SKKN Giúp học sinh Lớp 1 học tốt môn Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch

3. MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN
3.1. TÌNH TRẠNG GIẢI PHÁP ĐÃ BIẾT
Như chúng ta đã biết từ năm học …………, Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo triển khai phương pháp dạy – học Mĩ thuật mới sử dụng những quy trình Mĩ thuật của Đan Mạch ở tất cả các trường Tiểu học trên toàn quốc. Đó là sự đúc kết những kinh nghiệm quý báu từ Vương quốc Đan Mạch và nền giáo dục nghệ thuật tiên tiến trên thế giới. Những quy trình mĩ thuật theo phương pháp mới của Đan mạch đều hướng tới mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm; kích thích sự tương tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức. Để từ đó, các em có thể hình thành và phát triển các năng lực cốt lõi là:
+ Sáng tạo Mĩ thuật và qua đó biểu đạt bản thân ( suy nghĩ, tình cảm, mong muốn,…).
+ Hiểu cảm nhận và phản ánh được hình ảnh của sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật (phân tích, đánh giá được sản phẩm, tác phẩm).
+ Giao tiếp – trao đổi,  tiếp nhận ý tưởng và ý nghĩa thông qua sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật.
Ngoài những năng lực nói trên, học sinh cũng có thể phát triển các giác quan, các kĩ năng sống, kinh nghiệm và khả năng giải quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, năng lực tự học và tự đánh giá.
Qua thực tế áp dụng phương pháp Đan Mạch dạy học ở trường TH&THCS Đồng Phú hiện nay tôi thấy một vấn đề là :
+ Học sinh còn bỡ ngỡ khi áp dụng phương pháp dạy học mới, đặc biệt là các em học sinh lớp 1.
+ Việc triển khai dạy học theo phương pháp Đan Mạch yêu cầu hoạt động nhóm rất nhiều gây khó khăn cho học sinh các lớp đầu cấp học.
+ Bên cạnh đó để học tốt môn học theo phương pháp mới, học sinh cần chuẩn bị rất nhiều đồ dùng đáp ứng cho từng quy trình dạy học khác nhau như : các vật liệu sưu tầm, giấy màu, bìa cứng, hồ dán, kéo, màu vẽ, đất nặn… gây khó khăn cho học sinh các lớp nhỏ.
+ Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học khối 1 năm học …………:
Số HS
Kiến thức kỹ năng
Năng lực
Phẩm chất
HTT
HT
CHT
Tốt
Đạt
Chưa đạt
Tốt
Đạt
Chưa đạt
59
15
44
0
30
29
0
37
22
0

Là người giáo viên giảng dạy môn Mĩ thuật, tôi luôn mong muốn tìm các giải pháp giúp các em học tốt hơn, đáp ứng các mục tiêu của môn học. Đặc biệt là đối với học sinh lớp 1còn rất nhiều bỡ ngỡ với môn học, cần phải có cách thức tổ chức hoạt động học tập ( thông qua các quy trình dạy học) phù hợp giúp các em nhanh chóng thích nghi với môn học và thể hiện được hết khả năng của mình, tạo nền tảng vững chắc khi lên các lớp trên.
Chính vì những lý do trên mà tôi đã chọn sáng kiến: “ Giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Mĩ thuật theo phương pháp Đan Mạch .”
3.2. NỘI DUNG GIẢI PHÁP ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
A, Mục đích của giải pháp :
Nhằm giúp các em học sinh lớp 1 học tốt môn Mĩ thuật theo phương pháp Đan mạch, bản thân tôi thấy cần phải làm tốt một số nhiệm vụ sau : Biết  lập kế hoạch và tổ chức thực hiện những quy trình dạy học hiệu quả và tích cực tại trường và tạo cảm hứng học tập môn Mĩ thuật , bao gồm cả trong và ngoài lớp học. Biết cách tổ chức và dạy Mĩ thuật một cách linh hoạt và sáng tạo, phù hợp với thực tế văn hóa, cơ sở vật chất của nhà trường. Biết cách tổ chức và đánh giá liên tục quá trình học Mĩ thuật để phát triển các năng lực học tập, khả năng sáng tạo và kĩ năng sống cho mỗi học sinh. Theo dõi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. Qua đó có biện pháp điều chỉnh và sửa chữa kịp thời những thiếu sót, sai lầm của học sinh cũng như cải tiến phương pháp dạy- học môn mĩ thuật hiện nay. Chia sẻ và giúp cho phụ huynh học sinh và cộng đồng xã hội thấy được tầm quan trọng của Mĩ thuật và hoạt động giáo dục Mĩ thuật trong cuộc sống.
B, Nội dung của giải pháp :
Để dạy tốt chương trình môn Mĩ thuật đối với khối lớp 1. Chúng ta cần thực hiện được các yêu cầu sau:
B1. Nắm vững chương trình môn học :
Chương trình Mĩ thuật của khối lớp 1 có 13 chủ đề được cấu trúc phương thức đồng tâm các quy trình :
– Quy trình Tạo hình ba chiều và – Tiếp cận theo chủ đề.
– Xây dựng cốt truyện
– Vẽ theo âm nhạc
– Vẽ cùng nhau và Sáng tác các câu truyện.
– Vẽ biểu cảm.
– Điêu khắc – Nghệ thuật tạo hình không gian.
– Tạo hình con rối và nghệ thuật biểu diễn.
Ngay từ đầu năm học người giáo viên cần xây dựng kế hoạch chu đáo cho cả năm học, có kế hoạch cụ thể cho từng tháng từng tuần để có những phương án chuẩn bị tốt nhất cho cả năm học.
B2. Vận  dụng linh hoạt 7 quy trình dạy học phù hợp với khả năng nhận thức của học sinh :
Giáo viên tạo hứng thú cho học sinh bằng cách lập nên các quy trình dạy – học mĩ thuật tích hợp, linh hoạt theo chủ đề  liên quan đến kinh nghiệm cá nhân, tâm lý lứa tuổi và kiến thức của học sinh. Tùy điều kiện cơ sở vật chất mà giáo viên tổ chức các hoạt động học tập vận dụng linh hoạt 7 quy trình Mĩ thuật mới. cụ thể áp dụng cho các quy trình như sau :
* Phương pháp dạy theo quy trình tạo hình ba chiều – Tiếp cận theo chủ đề :
Quy trình này được áp dụng cho các chủ đề cụ thể như sau :
– Chủ đề 13: Khu nhà nơi em ở: gồm 4 (Tiết)
– Chủ đề 3: Sáng tạo cùng hình vuông,hình tròn,hình chữ nhật,hình tam giác: gồm 2 (Tiết)
Ví dụ : – Chủ đề 13: Khu nhà nơi em ở
Ở chủ đề này giáo viên có thể cho học sinh vẽ ngôi nhà hoặc tạo ngôi nhà bằng các vật liệu tìm được .
* Cách 1 : Vẽ ngôi nhà
Giáo viên chuẩn bị  nhiều tranh ảnh về ngôi nhà, hoặc mô hình nhà thật với nhiều màu sắc…Cho các em làm việc theo nhóm, mỗi nhóm khoảng 4 em, tạo điều kiện để các em biết làm việc tập thể và làm quen với các bạn mới.
Giáo viên khuyến khích học sinh tìm hiểu ngôi nhà của các em bằng các câu hỏi gợi mở.
– Học sinh vẽ và tô màu ngôi nhà của mình, khuyến khích các em vẽ thêm nhiều chi tiết như: cửa ra vào, cửa sổ, mái nhà, chi tiết về ngôi nhà…
– Khi các thành viên trong nhóm đã hoàn thành xong ngôi nhà, có thể vẽ tiếp cảnh vật xung quanh hoặc xé, cắt dán những ngôi nhà dán qua tờ giấy mới để các em điều chỉnh lại khoảng cách ngôi nhà cho phù hợp.Tiếp theo các em bắt đầu thảo luận vẽ thêm cảnh vật xung quanh như thế nào cho phù hợp: cây, vườn hoa, hàng rào,mây, mặt trời…

Tranh vẽ ngôi nhà của nhóm 2 lớp 1B
* Cách 2 : Tạo ngôi nhà bằng các vật dụng tìm được
– Giáo viên gợi ý học sinh các vật liệu sử dụng phù hợp với lứa tuổi của các em như: Vỏ hộp sữa, bìa cattong, đất nặn, giấy màu…
+ Giáo viên hướng dẫn các thành viên trong nhóm sắp xếp các hộp sữa để tạo thành hình vuông hoặc hình chữ nhật đứng (ngôi nhà cao tầng), sau đó dùng giấy màu tạo thành mái nhà ( mái nhà được gấp lại như hình tam giác )
+ Khi các thành viên đã hoàn thành xong ngôi nhà của mình, các em sẽ bắt đầu thảo luận xem sẽ sử dụng giấy màu nào để trang trí vào ngôi nhà, các em cũng sẽ trang trí thêm cửa sổ, cửa ra vào và những cảnh vật xung quanh theo sự nhất trí của cả nhóm.
Sản phẩm ngôi nhà được tạo từ các vật liệu sưu tầm của lớp 1A
* Phương pháp dạy theo quy trình Xây dựng cốt truyện
Quy trình này có thể áp dụng cho các chủ đề :
– Chủ đề 11: Vườn rau của bác nông dân: gồm 3 (Tiết)
– Chủ đề 10: Đàn gà của em: gồm 3 (Tiết)
– Chủ đề 7: Tìm hiểu tranh theo chủ đề: Những con vật ngộ nghĩnh: gồm 2 (Tiết)
Phương pháp xây dựng cốt truyện giúp học sinh vận dụng những hiểu biết và sự trải nghiệm cá nhân để phát triển, mở rộng chủ điểm thành một câu truyện có các nhân vật ( người hoặc sự vật ) với các mối quan hệ trong nội dung sự việc cụ thể của câu truyện. giáo viên tạo hứng thú giúp học sinh chủ động khám phá những sự việc, sự kiện và các đối tượng trong cuộc sống liên quan đến cốt truyện, từ đó học sinh biểu đạt được câu truyện bằng ngôn ngữ nói và ngôn ngữ tạo hình ( vẽ tranh hay xé dán giấy ).
Ví dụ: Chủ đề 7: Tìm hiểu tranh theo chủ đề: Những con vật ngộ nghĩnh: gồm 2 (Tiết)
Xác định chủ điểm từ cốt truyện …đến hình thành câu truyện:
– Các nhóm học sinh trao đổi thảo luận nhằm hình thành bối cảnh liên quan đến câu truyện.
– Từ cốt truyện các nhóm có thể liên tưởng sáng  tạo theo trí nhớ  và gợi ý của giáo viên.
– Giáo viên hướng dẫn các em trình bày câu truyện của mình trước nhóm, cả nhóm sẽ lần lượt trình bày và trao đổi, sữa chữa hay bổ sung nhằm mở rộng các tình tiết trong câu truyện.
Xây dựng hình tượng và tạo hình các con vật trong câu truyện:
– Tùy theo hứng thú hoặc sự nhất trí của cả nhóm, học sinh tạo hình các con vật bằng các hình thức và chất liệu khác nhau:
+ Vẽ tranh cá nhân hoặc nhóm thể hiện các con vật có trong câu truyện. Sau đó sẽ sắp xếp vào bức tranh lớn của nhóm.