SKKN Xây dựng nề nếp sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho học sinh lớp 1

1. MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài.
Giáo dục đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào tạo bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực cho đất nước. Mỗi bậc học có một nhiệm vụ khác nhau trong quá trình hình thành và phát triển nhận thức của mỗi con người. trải qua các bậc học khác nhau con người càng hoàn thiện mình và luôn hướng tới đến một con người toàn diện. Chính vì vậy mà bậc học Tiểu học có vai trò rất quan trọng vì nó là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân: ”Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho việc phát triển đúng đắn, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên bậc Trung học cơ sở “.[1]
Đặc biệt là lớp 1 là lớp có vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ thông nói chung và trong bậc Tiểu học nói riêng – lớp đầu tiên trong cuộc đời trẻ ở trường phổ thông. Việc một đứa trẻ đi học là bước ngoặt quan trọng để lại dấu ấn đậm nét của các em. “Thực hiện bước chuyển từ chưa biết đọc, viết sang biết đọc viết.” Mặt khác, đây là quá trình chuyển đổi hoạt động chủ đạo từ vui chơi ở mẫu giáo sang học tập. học sinh phải tham gia vào cuộc sống mới với môi trường mới, hoạt động mới, yêu cầu mới, quan hệ mới. Hầu như các em hoạt động hoặc sinh hoạt còn rất tự do và bột phát, chưa tuân thủ theo một quy định và nề nếp nào cả. Thích thì làm và không thích thì không tham gia. Điều này sẽ gây rất nhiều khó khăn, trong đó có khó khăn về mặt tâm lý. Những khó khăn này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc tiếp cận tri thức cũng như tham gia các hoạt động của học sinh.
Vì vậy người giáo viên trực tiếp giảng dạy và chủ nhiệm lớp phải là:” Người mẹ thứ hai” và học sinh đến trường là:” Ngôi nhà thứ hai” của trẻ [2] để các em có thể yên tâm và tin tưởng vào môi trường mới tạo điều kiện cho các em nhanh chóng thích nghi hơn với một môi trường mới, môi trường của tri thức và nhân cách, phẩm chất của một con người toàn diện.Thật vậy dạy đã khó, dỗ lại càng khó hơn.
Chính vì vậy, mà giáo viên chủ nhiệm lớp có một vai trò và trách nhiệm rất lớn đối với học sinh lớp 1, cũng là người chịu trách nhiệm thực hiện mọi quy định quản lý của Hiệu trưởng đối với các thành viên trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm là người vạch kế hoạch, lập kế hoạch và tổ chức, điều hành học sinh của lớp mình thực hiện các chủ đề theo kế hoạch, đồng thời theo dõi, đánh giá học sinh qua từng công việc được giao. Giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp với các giáo viên bộ môn, phối hợp với các tổ chức đoàn thể với hội cha mẹ học sinh để làm tốt công tác dạy học và thực hiện mọi nội quy, nề nếp trong nhà trường.
Nhưng trên thực tế hầu như chúng ta lên lớp học chủ yếu là dạy kiến thức còn việc xây dựng nề nếp và công tác chủ nhiệm thường bị xem nhẹ. Thế nên trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ hoặc sinh hoạt cuối tuần thường để học sinh tự sinh hoạt, hoặc giao cho các bạn đội viên, giáo viên ít quan tâm và để ý đến nên hiệu quả và chất lượng sinh hoạt kém chất lượng, học sinh thiếu tự tin trong giao tiếp, lo sợ khi phải đến trường từ đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Chính vì vậy là một giáo viên trực tiếp giảng dạy và chủ nhiệm lớp 1 tôi thấy tầm quan trọng của việc: Đổi mới nội dung sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho học sinh lớp 1 là việc làm cần thiết để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Từ đó với kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm lớp 1 tôi đúc rút kinh nghiệm nhỏ của bản thân và đã áp dụng vào thực tế ở lớp 1B Trường tiểu học thị trấn Kim Tân có hiệu quả cao đó là: ” Xây dựng nề nếp sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho học sinh lớp 1″.
1.2 Mục đích nghiên cứu.
Sinh hoạt 15 phút đầu giờ là một trong nội dung giáo dục toàn diện cho học sinh là sự dẫn dắt vào hoạt động học tập, khắc sâu nội dung học tập của các môn học, giúp các em trang bị đầy đủ những kiến thức, kĩ năng cần thiết với học sinh tiểu học hình thành và phát triển nhân cách toàn diện.
Thông qua sinh hoạt 15 phút đầu giờ bằng các nội dung phong phú, học sinh có cơ hội thể hiện được điểm nổi trội hoặc hạn chế của học sinh hình thành và phát triển năng lực của mỗi cá nhân và rèn luyện kĩ năng giao tiếp, rèn luyện sự tự tin. Thế nên giáo viên tổ chức các hình thức phong phú và đa dạng, hấp dẫn lôi cuốn các em. Các em hứng thú học tập từ đó các em yêu trường yêu lớp hơn. Chính vì vậy việc sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho học sinh lớp 1 là việc làm rất cần thiết và coi nó là việc làm không thể thiếu được trong mỗi buổi học.
Thế nên giáo viên phải thường xuyên quan tâm, giúp đỡ học sinh để các em tự tin trong học tập cũng như trong mọi hoạt động. Để có được kết quả giáo dục như mong muốn đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư thời gian, công sức và trí tuệ với một lương tâm nghề nghiệp đặt lên hàng đầu để yêu thương con trẻ. Trong điều kiện xã hội hiện nay nhiều tác nhân ngoại cảnh có sức hấp dẫn và cám dỗ đối với học sinh khiến các em thiếu sự tập trung và say mê chơi những trò chơi bạo lực, hơn nữa nhiều gia đình nuông chiều con cái tạo cho trẻ sự ỷ lại. Đến trường còn nũng nịu chưa chịu hợp tác với các thầy cô. Vì vậy tổ chức sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho học sinh có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc rèn nề nếp và thói quen sinh hoạt cũng như học tập và giao tiếp của học sinh đạt đến mục tiêu phát triển giáo dục toàn diện ở học sinh.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Nội dung nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm chủ yếu tập trung vào các hoạt động trong buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ cho học sinh lớp 1B Trường tiểu học Thị Trấn Kim Tân do tôi trực tiếp giảng dạy và chủ nhiệm.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
– Phương pháp điều tra, khảo sát, thực nghiệm.
– Phương pháp mô tả.
– Phương pháp đối chiếu.
– Phương pháp phân tích.
– Phương pháp tổng hợp.
2. NỘI DUNG
2.1 Cơ sở lý luận
Trước hết, cần xác định rõ quyền hạn, nhiệm vụ và vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp. Trong Điều lệ trường Tiểu học có nhiều cấp học (Ban hành kèm thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng bộ Giáo dục và Đào Tạo) trích: Về quyền hạn và nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp như sau: Giáo viên chủ nhiệm lớp được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp mình. Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ luật khi giải quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình; Giáo viên chủ nhiệm được dự các lớp bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm; [3]. Vậy giáo viên chủ nhiệm lớp có một vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Ngoài việc quan tâm giúp đỡ học sinh lập kế hoạch cùng hoạt động. Giáo viên chủ nhiệm cần thấy rõ vai trò của mình trong việc phối kết hợp với nhà trường – gia đình- xã hội để giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh, để các em trở thành những người con ngoan, trò giỏi, có phẩm chất đạo đức trong sáng, có lối sống lành mạnh. Các phẩm chất đạo đức, lối sống, tư tưởng chính trị của con người nói chung và học sinh nói riêng được hình thành và phát triển trong các môi trường: Gia đình, nhà trường và xã hội. Từ lúc con người cất tiếng khóc chào đời thì gia đình đã thể hiện vai trò chủ đạo. Đến tuổi học mầm non thì gia đình và nhà trường đã quyết định quá trình hình thành nhân cách và phát triển nhân cách tạo lập thói quen để các em dần dần thích nghi với môi trường mới khác hoàn toàn với gia đình. Lớn hơn một chút, các em bước vào học phổ thông (bậc tiểu học) thì vai trò của nhà trường với quá trình phát triển của các em ngày càng lớn hơn, bên cạnh môi trường gia đình và xã hội. Nhà trường, gia đình và xã hội có vai trò giáo dục khác nhau đối với sự hình thành và phát triển phẩm chất đạo đức, lối sống và tư tưởng chính trị của học sinh. Trong mối quan hệ đó thì nhà trường được xem là trung tâm chủ động định hướng trong việc phối hợp với gia đình và xã hội. Nhà trường là môi trường giáo dục toàn diện nhất, là cơ quan nhà nước thực hiện chức năng giáo dục chuyên nghiệp nhất, nên nhà trường là nơi giáo dục có hiệu quả nhất, hội tụ 7 đầy đủ những yếu tố cần thiết để có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia đình và xã hội. Vai trò trung tâm của nhà trường trong việc phối kết hợp để giáo dục đạo đức của học sinh được thể hiện ở vai trò của thầy cô làm công tác chủ nhiệm. Vì vậy, trong lớp học, giáo viên chủ nhiệm phải là người có phẩm chất đạo đức tốt, lối sống trong sáng, lành mạnh, tư tưởng chính trị vững vàng, là tấm gương để học sinh noi theo. Bởi vì các hành động, suy nghĩ và cư xử của giáo viên chủ nhiệm sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến học sinh. Không chỉ là tấm gương sáng cho học sinh mà người làm công tác chủ nhiệm phải biết cảm thông, chia sẻ và khoan dung độ lượng với học sinh của mình. Có như vậy, mối quan hệ giữa thầy và trò mới trở nên thân thiết, gần gũi, cảm thông, chia sẻ mọi công việc với nhau. Giáo viên chủ nhiệm phải đóng nhiều vai trò đối với học sinh, là người cha, người mẹ, người anh, người chị, người bạn đồng hành dìu dắt các em hành trình đi tới cuộc sống tương lai, trên con đường khó khăn, nhọc nhằn là đầy chông gai ấy.Thầy cô chủ nhiệm phải tạo lập cho các em vững chãi, tự tin và bước đi bằng chính đôi chân của mình. Để đạt được hiệu quả trong công tác chủ nhiệm việc rèn nề nếp để học sinh thực hiện là một vấn đề cần thiết và cấp bách trong nền giáo dục mới như hiện nay. Thật ra học sinh tiểu học dặc biệt là học sinh lớp 1 là lớp học đầu tiên của cấp tiểu học. Nhiều cái mới lạ đối với các em, những việc mà các em cũng chưa từng biết và cũng chưa từng làm. Đến với môi trường mới các thầy cô là người dạy, bảo, hướng đẫn để các em tiếp cận một cách nhanh nhất. Thật vậy, việc rèn cho các em không những thông qua những buổi hoạt động ngoại khóa hoặc sinh hoạt sao nhi đồng mà trong các giờ học hoặc ngay từ đầu buổi học, sinh hoạt 15 phút đầu giờ, giáo viên đã phải hướng dẫn các em về nề nếp sinh hoạt để các em có thói quen, tạo nề nếp sinh hoạt chung trong nhà trường, hướng tới nền giáo dục mới nền giáo dục hoàn thiện.
2.2 .Thực trạng
Thuận lợi:
– Nhìn chung học sinh khi bước vào lớp 1 có 100% học sinh ra lớp đúng độ tuổi