SKKN Phát huy vai trò của tổ cộng tác viên trong hoạt động thư viện trường THPT Lê Lợi

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1.1. Tính cấp thiết của sáng kiến 

Thư viện trường học là cơ sở vật chất trọng yếu, trung tâm sinh hoạt văn hóa và khoa học của nhà trường.Thư viện trường góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến thức và xây dựng thói quen tự học, tự nghiên cứu cho giáo viên và họcsinh đồng thời tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng, chính trị và xây dựng nếp sống văn hóa mới cho các thành viên trong nhà trường. Hàng năm, để làm tốt công tác thư viện, các trường phổ thông đều ban hành quyết định thành lập tổ công tác thư viện. Tuy nhiên, làm thế nào để khai thác nguồn lực quý giá này một cách hiệu quả nhất. Chắc hẳn đó vẫn là câu hỏi đầy trăn trở được đặt ra đối với nhiều cán bộ thư viện hiện nay. 

Bên cạnh đó, trên thực tế, có rất nhiều thư viện trường học chỉ là kho sách “sách và tài liệu chết” tại thư viện quá nhiều, số lượng bạn đọc dần thưa thớt cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin thì Face book, zalo…nguồn thông tin mở phong phú nên một bộ phận rất lớn dần xa rời với việc đọc sách. Một bài toán khó đặt ra cho tất cả các thư viện và đòi hỏi các thư viện phải tìm cách thay đổi để thu hút bạn đọc, khai thác hiệu quả thư viện trong trường học. 

Bên cạnh đó chúng ta đang đứng trước những nhiệm vụ to lớn của công cuộc cải cách giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thủ thư ngoài việc nắm vững chuyên môn nghiệp vụ ra hàng năm còn phải tự mình thay đổi hình thức phục vụ truyền thống lạc hậu, tẻ nhạt…như trước đây sang một bước tiến mới,cởi mở thân thiện và chủ động gần gũi với bạn đọc hơn. Cán bộ thư viện biết phối hợp với các cá nhân tổ chức và đoàn thể trong nhà trường để tổ chức các hoạt động thư viện như:giới thiệu sách, hoạt động ngoại khóa hay giao lưu các ngày lễ…Đối tượng phục vụ của thư viện trường học là giáo viên, nhân viên và học sinh trong toàn trường vì vậy cách thức “đưa tài liệu” tới với bạn đọc một cách dễ dàng nhất chính là phối hợp mời gọi và thúc đẩy giáo viên và học sinh vào cuộc “làm việc” cùng cán bộ thư viện thì hiệu quả hoạt động sẽ cao nhất. 

Đứng trước thực trạng chung của ngành và tình hình thực tế của thư viện trường hiện đang công tác, chúng tôi nhận thấy rằng muốn thư viện trường học hoạt động hiệu quả thì phải thay đổi nguồn nội lực bên trong mà trước hết là việc cán bộ thư viện biết cách cộng tác với đội ngũ giáo viên và ngay chính học sinh tổ công tác viên thư viện là một thành tố cơ bản góp phần quan trọng cho sự thành công của các hoạt động thư viện. Đội ngũ cộng tác viên thư viện là mạng lưới mắt xích tiếp cận gần nhất với bạn đọc để lan toả văn hoá đọc và tuyên truyền thu hút bạn đọc cũng như giúp cán bộ thư viện lựa chọn bổ sung tài liệu, điều tra nhu cầu thị hiếu bạn đọc, kết nối thư viện với bạn đọc…Đây là khâu quan trọng, đòi hỏi sự nhạy bén, khéo léo của người thủ thư. Bởi lẽ, càng thu hút được nhiều cá nhân có năng lực, nhiệt huyết cùng tham gia tổ công tác thì hiệu quả hoạt động càng cao.Mạng lưới cộng tác viên thư viện trường học có nhiệm vụ và vai trò rất to lớn trong việc góp phần thúc đẩy sự phát triển của văn hoá đọc trong nhà trường. 

Để hiệu quả hoạt động và vị thế của thư viện trường ngày càng được nâng cao thì một trong những yếu tố quyết định thành bại đó là việc khơi dậy thành công chuỗi hoạt động của các mắt xích mạng lưới cộng tác viên thư viện. Trước những lí do và tầm quan trọng như thế chúng tôi chọn đề tài: “Phát huy vai trò của tổ cộng tác viên trong hoạt động thư viện trường THPT Lê Lợi”. 

1.2. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của sáng kiến 

Có thể thấy rằng thư viện trường học là hạng mục gắn liền hữu cơ với kế hoạch giảng dạy, hoạt động giáo dục trong trường phổ thông và ngày càng có vai trò quan trọng trong công tác dạy – học theo mục tiêu giáo dục đổi mới. Bạn đọc của thư viện trường học chính là giáo viên và học sinh.Nên nếu phối hợp thành công với lực lượng này thì cán bộ thư viện sẽ nắm bắt được nhu cầu thị hiếu cũng như tâm lí của họ.Giúp việc phục vụ đọc thuận lợi và hiệu quả.Ngoài ra việc phối hợp hoạt động này sẽ tạo môi trường thân thiện giữa cán bộ thư viện và bạn đọc giúp bạn đọc hiểu và thông cảm với đặc thù công việc thư viện trường học. 

Với thực tế trường trung học phổ thông Lê Lợi có 1432 học sinh và 81 cán bộ giáo viên nhân viên cùng với số lượng sách báo tài liệu tại thư viện,tôi nhận thấy công việc của cán bộ thư viện trường học nếu để một mình làm thì rất vất vả từ: bổ sung tài liệu,xử lý nghiệp vụ phân loại dãn nhãn…rồi tuyên truyền giới thiệu sách phục vụ bạn đọc …Bên cạnh đó nếu phối hợp hỗ trợ của các cá nhân tổ chức trong trường nhịp nhàng sẽ giúp các hoạt động thư viện phong phú hấp dẫn từ hình thức đến nội dung thu hút được nhiều  người tham gia hợn. 

Từ thực trạng chung ngành tình hình thực tế thư viện trung học phổ thông Lê Lợi tôi công tác, nhận thấy việc cán bộ thư viện biết cách cộng tác với đội ngũ giáo viên , học sinh thông qua tổ cộng tác thư viện góp phần quan trọng cho thành công hoạt động thư viện. Đây khâu quan trọng, đòi hỏi nhạy bén, khéo léo người thủ thư. 

1.3. Đối tượng nghiên cứu 

Tìm hiểu và nghiên cứu hoạt động cũng như tầm quan trọng của tổ công tác viên thư viện từ đó tìm ra các cách thức giải pháp để phát huy vai trò của tổ cộng tác viên thư viện trong hoạt động của thư viện trường trung học phổ thông Lê Lợi. 

1.4. Phạm vi nghiên cứu 

Điều tra tìm hiểu cách thức hoạt động của tổ cộng tác viên thư viện trong hoạt động thư viện trường trung học phổ thông Lê Lợi. 

Thời gian nghiên cứu trong năm học 2021-2022 và năm học 2022-2023 

1.5. Phương pháp nghiên cứu 

Phương pháp nghiên cứu tài liệu Phương pháp điều tra,quan sát 

Phương pháp chụp ảnh,phân tích tổng hợp 

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 

2.1. Cơ sở lí luận

2.1.1.Cộng tác viên là gì? 

Cộng tác viên là viết tắt của Collaborator – là một vị trí không chính thức trong sơ đồ hoạt động của doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan. Đây là một chức danh dành cho những nhân viên làm việc tự do, không bị gò bó thời gian làm việc, không gian cũng như thị trường làm việc. Họ có thể cộng tác với nhiều doanh nghiệp, cá nhân cùng lúc miễn là đảm bảo đáp ứng KPI theo quy định. 

Thông thường ta thường lầm tưởng cộng tác viên chỉ dành cho các doanh nghiệp các công ty hay đơn giản là các đơn vị bán hàng như ta thường thấy cộng tác viên bán hàng online,cộng tác viên tư vấn…Tuy nhiên công việc cộng tác viên bây giờ ngày càng phong phú đủ mọi công việc và lĩnh vực. 

2.1.2. Cộng tác viên thư viện là gì? 

Chúng ta có thể hiểu tổng quan như sau cộng tác viên thư viện là những người giúp đỡ, hỗ trợ cán bộ thư viện trong công tác thư viện từ các hoạt động nghiệp vụ,truyền thông hay phục vụ bạn đọc…Cộng tác viên thư viện trường học chính là giáo viên và học sinh hội phụ huynh học sinh -những người hỗ trợ cán bộ thư viện trường học trực kho sách thư viện tham gia các hoạt động giới thiệu sách,làm thư mục, tuyên truyền phát triển văn hóa đọc … 

2.1.3. Các yêu cầu để trở thành cộng tác viên thư viện trường trung học phổ thông Lê Lợi 

• Yêu mến và đam mê đọc sách . 
• Có đam mê nhiệt huyết và sẵn sàng hi sinh thời gian công sức của mình cống hiến cho việc lan toả văn hoá đọc. 
• Có tinh thần chịu khó học hỏi trau dồi kiến thức. 
• Luôn nỗ lực để đảm bảo hoàn thành đầy đủ kịp thời phần việc được giao. 
• Luôn có ý thức giữ gìn, bảo vệ và thúc đẩy sự phát triển của thư viện *Những lợi ích khi tham gia tổ cộng tác viên thư viện trường THPT Lê Lợi: 

Thư viện trường trung học phổ thông Lê Lợi có rất nhiều sách, báo tài liệu quý giá phục vụ cho công tác day – học và giải trí các bạn cộng tác viên có thể đọc, mượn miễn phí với những thủ tục đơn giản dễ dàng nhất. Được sử dụng tiện ích của thư viện theo lịch phân công; được hướng dẫn các kỹ năng để phục vụ cho công việc được giao.Từ đó cộng tác viên sẽ được học hỏi thêm nhiều kiến thức và kĩ năng cần có, nuôi dưỡng đam mê đọc sách của mình. Các bạn cộng tác viên có quyền tham gia lựa chọn mua sách cùng với cán bộ thư viện nên các bạn sẽ được lựa chọn theo đúng nhu cầu đọc của mình. 

Hàng năm thư viện trường tôi tổ chức rất nhiều hoạt động như: Biên soạn thư mục, giới thiệu sách, làm tập san, vẽ báo tường…là môi trường thực nghiệm mà các em học sinh có thể thoả sức sáng tạo và là sân chơi lành mạnh mọi người thoả sức thể hiện năng lực của bản thân. 

Tổ cộng tác viên bao gồm ban giám hiệu, giáo viên những tấm gương đi đầu trong phong trào đọc sách và là những người có trình độ chuyên môn giỏi có kĩ năng sư phạm kĩ năng mềm…các em học sinh là những bạn khéo tay học giỏi và sáng tạo nên đây là môi trường để mọi người cùng học tập, mở rộng mối quan hệ thân thiện trong môi trường giáo dục “trường học hạnh phúc”. 

Tổ cộng tác viên đóng vai trò to lớn trong việc là nội lực giúp cho hoạt động thư viện được phát triển mạnh mẽ thông qua các hoạt động đặc thù của công việc như: bổ sung xây dựng vốn tài liệu, biên soạn thư mục, giới thiệu sách, tư vấn bạn đọc…