Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong dạy học địa lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực

PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài 

Phát triển năng lực của học sinh là một trong những mục tiêu quan trọng mà nền giáo dục đang đặt ra. Để đạt được mục tiêu đó, cần đổi mới phương pháp giảng dạy, từ giảng dạy theo phương pháp truyền thống đến những phương pháp mới nhằm nâng cao vai trò của người học, phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh. Thực tế giáo dục của nhiều nước đã chứng minh giáo dục muốn phát triển tốt năng lực người học thì giáo dục cần coi trọng xây dựng và thực hiện các hoạt động trải nghiệm đa dạng cho đối tượng người học.

 HĐTN được tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau như hoạt động câu lạc bộ, tổ chức trò chơi, diễn đàn, sân khấu tương tác, tham quan dã ngoại, các hội thi, hoạt động giao lưu, hoạt động nhân đạo, hoạt động tình nguyện, hoạt động cộng đồng, sinh hoạt tập thể, lao động công ích, sân khấu hóa (kịch, thơ, hát, múa rối, tiểu phẩm, kịch tham gia,…), thể dục thể thao, tổ chức các ngày hội,… Mỗi hình thức hoạt động trên đều mang ý nghĩa giáo dục nhất định. Đặc biệt qua các hoạt động trải nghiệm học sinh có cơ hội thể hiện bản thân, phát huy các năng lực vốn có và hình thành phát triển các năng lực mới. Hơn thế HĐTN đưa học sinh đến những miền tri thức mới mà ở đó học sinh là chủ thể của các kiến thức, học sinh không chỉ hiểu mà còn biết vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề nảy sinh trong cuộc sống bằng chính các năng lực của bản thân và năng lực tập thể, năng lực nhóm khi các em có điều kiện hợp tác với nhau. Thế giới thật rộng lớn và ngày càng đa dạng. Nhưng nếu người học chỉ đọc, nghe và nói thì mới chỉ đang nhìn ngắm thế giới mà chưa phải là một phần của thế giới. Trải nghiệm bằng nhiều giác quan, ở nhiều góc độ, bằng cách hóa thân, bằng cách sống thử trong các phần khác nhau của thế giới dù chỉ là trong không gian tạo dựng thì vẫn mang lại cho người học những cảm xúc thực và lắng đọng. 

Mỗi môn học trong nhà trường phổ thông đều có nhiều cơ hội khác nhau cho HS trải nghiệm. Địa lý là một môn học về các vùng đất mà ở đó yếu tố tự nhiên, kinh tế, xã hội, văn hóa hòa quyện với nhau tạo nên các đặc trưng và sức hấp dẫn riêng của môn học. Đặc biệt chương trình địa lí 11 với đặc trưng là những nội dung và kiến thức về địa lí tự nhiên và kinh tế – xã hội thế giới và khu vực, sẽ rất thuận lợi trong việc áp dụng các hoạt động trải nghiệm. Những tiết học địa lí giàu tính trải nghiệm thì đều lấy được nhiều ấn tượng, nhiều xúc cảm của người học, từ đó hình hành ở người học mong muốn tìm tòi, khám phá và thấy yêu nhiều hơn các vùng đất trên thế giới. Thế giới quan, nhân sinh quan, kĩ năng sống, năng lực và phẩm chất của người học theo đó mà hoàn thiện hơn. Lứa tuổi học sinh lớp 11, là lứa tuổi rất mong được tìm tòi, khám phá, trải nghiệm các vùng đất trên thế giới.