SKKN Bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 8 thông qua việc học câu lệnh For… to… do trong Turbo Pascal

MỤC LỤC

PHẦN I. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài:

           Hiện nay, Bộ giáo dục và đào tạo yêu cầu đẩy mạnh ứng dụng Công nghệ thông tin trong ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học. Xem Công nghệ thông tin như là một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho việc đổi mới phương pháp dạy học. Với mỗi cấp học các em không chỉ được làm quen với các cách học thông thường, các cuộc thi quen thuộc như: Thi học kì, thi vượt cấp, thi chọn học sinh giỏi…mà các em có thể: Học trực tuyến, tham gia các cuộc thi trên mạng Internet… Từ đó giúp học sinh tự học tích cực, sáng tạo, có cơ hội tiếp xúc nội dung học tập theo nhiều cách khác nhau.

  Trên tinh thần đó hàng năm BCH tỉnh Đoàn đã phối hợp với Sở GD&ĐT tổ chức hội thi Tin học trẻ cho học sinh ba khối (THPT, THCS và Tiểu học). Với THCS thông thường hình thức các em dự thi là dự thi cá nhân (Bảng B). Nội dung hội thi Bảng B như chúng ta đã biết học sinh phải thi hai vòng: Vòng thứ nhất: Thi trắc nghiệm (thời gian 30 phút) – Kiến thức chung về máy tính, phần mềm và lập trình. Với những kiến thức này thì các em đã được tiếp thu trên lớp qua các bài học. Đồng thời các em cũng có thể thu thập thêm những kiến thức đó qua sách báo, qua các phương tiện thông tin, qua truy cập Internet,… Vì đó chỉ là những kiến thức thông qua: Đọc, nghe và quan sát….là các em có thể hiểu và ghi nhớ được. Do vậy, ở vòng thi này đa số các em làm được và đạt điểm khá cao. Còn vòng thi thứ hai: Thi lập trình (thời gian 120 phút) – Viết chương trình bằng ngôn ngữ Pascal (Free Pascal). Với phần thi này các em phải lập trình để giải các bài toán bằng ngôn ngữ lập trình Turbo Pascal. Trong khi đó, những kiến thức để các em có thể dự thi phần này lại không được học trên lớp do hầu hết ở trường THCS trong Tỉnh các em học theo chương trình: Học tự chọn cho học sinh khối lớp 6-7, học nghề cho học sinh khối lớp 8. Vậy để học sinh có thể tự tin khi thi phần thi thực hành là một giáo viên Tin học tôi phải suy nghĩ và trăn trở rất nhiều là làm thế nào cho các em phải nắm chắc cú pháp các câu lệnh, phát huy được tính tích cực, chủ động, tự lực, sáng tạo của học sinh; rèn được kỹ năng thực hành thành thạo, biết vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các bài toán thực tiễn và nhất là nâng cao được chất lượng học sinh giỏi cấp Tỉnh. 

 Với nhiều năm liên tục bồi dưỡng học sinh giỏi của trường từ năm 2005 đến nay tôi nhận thấy rằng trong vòng thi thực hành của hội thi Tin học trẻ khối THCS (Bảng B) dạng bài thi có sử dụng dụng lệnh lặp có số lần biết trước For…to…do là không thể thiếu. Đây là một dạng bài khó. Gặp dạng toán này, phần lớn học sinh rất lúng túng và mất nhiều thời gian để cố nhớ xem bài này đã được thầy, cô giáo làm như thế nào, học sinh rất khó hình dung ra cách giải (thuật toán) cũng như cách trình bày (chương trình). Một bài giải đúng yêu cầu máy phải chạy được và cho ra kết quả đúng. Với phần lập trình ngay trên máy có khi chỉ là sơ xuất nhỏ như: Thiếu dấu phẩy, dấu chấm, dấu mở ngoặc hoặc dấu cách….chứ chưa cần nói đến thuật toán có đúng hay không trong khi trình bày thì cũng sinh ra lỗi và máy không chạy được. Như vậy, với vòng thi lý thuyết các em đạt điểm cao nhưng vòng thi thực hành điểm dưới trung bình thì danh hiệu học sinh giỏi cấp Tỉnh môn Tin học cũng tuột khỏi tầm tay. 

Với những lý do trên khiến tôi quyết định chọn đề tài: “Bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 8 thông qua việc học câu lệnh For…to…do  trong Turbo Pascal”.

1.2. Mục đích nghiên cứu: 

Nhằm giúp học sinh nắm chắc được cú pháp lệnh lặp For..to..do cũng như cách thực hiện để từ đó nâng cao thêm về mặt kiến thức, kỹ năng thực hành, phát huy hết năng lực để tìm ra thuật toán tối ưu khi làm các bài tập và đặc biệt đạt kết quả cao nhất trong các kỳ thi Tin học trẻ cấp Tỉnh, cấp Quốc gia.

1.3. Đối tượng nghiên cứu : 

Học sinh (khối lớp 8) trong đội tuyển dự thi Tin học trẻ của trường THCS Lý Thường Kiệt – Hà Trung – Thanh Hóa.

1.4. Phương pháp nghiên cứu: 

– Đề tài của tôi được hoàn thành thông qua phương pháp nghiên cứu  xây dựng cơ sở lý thuyết (nghiên cứu qua tài liệu: Tin học dành cho học sinh THCS quyển 3; Turbo pascal 7.0 của PGS-PTS Bùi Thế Tâm; Lập trình Turbo pascal 7.0 của Hoàng Hồng; Em tập lập trình của Đỗ Trần Hùng ) để xác định những nội dung kiến thức cần thiết phục vụ cho đề tài.

– Ngoài ra, đề tài cũng sử dụng phương pháp thực nghiệm sư phạm tổng kết kinh nghiệm của các khóa học trước áp dụng cho khóa học sau.