SKKN Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học nội dung tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4

MỞ ĐẦU

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Để đào tạo nguồn nhân lực phục vụ Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước: Nghị quyết TW2 khoá VIII đã khẳng định: “Chiến lược phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nền tảng, là động lực của CNH, HĐH, phát triển kinh tế và trí thức từ nay đến năm 2020”. Mục tiêu và nhiệm vụ giáo dục chủ yếu là hình thành nên những con người phát triển toàn diện về các mặt: “đức – trí – thể  – mỹ”. Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là bậc học đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của con người, đặt nền tảng cho giáo dục phổ thông và hệ thống giáo dục quốc dân. 

Môn Âm nhạc ở trường Tiểu học, không nhằm đào tạo nên những nhạc sĩ, ca sĩ hay nhạc công, bởi lẽ đối tượng ở đây là học sinh có năng khiếu hay không có năng khiếu, yêu thích hay không yêu thích Âm nhạc… điều quan trọng là thông qua việc học Âm nhạc làm một phương tiện tác động vào thế giới tinh thần của học sinh, tổ chức cho các em được hoạt động, vui chơi với Âm nhạc. Từ đó góp phần phát triển những năng lực tiềm ẩn, cùng với các môn học khác hình thành trình độ học vấn và nhân cách cho các em.

Vậy, làm thế nào để nâng cao chất lượng giờ học Âm nhạc nhưng vẫn không  làm các em quá sức mà vẫn lĩnh hội được kiến thức và tự tin vào năng lực học tập của mình để học tốt hơn môn Âm nhạc? Đó là điều mà tôi cũng như nhiều giáo viên Âm nhạc khác đã và đang có những cố gắng thực hiện dạy học theo phương pháp đổi mới của Bộ giáo dục và đào tạo, để đảm bảo nâng cao chất lượng các giờ dạy học.

Kết quả tập đọc nhạc của học sinh lớp 4 là chưa đạt mục tiêu bởi do PPDH đang còn áp dụng vào sách giáo khoa, chất lượng học sinh không đồng đều, cơ sở vật chất chưa đáp ứng được trong công tác dạy và học.

Ở lớp 4 ngoài việc học hát các em còn được tập đọc các bài tập đọc nhạc với các hình tiết tấu đơn giản như : Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được  ghép lời ca theo nhạc và được làm các bài tập nhạc và vậy việc học âm nhạc ở lớp 4 của học sinh Tiểu học đã bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực tiếp được tiếp xúc với các nốt nhạc trên khuông nhạc có khoá son đó là một phân môn mới, phân môn Tập đọc nhạc. Bên cạnh đó việc rèn luyện khả năng nghe âm nhạc chuẩn xác, phát triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa âm nhạc cho các em là điều rất cần thiết.

  Để góp phần nâng cao chất lượng dạy- học môn Âm nhạc ngày càng có hiệu quả, tôi chọn và nghiên cứu đề tài: “Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học nội dung tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 Trường Tiểu học Vĩnh Quang”.

1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Nâng cao chất lượng dạy học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Vĩnh Quang.

III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

+ Chương trình SGK môn Âm nhạc lớp 3, 4, 5. 

+ Việc nghiên cứu các tài liệu để xây dựng kế hoạch bài học còn nhiều hạn chế, phương pháp để truyền đạt tốt một bài TĐN còn nhiều lúng túng, bởi theo như quan niệm từ trước đến nay có nhiều người cho rằng: chỉ những học sinh có năng khiếu Âm nhạc mới học được nhạc…

+ Học sinh còn xem nhẹ việc học phân môn Âm nhạc, việc tiếp thu môn học còn hạn chế, khi đọc nhạc còn nhớ các kí hiệu ghi chép nhạc và vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc một cách thụ động, máy móc, giáo viên gọi đọc bài tập đọc nhạc còn thiếu tự tin vào khả năng của mình, làm hạn chế tính phổ cập và giáo dục của môn nghệ thuật nhân văn này. 

1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Nghiên cứu các tài liệu, các văn bản có liên quan để đưa ra cơ sở lí luận phục vụ cho đề tài.

Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Khảo sát việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn của các tổ, đưa ra các kết luận thực tiễn, đề ra các giải pháp xử lí.

Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thu thập số liệu theo phương pháp thống kê, phân tích số liệu đã thu thập được, đối chiếu các số liệu đã thống kê để từ đó có phân tích, đánh giá, rút ra kết luận, đưa ra các giả thuyết khoa học.

NỘI DUNG

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

Là nghệ thuật âm nhạc nói chung và nhạc trong trường Tiểu học nói riêng nó giữ một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Để dẫn dắt học sinh vào với thế giới âm nhạc là nhiệm vụ quan trọng của 3 cấp học: Đó chính là sự mở cửa cho những bước đi chập chững đầu tiên vào thế giới, các giá trị phong phú chứa đựng trong các tác phẩm âm nhạc đóng góp trong việc hình thành và phát triển tình cảm đạo đức cho học sinh. Tuy nhiên để hình thành và phát triển ở học sinh khả năng nhận biết các hình nốt nhạc, ký hiệu, biết đọc các bài tập đọc nhạc trong chương trình tiểu học và hiểu được nội dung của từng bài tập đọc nhạc là việc làm cần thiết. Vì thế là một giáo viên dạy phân môn âm nhạc, tôi sẽ mang Âm nhạc đến gần với học sinh, để giúp học sinh gần gũi hơn với cuộc sống hàng ngày.

Khả năng khám phá thế giới xung quanh của học sinh còn hạn chế, tư duy của học sinh là tư duy tưởng tượng đang trên đà phát triển và hoàn thiện. Nên các em dễ tiếp thu các bài hát, các bài tập đọc nhạc thường có lời ca ngắn gọn, rõ ràng, dễ hát, dễ nhớ và dễ thuộc và nội dung bài hát rất gần gũi với con người. Điều cuốn hút các em chính là nội dung tập đọc có lời ca. Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc ở trường tiểu học và mang phần tập đọc nhạc đến gần hơn với học sinh khối 4-5 mà vẫn không gây áp lực đối với học sinh, ngược lại học sinh vẫn lĩnh hội được kiến thức và tự tin vào năng khiếu của mình để học tốt hơn môn giáo dục âm nhạc: Đó là điều mà tôi cũng như bao  giáo viên khác đã và đang cố gắng thực hiện dạy và học theo phương pháp đổi mới của Bộ giáo dục và đào tạo, để đảm bảo nâng cao chất lượng các giờ học nói chung và giờ âm nhạc nói riêng. 

II – THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ 

 Sau quá trình thực hiện dạy học Âm nhạc ở Tiểu học theo chương trình SGK mới cho học sinh lớp 4. Tôi nhận thấy thực trạng về những hạn chế trong dạy học Âm nhạc lớp 4 như:

* Đối với học sinh:

– Học sinh còn xem nhẹ môn Âm nhạc và chưa thực sự  yêu thích môn học.

– Hiểu và tiếp thu các kí hiệu ghi chép nhạc, nhận biết vị trí các nốt nhạc trên khuông còn hạn chế.

– Khi đọc còn dập khuôn, máy móc theo kiểu học thuộc lòng.                           

– Phần đa là học sinh không có năng khiếu cho nên khi đọc một bài TĐN nghe có nhiều giọng cao, thấp, chênh phô khác nhau; ngân, nghỉ không đúng số phách, số nhịp…

* Đối với giáo viên:

– Việc xây dựng kế hoạch bài học vẫn còn phụ thuộc nhiều vào SGV, chưa có tính sáng tạo.

– Phương pháp dạy học, hình thức tổ chức còn dập khuôn, máy móc, chưa thực sự phong phú.

– Còn lúng túng khi dạy nội dung tập đọc nhạc.

– Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học còn nhiều hạn chế.