SKKN Giáo dục phẩm chất yêu nước, nhân ái, trách nhiệm cho hs trường thpt thông qua hoạt động tình nguyện

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 

1. Lý do chọn đề tài 

Chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của HS; tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp HS phát triển hài hòa đức, trí, thể, mỹ, trở thành người học tích cực, tự tin, có những phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người công dân có trách nhiệm, người lao động có văn hóa, cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp hóa. 

Phẩm chất là những tính tốt, thái độ hành vi ứng xử của con người, cùng với năng lực tạo nên nhân cách của con người. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nêu rõ Chương trình giáo dục phổ thông cần hình thành và phát triển cho HS 5 phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. 

Bác Hồ kính yêu đã từng dạy “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Để giáo dục đạo đức, những phẩm chất tốt đẹp trên cho HS cần sự quan tâm đặc biệt, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Tuy nhiên, ở vùng quê biển Cửa Lò, đại đa số phụ huynh làm nghề đánh cá, buôn bán hải sản, thậm chí nhiều cha mẹ đều đi làm ăn xa nên không có nhiều thời gian để quan tâm, gần gũi, dạy dỗ con cái. Bên cạnh đó, hiện nay, mặt trái của mạng xã hội có thể gây ra những suy nghĩ lệch lạc trong thanh thiếu niên dẫn đến bắt nạt qua mạng, bạo lực học đường, thuốc lá điện tử, chơi tài xỉu qua mạng và các tệ nạn khác… đang là những hồi chuông cảnh báo cho lứa tuổi học đường. 

Ở trường THPT, tổ chức đoàn thanh niên có vai trò hết sức quan trọng trong việc tổ chức các phong trào, hoạt động phù hợp với tâm sinh lí lứa tuổi HS, hướng HS vào những hoạt động tích cực, là ngọn lửa của tuổi trẻ góp phần đào tạo lớp trẻ sống có hoài bão, có lí tưởng đạo đức cách mạng, có ý thức lao động và học tập.  

Chiến dịch thanh niên tình nguyện trong những năm qua đã luôn là yếu tố quan trọng trong phong trào thanh niên của cả nước, khẳng định sức lan tỏa mãnh liệt của phong trào tình nguyện trong đời sống xã hội, góp phần tạo ra các giá trị tốt đẹp tới cộng đồng. Với tinh thần “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”, màu áo xanh tình nguyện đã có mặt ở khắp mọi miền Tổ quốc: Từ miền xuôi đến miền ngược, từ thành thị đến nông thôn, đặc biệt là những vùng sâu vùng xa. TNTN đã góp phần không nhỏ trong việc phòng, chống dịch Covid -19 với nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa. Kết quả của Chiến dịch TNTN đã đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Thông qua các hoạt động tình nguyện, đoàn viên thanh niên được rèn giũa những phẩm chất tốt đẹp, thể hiện tinh thần yêu nước, yêu thương con người và có trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội.  

 Xuất phát từ những lý do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Giáo dục phẩm chất yêu nước, nhân ái, trách nhiệm cho HS trường THPT Cửa Lò 2 thông qua hoạt động tình nguyện”. 

2. Mục tiêu đề tài 

• Góp phần hình thành phát triển ở HS các phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái và trách nhiệm; giáo dục cho HS có trách nhiệm với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội, hướng đến những điều tốt đẹp và lan tỏa đến cộng đồng. 
• Đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục phẩm chất Yêu nước, Nhân ái và trách nhiệm cho HS thông qua các phong trào tình nguyện. 

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 

• Phạm vi nghiên cứu: Phẩm chất Yêu nước, Nhân ái, Trách nhiệm của HS được giáo dục thông qua các hoạt động tình nguyện. 
• Đối tượng nghiên cứu: HS trường THPT Cửa Lò 2 năm học 2020 – 2021, 2021 – 2022 và học kỳ I năm học 2022 – 2023. 

4. Điểm mới của đề tài

• Hình thành và phát triển ở ĐVTN phẩm chất nhân ái, yêu nước và có trách nhiệm trong lao động, học tập, biết yêu thiên nhiên, yêu các di sản văn hóa của địa phương và vận động người khác tham gia các hoạt động bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ, phát huy  các di sản văn hóa; kính trọng và yêu thương, quan tâm những người có công với cách mạng; phát huy các truyền thống tốt đẹp của người dân Cửa Lò; tích cực, chủ động và vận động người khác tham gia trong các hoạt động cộng đồng. 
• Giáo dục tình yêu quê hương Cửa Lò thông qua việc tuyên truyền nguồn gốc và ý nghĩa của loài hoa cúc biển, góp phần bảo tồn, phát triển và quảng bá Hoa cúc biển theo đề án của UBND thị xã Cửa Lò, trong đó đội TNTN của trường là tiên phong. 
• Phong trào tình nguyện được phát động từ đầu năm học và hoạt động xuyên suốt năm nhằm có nhiều cơ hội tiếp cận với đa số ĐVTN, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác giáo dục các phẩm chất cho HS.  
• Tình nguyện trong phong trào văn hóa, văn nghệ đưa tên tuổi trường THPT Cửa Lò 2 ngày càng vươn xa hơn, thể hiện niềm tự hào, tình yêu của học sinh đối với trường mình. 
• Việc tạo cơ hội cho ĐVTN tự đánh giá được điểm mạnh và điểm yếu của bản thân trong quá trình tham gia tình nguyện và đánh giá được người khác trong đội để vinh danh, khen thưởng thành viên đội giúp hình thành và phát triển phẩm chất trách nhiệm: trách nhiệm với bản thân và với tập thể.  

5. Phương pháp nghiên cứu 

• Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. 
• Phương pháp phân tích tổng hợp kinh nghiệm. 
• Phương pháp điều tra: khảo sát ý kiến của HS về vai trò của hoạt động tình nguyện đối với việc giáo dục các phẩm chất của HS. 
• Phương pháp thực nghiệm. 
• Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học