Biện pháp xây dựng hứng thú học tập môn học Tiếng anh đối với học sinh khối lớp 4 ( Sách thí điểm/Global/Smart start/Family&friend)

I.Phần Mở Đầu

I.1. Lí do chọn đề tài:

  Việt Nam đang trên đà hội nhập và phát triển cả về văn hóa lẫn kinh tế theo xu hướng toàn cầu hóa. Như Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã nói “Non sông Việt Nam có vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai cùng các cường quốc năm châu trên trường quốc tế hay không tất cả phụ thuộc vào công học tập của các cháu”. Đúng vậy, một quốc gia có giàu mạnh hay không phụ thuộc rất nhiều vào thế hệ trẻ. Vì thế Đảng và nhà nước coi “đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển.Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển cực nhanh, internet trở thành nguồn cung cấp thông tin đa dạng và kiến thức quý báu nhanh nhất, mới nhất, và tiết kiệm nhất. Hiện nay hơn 10 tỷ trang web trên thế giới đã sử dụng tiếng Anh làm phương tiện truyền thông, quảng bá, trao đổi thông tin, học tập và nghiên cứu. Nếu muốn tìm kiếm thông tin về một vấn đề bạn quan tâm mà chỉ gõ vài từ đơn giản bằng tiếng Việt thì không đủ tư liệu cho công việc của bạn. Vì thế  bạn phải nhập từ bằng tiếng Anh. Hiểu rõ tầm quan trọng của giáo dục hiện đại là đào tạo ra những con người có thể bắt kịp xu thế hội nhập toàn cầu. Ngoại ngữ nói chung, Tiếng Anh nói riêng là công cụ đắc lực cho qúa trình hội nhập. Bộ Giáo Dục và Đào Tạo Việt Nam đã, đang không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ thông qua việc đổi mới toàn diện .Vì thế một vấn đề đặt ra là làm thế nào để việc dạy và học Tiếng Anh trong các nhà trường phổ thông một cách có hiệu quả đồng thời tạo được hứng thú học tập ngoại ngữ cho học sinh. Bồi dưỡng hứng thú học tập là một việc làm thiết thực và có tác động mạnh mẽ đến quá trình học tập của học sinh bởi vì “không thể làm tốt việc nếu mà ta không có hứng thú với việc đó”. Đối với học sinh tiểu học cũng vậy, các em không thể học tốt nếu không có hứng thú với việc tiếp thu bài trên lớp cũng như chuẩn bị bài ở nhà. Ngay từ những buổi học đầu tiên, hãy gieo vào tâm hồn các em những niềm say mê đối với việc kiếm tìm những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống. Đó là một chìa khoá quan trọng giúp các em mở cánh cửa đam mê với tri thức – nguồn tài nguyên vô giá của nhân loại. Bằng cách sử dụng những thủ thuật hợp lí, phương pháp khác nhau sẽ mang lại cho người học những điều mới mẻ, cuốn hút.Với những lí do trên nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài là “Một số biện pháp gây hứng thú học Tiếng Anh cho học sinh tiểu học”

I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

a. Mục tiêu:

Từ nghiên cứu thực trạng của các tiết học ở các lớp tại trường TH …… để tìm ra các biện pháp nhằm cải tiến phương pháp dạy học  phù hợp hơn với từng đối tượng học sinh.

b. Nhiệm vụ:

-Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc xây dựng một tiết học hiệu quả.

-Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của các tiết dạy tại trường TH …….

Từ đó so sánh với kết quả đạt được sau khi áp dụng những giải pháp, biện pháp dạy học  mới. Rút ra một số bài học bổ ích sau nghiên cứu.

I.3. Đối tượng nghiên cứu.

    Vì thời gian có hạn nên trong đề tài này tôi chỉ áp dụng những giải pháp và biện pháp gây hứng thú ở các đối tượng học sinh lớp 4 trường TH …….

I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu

– Các giải pháp và biện pháp của giáo viên trong việc gây hứng thú học Tiếng Anh cho học sinh lớp 4 học kì 1 năm học …… ở trường TH ……

I.5. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã phải ấp ủ ý tưởng trong một thời gian khá dài và đã lựa chọn một số phương pháp sau:

-Đọc tài liệu những vấn đề nghiên cứu có liên quan

-Sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp vấn đề

-Sử dụng phương pháp điều tra lấy ý kiến

-Phương pháp quan sát sư phạm: tổ chức trò chơi

II. Phần Nội Dung

II.1. Cơ sở lí luận

Trong đề án 1400 về “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020 với nội dung mục tiêu là đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy và học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa; biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.

    Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐ – BGDĐT ngày 05/05/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã nêu: “Phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh , phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện từng lớp học, bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”.

  Ở cấp tiểu học chú ý có chủ định của trẻ còn yếu thiếu tính kỷ luật và kiên trì. Không thể giữ trẻ trong khuôn khổ suốt một tiết học được, Trẻ chỉ thích được vui chơi, chạy nhảy hay tham gia các hoạt động sinh động, hấp dẫn…Chính vì vậy, một yêu cầu đặt ra cho giáo viên tiểu học trong giai đoạn hiện nay là cần quan tâm nhiều hơn đến việc hình thành và bồi dưỡng hứng thú học tập cho học sinh bằng các phương pháp dạy học mới mẻ, phù hợp và thực sự có hiệu quả. Do vậy, mỗi giáo viên phải không ngừng học hỏi, suy nghĩ để tìm ra những cách thức, những con đường thuận lợi nhất để đạt được mục đích đó. Có thể nói làm thế nào để vừa kích thích hứng thú học tập của học sinh vừa thực hiện tốt mục tiêu của tiết dạy là sự trăn trở của tất cả giáo viên.

II.2. Thực trạng   

       Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cho trẻ tiếp xúc với ngoại ngữ từ nhỏ sẽ nâng cao khả năng làm việc của não bộ, phát triển tư duy và tạo điều kiện để trẻ nắm vững và sử dụng  ngoại ngữ như một ngôn ngữ thứ hai tự nhiên và hiệu quả hơn. Trong quá trình đổi mới, thay sách, dạy theo phương pháp mới, Bộ Giáo Dục và Đào Tạo (Bộ GD-ĐT) đã đổi mới toàn bộ hệ thống giảng dạy ngoại ngữ từ trước tới nay, từ chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá đến việc bảo đảm đủ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất phục vụ dạy và học ngoại ngữ… Để đáp ứng cho việc đổi mới này và thực hiện đúng ý nghĩa mà đề án đổi mới dạy học ngoại ngữ của Bộ GD-ĐT đề ra đòi hỏi mỗi giáo viên cần có sự đổi mới trong cách dạy của chính mình sao cho đáp ứng được xu thế chung  của xã hội. Chính vì vậy dạy và học tiếng Anh trong trường tiểu học ngày càng được các quốc gia không nói tiếng Anh quan tâm và đầu tư mạnh mẽ các nguồn lực, nhằm xây dựng được chương trình giảng dạy và khảo thí tối ưu, đảm bảo các yêu cầu đầu ra về trình độ tiếng Anh của học sinh. Tuy nhiên, việc dạy và học tiếng Anh trong trường tiểu học cũng cần giải quyết nhiều câu hỏi: thế nào là môi trường học tiếng Anh hiệu quả cho trẻ tiểu học? Giáo viên có nắm rõ tâm lý học phát triển của trẻ ?Giáo viên có đủ các kỹ năng cần thiết để chuyển giao kiến thức một cách thân thiện, gần gũi để trẻ tiếp thu tích cực ? Cách thức kiếm tra đánh giá có phù hợp với đối tượng trẻ nhỏ và đảm bảo thể hiện đúng năng lực của trẻ?

a. Thuận lợi- khó khăn.

  * Thuận lợi: Trường nằm trên trục đường tỉnh lộ nên thuận lợi cho học sinh đi lại.Được sự quan tâm của ban lãnh đạo các cấp, chính quyền địa phương, và ban giám hiệu trường tiểu học …… luôn tạo điều kiện tốt nhất để cho học sinh được phát triển toàn diện cả về trí tuệ  lẫn về thể chất.Trường có một đội ngũ giáo viên vững về chuyên môn và luôn tâm huyết với nghề.

* Khó khăn: Do học sinh chủ yếu là học sinh dân  thiểu tộc số gia đình kinh tế khó khăn nên thiếu thốn về sách vở học tiếng Anh. Đối với học sinh lớp 4 còn gặp nhiều bỡ ngỡ vì năm nay là năm đầu tiên các em làm quen với môn học  và tiếp xúc ngôn ngữ mới.

b. Thành công- Thành công:

  * Thành công : Khi đề tài này được tiến hành các học sinh rất hứng thú với các biện pháp được áp dụng.Các em mong đợi đến tiết học để các em được tham gia vào các trò chơi.

* Hạn chế: Do điều kiện của trường không đáp ứng đủ tài liệu và nguồn tài liệu chưa phong phú, khuôn viên lớp học quá nhỏ mà số lượng học sinh đông. Vì thế chưa khai thác hết được khả năng của các em.

c. Mặt mạnh-mặt yếu:

-Mặt mạnh:

-Giúp các giáo viên tiếng anh thu hút được các đối tượng học sinh và  đạt hiệu quả cao trong các tiết dạy.

– Giải quyết được khó khăn trong việc dạy môn Tiếng Anh.

 –  Đề tài này có thể áp dụng ở nhiều trường tiểu học và ở mọi đối tượng học sinh.

-Mặt yếu:

   -Một số học sinh chưa phát huy hết khả năng của bản thân trước tập thể.

d. Các nguyên nhân, yếu tố tác động:

* Nguyên nhân

+ Muốn  làm thay đổi hình thức hoạt động, tạo không khí lớp học dễ chịu, thoải mái.

+ Giúp học sinh củng cố và hệ thống hóa kiến thức, đồng thời phát triển khả năng giao tiếp ở trẻ.

*Các yếu tố tác động

   Vì sao học sinh không thích các tiết học Tiếng Anh?

   Phần lớn các tiết học truyền thống lấy giáo viên làm trung tâm, học sinh lắng nghe và làm theo, không có tính giao tiếp. Hình thức tổ chức đơn điệu, nhàm chán, không hứng thú với học sinh

   Nội dung kiến thức trong một tiết học là quá nhiều cộng với việc phân chia sĩ số lớp theo qui định hiện nay là quá đông đối với một lớp học ngoại ngữ chính vì vậy nên thật khó có cơ hội cho tất cả các em được thực hành tiếng trong một giờ học cũng như việc vận dụng lí thuyết để làm các bài tập trong sách workbook.

 Giáo viên thiếu sự gần gũi, thân thiện, không đặt mình vào vị trí của học sinh để hiểu các em. 

    Phần lớn phụ huynh không biết Tiếng Anh, cơ hội giao tiếp với người bản xứ ít nên học sinh không có cơ hội thực hành nói.

e. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra

  Ở trường chúng tôi, Tiếng Anh  còn khá xa lạ với nhiều trẻ em, phần đa trẻ trước khi đi đến lớp học Tiếng Anh chưa biết từ Tiếng Anh nào. Các bậc phụ huynh, chính các em học sinh chưa nắm bắt được tầm quan trọng của môn học này, nên việc dạy – học môn Tiếng Anh ở địa phương tôi còn gặp không ít khó khăn, hơn nữa các thiết bị dạy học, đồ dùng dạy học cũng đang thiếu thốn nhiều. Chính vì vậy mà tôi luôn băn khoăn làm thế nào để học sinh thích học môn Tiếng Anh, làm thế nào để việc học của học sinh có hiệu quả. Bên cạnh đó có thể hiểu rằng hứng thú học tập là thái độ yêu thích đặc biệt của học sinh đối với việc học, được thể hiện qua nhiều mức độ như: sự chú ý, tập trung, sự ham thích và cao nhất là niềm đam mê đối với một đối tượng trong quá trình học. Đối với mỗi mức độ của hứng thú, học sinh ở những lứa tuổi khác nhau có những biểu hiện khác nhau, nhưng ở cấp tiểu học đa số các em đều chỉ thể hiện ở mức chú ý, tập trung chứ rất ít học sinh đạt tới mức độ đam mê do các em chưa ý thức được những lợi ích của việc học tập.Hơn nữa, đây là năm đầu tiên các em làm quen với ngôn ngữ mới nên các em gặp nhiều bỡ ngỡ về cách ngữ điệu, chữ viết, cách phát âm hoàn toàn khác tiếng mẹ đẻ.Do đó, thiết nghĩ mỗi người giáo viên tiểu học phải là một người đưa đường bền bỉ, là người bạn đồng hành của tất cả các em trên con đường đi tìm niềm đam mê đối với tri thức. Hơn ai hết, giáo viên tiểu học phải coi trọng việc bồi dưỡng hứng thú học tập cho các em ngay từ những buổi học đầu tiên, những bài học đầu tiên. Đây là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự khéo léo trong nghệ thuật sư phạm.

   Chính vì thế việc thiết kế chương trình giảng dạy cũng phải phù hợp cho từng đối tượng của từng bậc học, lựa chọn phương pháp, thủ thuật khoa học phù hợp mới tạo được khả năng tư duy và phát triển khả năng học tập một cách độc lập, tạo niềm say mê, thích thú cho cả thầy và trò trong quá trình giảng dạy và học tập môn Tiếng Anh.

Kết quả điều tra: 

-Tổng hợp 4 kĩ năng

III.3. Giải pháp – biện pháp:

• Mục tiêu của giải pháp, biện pháp

Bác Hồ kính yêu của chúng ta từng nói “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người.” Giáo viên chính là những người gieo hạt.Vậy để có mầm xanh khỏe mạnh đáp ứng được nhu cầu cao của thời đại công nghệ và hội nhập thì bản thân mỗi giáo viên ngoài việc phải luôn tìm tòi, trau dồi nghiệp vụ của bản thân, còn luôn trăn trở với công việc trồng người này. Để góp phần năng cao năng lực và ham mê học tập của học sinh hơn thế nữa  giúp các em có một  nền  tảng và tâm thế  vững vàng cho các cấp học sau.Tạo không khí  thoải  mái cho trẻ khi tiếp cận với  một  ngoại ngữ  mới  một  cách nhẹ  nhàng. Thêm vào đó giúp các trẻ em phát triển tính tò mò, hứng thú và mong muốn nói được một thứ tiếng khác tiếng mẹ đẻ tạo thành động cơ, sự ham thích học ngoại ngữ.

b. Nội dung –cách thức thực hiện giải pháp

b.1. Biện pháp thứ nhất: Giúp trẻ có phong thái thật thoải mái trong giờ học. Biến mỗi tiết học là một niềm vui.

   Hay nói cách khác là giúp trẻ say mê việc học, bằng cách lôi cuốn trẻ bằng những câu chuyện thú vị, những bài hát thường nghe. Giáo viên thường xuyên đọc những đoạn thơ Tiếng Anh mà trẻ thích cho trẻ nghe.Khi đọc kết hợp gõ phách  và  chú ý trước khi đọc giáo viên phải quảng bá tính hấp dẫn của đoạn thơ đó. Giáo viên gọi hai em đứng cách xa nhau đứng lên đọc lại mẫu đoạn thơ. Một em đọc câu thứ nhất, em kia đọc một câu thứ hai cho cả lớp nghe. Đôi khi có thể kết hợp một em học sinh cùng với giáo viên để gia tăng sự chú ý cho học sinh. Hãy để trẻ cùng vui chơi ca hát với tiếng Anh. Để trẻ nghe từng câu, từng câu trong bài hát Tiếng Anh và dạy trẻ hát lại câu hát đó. Những bài hát ngắn gọn dễ nhớ và giải nghĩa tiếng Việt để trẻ hiểu. Việc dạy trẻ hát và nghe các bài hát Tiếng Anh rèn luyện kỹ năng nghe cho trẻ rất tốt. Không chỉ âm nhạc mà những hình vẽ ngộ nghĩnh khi giáo viên vẽ để giới thiệu từ cũng sẽ gây sự chú ý cao độ từ phía trẻ, trẻ con thường rất tò mò, trước hết chúng xem cô giáo vẽ con gì, cái gì, đẹp hay xấu và để lại cho trẻ dấu ấn dễ nhớ, mà lại khắc sâu. Nhìn vào hình vẽ trẻ sẽ đọc từ vựng tương ứng hoặc viết từ xuống dưới hình hay đặt câu có chứa từ của hình vẽ minh họa. Với một hình vẽ nhưng có thể giới thiệu cho học sinh nhiều tình huống sử dụng khác nhau.

 Ví dụ: Với bức tranh vẽ một quả táo giáo viên có thể yêu cầu học sinh hoàn thành bốn câu sau:

1. I like an……. (apple) .
2. My favourite fruit is an….. (apple)
3. I have got an …………. (apple)
4. This………is for you (apple)

    Nhiều người vẫn thường hay đùa giáo viên cấp 1 là một nghệ sĩ tài ba với tài biến hóa: Không chỉ vẽ tranh, đọc mẫu, viết mẫu mà còn làm động tác, sử dụng ngôn ngữ cơ thể để biểu đạt: Tiếng con vật(chim, chó, mèo…) hành động(nhảy, hát…). Học sinh sẽ đoán từ qua điệu bộ cử chỉ của người giáo viên hay có thể bắt chước vừa đọc, vừa làm điệu bộ. Thủ thuật này lôi cuốn toàn bộ các em tham gia bởi trẻ có cơ hội được thể hiện năng khiếu của mình. Qua  đó giúp trẻ hình thành sự độc lập và sự tự tin.

b.2. Biện pháp thứ hai: Tổ chức trò chơi tập thể

   Thường xuyên tổ chức các trò chơi tập thể. Mỗi tổ sẽ chịu trách nhiệm tổ chức sinh hoạt lớp một tuần. Kế hoạch sinh hoạt lớp sẽ được giáo viên  thông qua và thực hiện.Khi các em tự tổ chức các em sẽ cảm thấy vai trò của mình quan trọng hơn. Giáo viên có thể kích thích tinh thần trách nhiệm của học sinh bằng cách trao cho các em một số chức vụ. Đây là cách khá hiệu quả vì các em sẽ gắng hết sức để khẳng định mình.Các em có khả năng sáng tạo theo cách các em mong muốn. Chính các em đã biến giờ sinh hoạt lớp đơn thuần và nhạt nhẽo thành thú vị, sôi động.

    Một số trò chơi như tổ chức thi “Rung chuông vàng” giữa các tổ với nhau. “Đường lên đỉnh Olympia”. Nội dung câu hỏi do các em tự sưu tầm và có ý kiến của giáo viên để cho câu hỏi sát với nội dung bài học mà chống nhàm chán.Các tiết mục đọc thơ, hát, kịch hay đố vui bằng Tiếng Anh cũng được đan xen.Tham gia vào trò chơi giúp các em cảm thấy thoải mái vừa ôn lài kiến thức vừa trút bao căng thẳng mệt mỏi của giờ học tập. Giúp các em có một tâm thế thoả mái cho những tiết học tiếp theo