kỹ thuật này đem lại trong các trận thi đấu ở các giải trong nước và quốc tế. Là giáo viên giảng dạy, qua thực tế tập luyện cho học sinh cũng như thi đấu các giải bóng rổ trong nhà trường tôi nhận thấy rằng kỹ thuật sức mạnh tốc độ là yếu tố mà đòi hỏi mỗi vận động viên đều phải có. Như vậy mới mong mang lại kết quả cao trong học tập và hiệu quả cao trong thi đấu nhưng chưa có ai đi sâu và nghiên cứu về kỹ thuật này. Đó cũng chính là bất cập trong quá trình học tập và giảng dạy. Với mong muốn giải quyết vấn đề được quan tâm hàng đầu trong quá trình giảng dạy kỹ thuật phát triển sức mạnh tốc độ cho nam Bóng rổ trường THPT Quỳ Hợp 2. Xuất phát từ những lý do trên với mục đích góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của nhà trường, chúng tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài:  

“Nghiên cứu lựa chọn bài tập phát triển sức mạnh tốc độ cho học sinh nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 trường Trung học phổ thông Quỳ Hợp 2”. 

• Mục đích nghiên cứu: 

Nghiên cứu thực trạng lựa chọn và đánh giá các bài tập nhằm phát triển sức mạnh tốc độ cho nam học sinh Bóng rổ lứa tuổi 16-18 trường THPT Quỳ Hợp 2 góp phần nâng cao hiệu quả tập luyện sức mạnh tốc độ cho học sinh nam THPT. 

• Nhiệm vụ nghiên cứu: 

1. 1. 1. Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu thực trạng sử dụng sức mạnh tốc độ cho học sinh nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 trường THPT Quỳ Hợp 2. 
      2. Nhiệm vụ 2: Nghiên cứu lựa chọn và đánh giá hiệu quả các bài tập nhằm phát triển tố chất sức mạnh tốc độ cho học sinh nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 trường THPT Quỳ Hợp 2. 

• Đối tượng nghiên cứu: 

      20 học sinh nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 Trường THPT Quỳ Hợp 2 . 

• Địa điểm nghiên cứu:  

      Trường THPT Quỳ Hợp 2. 

• Phương pháp nghiên cứu: 

      Để giải quyết các nhiệm vụ đặt ra của đề tài chúng tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: 

1. Phương pháp đọc và phân tích tài liệu: 

 Chúng tôi đã sử dụng các tài liệu chuyên môn và tài liệu cơ sở có liên quan đến đề tài nhằm tìm hiểu phong trào TDTT nói chung và môn Bóng rổ nói riêng. Đặc biệt chúng tôi tìm hiểu các phương pháp huấn luyện thể lực, các bài tập có tác dụng nâng cao tố chất sức mạnh tốc độ trong Bóng rổ. 

1. Tài liệu cơ sở: 

• Tâm lý học TDTT. 
• Lý luận TDTT. 
• Sinh lý học TDTT. 
• Giáo dục học TDTT. 
• Tuyển tập nghiên cứu khoa học TDTT. 

1. Tài liệu chuyên sâu:  – Sách giáo khoa Bóng rổ. 

• Sách giáo khoa về kỹ thuật Bóng rổ. 
• Giáo trình giảng dạy Bóng rổ. 

1. Phương pháp quan sát sư phạm: 

 Chúng tôi sử dụng phương pháp này để nhận được các thông tin về các vấn đề liên quan trong quá trình nghiên cứu. Chúng tôi tiến hành quan sát các giải Bóng rổ trong nước, giải Bóng rổ học sinh thành phố Hà nội năm 2021, cùng với quan sát các buổi tập của đội tuyển Bóng rổ trường THPT Quỳ Hợp 2. 

1. Phương pháp phỏng vấn: 

 Để tiến hành phương pháp này chúng tôi đã có những cuộc trao đổi nhanh qua điện thoại với các giáo viên Bóng rổ, các huấn luyện viên Bóng rổ của các đội bóng để xác định chắc chắn hơn tầm quan trọng của bài tập sức mạnh tốc độ trong học tập và thi đấu. Từ đó lựa chọn được các bài tập có hiệu quả tốt nhất cho công việc nghiên cứu của đề tài. 

1. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:  

 Sau khi lựa chọn lập phiếu phỏng vấn, xây dựng kế hoạch tập luyện nhằm phát triển sức mạnh tốc độ cho nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 trường PHPT Quỳ Hợp 2. Chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm trên 20 học sinh nam Bóng rổ lứa tuổi 16 – 18 Trường THPT Quỳ hợp 2. Số học sinh này được chia làm 2 nhóm có trình độ ban đầu tương đương  nhau. 

 Nhóm 1: Nhóm thực nghiệm (10 học sinh) tập luỵên theo nội dung các bài tập mà chúng tôi đã lựa chọn. 

  Nhóm 2: Nhóm đối chứng (10 học sinh) tập theo chương trình tập luyện cũ. 

1. Phương pháp toán học thống kê: 

 Để phân tích và xử lý các kết quả đã thu được trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã sử dụng các công thức toán học thống kê để xử lý số liệu: 

• Tính số trung bình cộng: 

                                       =  i

n

  Trong đó: i là tổng lượng trị số các số liệu        n  là tổng số đơn vị các tập hợp 

   là trị số trung bình 

  i là đám đống các trị số 

• Công thức tính phương sai: 

(AA)2 B B)2

  =                                                              (n<30) nAnB 2

• Công thức tính độ lêch chuẩn 

   2 

• Công thức so sánh hai số trung bình quan sát (n<30) 

  t =  A2B2

    nA nB

  – Công thức tính mối tương quan: 

                              r = (A A)(B B)  

(A A )2.(B B)2

PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG 

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ LỰA CHỌN BÀI TẬP PHÁT TRIỂN SỨC MẠNH TỐC ĐỘ CHO HỌC SINH NAM BÓNG RỔ LỨA TUỔI  16 – 18 TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 2. 

1.1. Những vấn đề huấn luyện thể lực trong huấn luyện thể thao:  

Nâng cao thành tích thể thao là một trong những lĩnh vực được các nhà khoa học TDTT đặc biệt quan tâm, để khai thác triệt để tiềm năng của con người nhằm đạt thành tích thể thao cao nhất. Các khả năng về kỹ thuật, chiến thuật, sự hoạt động về tâm sinh lý và thể lực vận động viên là yếu tố quyết định đến thành tích thể thao, trong đó khả năng hoạt động thể lực là yếu tố quan trọng nhất. Chính vì vậy mà nó được các nhà khoa học và các huấn luyện viên, giáo viên đặc biệt chú trọng trong công tác tập luyện cũng như quá trình lựa chọn các bài tập nâng cao trình độ tập luyện của VĐV đặc biệt là những bài tập phát triển sức mạnh tốc độ trong quá trình tập luyện cho VĐV. 

Như vậy tập luyện thể lực là mặt cơ bản để nâng cao thành tích thể thao, song về bản chất mức độ phát triển các tố chất thể lực phụ thuộc vào trạng thái cấu tạo và chức năng của các cơ quan. Quá trình phát triển các tố chất thể lực cũng chính là quá trình hoàn thiện các hệ thống chức năng có vai trò chủ yếu trong mỗi hoạt động của cơ bắp. Cụ thể: trong huấn luyện thể thao hiện đại của tất cả các môn thể thao ở bất cứ giai đoạn nào của quá trình đào tạo vận động viên, công tác huấn luyện thể lực chung được gọi là then chốt, là nền tảng đạt thành tích thể thao cao. 

Bên cạnh đó thì việc huấn luyện tố chất thể lực chung phải là quá trình liên tục nhiều năm trong suốt quá trình đào tạo VĐV tuỳ thuộc vào mục đích của giai đoạn huấn luyện mà quá trình huấn luyện thể lực chung và thể lực chuyên môn xác định cho phù hợp. 

Một vấn đề không kém phần quan trọng trong quá trình huấn luyện thể lực là sự phù hợp giữa các phương tiện (các bài tập thể lực) cũng như các phương pháp áp dụng các quá trình tập luyện, phải phù hợp với quy luật của đối tượng, lứa tuổi, giới tính, trình độ thể lực…. Cần phải nhận định rằng trình độ huấn luyện thể lực (còn gọi là quá trình giáo dục các tố chất thể lực chung và chuyên môn) đó phải là một quá trình tác động liên tục thường xuyên và theo kế hoạch sắp xếp hợp lý bằng các bài tập thể thao nhằm chủ yếu phát triển các mặt tố chất và khả năng vận động của con người, quá trình tác động sâu sắc đối với hệ thần kinh cơ cũng như đối với cơ quan nội tạng của con người. Đương nhiên, muốn có thành tích xuất sắc trong Bóng rổ, trước tiên các tố chất thể lực tốt phù hợp với các yêu cầu chuyên môn của các môn thể thao này (thể lực chuyên môn) song không có nghĩa là coi nhẹ các mặt khác như thể lực chung, kỹ chiến thuật, tâm lý đặc điểm cá nhân. Thông thường tố chất thể lực chia làm 5 loại: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, mềm dẻo, khéo léo.