SKKN Cách dạy văn bản “Lặng lẽ Sa Pa” theo hướng tích hợp liên môn cho học sinh lớp 9

MỤC LỤC

1. MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:

Môn Ngữ văn là môn học thuộc nhóm khoa học xã hội, điều đó nói lên tầm quan trọng của nó trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng, tình cảm cho học sinh. Môn Ngữ văn còn là môn học thuộc nhóm công cụ, điều đó nói lên mối quan hệ giữa môn Ngữ văn với các môn khác. Học môn Ngữ văn sẽ có tác động tích cực đến kết quả học tập các môn khác và các môn khác cũng sẽ góp phần giúp học tốt môn Ngữ văn. Việc giảng dạy theo quan điểm tích hợp không phủ định việc dạy học các tri thức, kỹ năng riêng của từng phân môn, đồng thời đó còn là sự tích hợp liên môn giữa môn Ngữ văn với các môn học khác như Lịch sử, Địa lí, GDCD…Vấn đề là làm thế nào để phối hợp các tri thức, kĩ năng thuộc các bộ môn học đó vào trong bài dạy thật nhuần nhuyễn nhằm đạt tới mục tiêu chung của môn Ngữ văn. Điều đó đòi hỏi người giáo viên bộ môn không chỉ nắm chắc môn mình dạy mà còn phải không ngừng trau dồi kiến thức các môn học khác để tổ chức, hướng dẫn các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất.

          Là giáo viên nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của hoạt động này nên tôi trình bày và thực hiện thử nghiệm một dự án nhỏ đối với môn Ngữ văn. Trong khuôn khổ của bài viết này, tôi xin chia sẻ: Cách dạy văn bản “ Lặng lẽ Sa Pa” theo hướng tích hợp liên môn cho học sinh lớp 9, trường THCS Thị Trấn Thường Xuân. 

2. Mục đích nghiên cứu:

         Qua việc nghiên cứu này hi vọng giúp được bản thân và cho các em học sinh, đặc biệt là học sinh lớp 9 hiểu rõ được mối liên hệ giữa các môn học với bộ môn Ngữ văn, nhằm khắc sâu hơn nội dung bài học.

3. Đối tượng nghiên cứu:

         – Văn bản” Lặng lẽ Sa Pa”, áp dung dạy cho học sinh lớp 9-Trường THCS Thị trấn Thường Xuân – Thanh Hóa.

4. Phương pháp nghiên cứu:

        – Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.

        – Phương pháp điều tra thực tế.

        – Phương pháp thu thập thông tin.

        – Phương pháp thống kê.

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. Cơ sở lý luận của SKKN:

Tích hợp là hợp lại để thống nhất các mặt riêng lẻ thành một tổng thể, phối hợp tối ưu các hoạt động dạy học khác nhau, các kỹ năng, phương pháp của môn học khác nhau, nhằm đáp ứng mục tiêu, mục đích cụ thể, hướng đến một nội dung bao hàm cao hơn, sâu hơn.

Môn Ngữ văn là môn học rất quan trọng trong trường phổ thông, có ý nghĩa trong việc hình thành, phát triển, định hướng nhân cách cho học sinh. Học văn là học làm người, học các phép tắc ứng xử trong cuộc sống. Mặt khác, đây là môn học nghệ thuật, kích thích trí tưởng tượng bay bổng, sức sáng tạo của người học. Để dạy và học tốt môn Ngữ văn, người dạy và người học phải không ngừng trau dồi kiến thức ngôn ngữ, từ vựng, các kiến thức liên quan về các hình thức nghệ thuật, các nhà văn, nhà thơ, các câu cadao tục ngữ, lấy vốn đó làm vốn sống, kinh nghiệm cho bản thân.

          Việc vận dụng kiến thức liên môn với Lịch sử, Địa lí, GDCD, Âm nhạc, Mĩ thuật… và ứng dụng công nghệ thông tin làm cho hiệu quả của bài Ngữ văn được nâng cao, giúp cho học sinh học bài với niềm say mê, hứng thú. Đồng thời làm cho các em hình dung được một cách chân thực, sinh động cuộc sống xung quanh mình qua các môn học khác.

2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN:

2.1. Thuận lợi:

– Các em học sinh lớp 9 nên đã tiếp cận 4 năm học với kiến thức chương trình bậc THCS, không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm với những hình thức kiểm tra đánh giá khi giáo viên đề ra.

– Đối với học sinh lớp 9 các em đã được học rất nhiều bài từ lớp 6 có liên quan đến vấn đề Lịch sử, Địa lí, GDCD, các tình huống liên quan thực tế mang tính giáo dục kĩ năng sống.

– Đối với các môn học khác cũng vậy như môn Lịch sử, Địa lí, GDCD…các em đã được tìm hiểu về kiến thức liên quan đến kĩ năng sống, những phẩm chất tốt đẹp, những địa danh, những thời điểm lịch sử có liên qua đến tác phẩm văn học được tích hợp trong các bài học. Vì vậy, nên khi cần thiết kết hợp các kiến thức của một môn học nào đó vào bộ môn Ngữ văn để giải quyết một vấn đề trong bài học các em sẽ cảm thấy không bỡ ngỡ.

  – Các em đều có SGK, nhiều em có tài liệu tham khảo, có điều kiện tra cứu thông tin trên mạng Internet qua máy tính nên việc học cũng rất thuận lợi.

2.2. Khó khăn:

2.2.1. Về phía học sinh: 

– Đa số học sinh còn hạn chế trong việc tiếp thu và cảm thụ văn bản văn học.

– Học sinh hạn chế việc nắm bắt các mối liên hệ giữa thời đại thông qua bộ môn Lịch sử với giá trị phản ánh của tác phẩm.

– Một số ít học sinh không có nhiều tài liệu để tham khảo và cũng chưa có thói quen đọc sách tham khảo để bổ sung kiến thức môn học.