SKKN Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 3 khắc phục một số lỗi sai chính tả

1. MỞ ĐẦU
2. Lí do chọn đề tài.

Chất lượng học tập của học sinh hiện nay là vấn đề cần được quan tâm, đặc biệt là chất lượng học tập của học sinh tiểu học. Vì bậc tiểu học là bậc nền móng của hệ thống giáo dục quốc dân ở nước ta. 

Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.

Một trong những môn học đóng góp vai trò quan trọng trong trường tiểu học là môn Tiếng Việt. Môn Tiếng Việt có nhiệm vụ giúp học sinh lĩnh hội được hệ thống kiến thức, kĩ năng cơ bản về Tiếng Việt để góp phần đào tạo thế hệ trẻ năng lực sử dụng Tiếng Việt. 

Môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác, có nhiệm vụ cung cấp cho học sinh bốn kĩ năng: nghe – nói – đọc – viết. Thực hiện mục tiêu hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng tiếng việt giúp học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Môn Tiếng Việt cấp tiểu học đã lấy nguyên tắc dạy học giao tiếp làm định hướng cơ bản.

 Để học sinh học tốt môn Tiếng Việt việc viết đúng chính tả của học sinh là vô cùng quan trọng. Chữ viết là một hình thức của ngôn ngữ giao tiếp. Vì vậy, phân môn Chính tả có vai trò quan trọng ở cấp Tiểu học. Học sinh viết đúng, viết nhanh mới có điều kiện học môn Tiếng Việt và các môn học khác được thuận lợi. Chữ viết là hệ thống các ký hiệu để ghi lại ngôn ngữ dạng văn bản, là sự miêu tả lại ngôn ngữ thông qua các ký hiệu hoặc biểu tượng. Chữ viết trong mỗi ngôn ngữ được cấu thành từ bảng chữ cái đặc trưng của ngôn ngữ đó. Chữ viết hiện nay là chữ viết ghi lại theo phát âm vì ngôn ngữ Tiếng Việt thuộc nhóm Môn Khơme nên đọc thế nào viết như thế. Do đó việc viết đúng phải dựa trên đọc đúng, đọc đúng là cơ sở cho viết đúng.

 Tuy nhiên do yếu tố vùng miền, cách phát âm mỗi nơi có khác nhau, do chưa nắm chắc những quy tắc chính tả dẫn đến việc viết đúng chính tả trong học sinh hiện nay nói chung vẫn còn nhiều hạn chế, vì vậy học sinh hiện nay còn nhiều em mắc lỗi chính tả. Điều này ảnh hưởng tới kết quả học tập của các em ở môn Tiếng Việt nói chung cũng như các môn học khác. Việc rèn cho học sinh ở các lớp đầu cấp khắc phục lỗi chính tả để viết đúng là rất cần thiết. Trong quá trình giảng dạy thực tế tôi đã trăn trở tìm ra một số biện pháp giúp học sinh khắc phục được lỗi chính tả. Do đó, tôi mạnh dạn đúc rút sáng kiến kinh nghiệm: “Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 3 khắc phục một số lỗi sai chính tả.”.

1. Mục đích nghiên cứu.

Đưa ra các biện pháp phù hợp với đối tượng học sinh nhằm  khắc phục tình trạng sai lỗi chính tả.

III. Đối tượng nghiên cứu

– Thống kê, phân loại các lỗi chính tả mà học sinh mắc phải.

– Phân tích, chỉ ra  nguyên nhân của các loại lỗi chính tả đó.

– Biện pháp giúp học sinh khắc phục lỗi chính tả.

– Áp dụng thực tế và rút ra bài học kinh nghiệm.

1. Phương pháp nghiên cứu.

– Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết (Đọc tài liệu có liên quan đến các vần đề cần nghiên cứu; Nghiên cứu sách giáo khoa Tiếng Việt 3, Vở bài tập Tiếng Việt 3, ….).

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.

– Phương pháp thực nghiệm (quan sát, luyện tập, thực hành).

– Phương pháp thống kê, xử lí số liệu: Thu thập, xử lí, đánh giá số liệu. 

1. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2. Cơ sở lí luận.

Theo Từ điển Hán Việt: Chính tả là Viết đúng. Chính tả là hệ thống các quy tắc về cách viết thống nhất cho các từ của một ngôn ngữ. Nói cách khác chính tả là những quy ước của xã hội trong ngôn ngữ đảm bảo cho người viết và người đọc đều hiểu thống nhất nội dung văn bản, là sự quy định có tính chất xã hội, nó không cho phép vận dụng quy tắc một cách linh hoạt có tính sáng tạo cá nhân. 

Chính vì thế, dạy học chính tả là rèn cho học sinh biết quy tắc và có thói quen viết chữ ghi tiếng Việt đúng với chuẩn. Kĩ năng chính tả giúp cho người đọc chiếm lĩnh được tiếng Việt, là công cụ để giao tiếp, tư duy và học tập. 

Chính tả Tiếng Việt là chính tả ngữ âm, nghĩa là mỗi âm vị được ghi bằng một con chữ, giữa cách đọc và cách viết thống nhất với nhau. Đọc như thế nào thì viết như thế ấy, nếu đọc sai thì viết sẽ sai. 

Lỗi chính tả là lỗi viết sai chuẩn chính tả. Lỗi chính tả bao gồm hiện tượng vi phạm các quy định chính tả về viết hoa, viết tắt, dùng từ, …. và hiện tượng vi phạm diện mạo ngữ âm của từ thể hiện trên chữ viết, tức chữ viết ghi sai từ.

Muốn dạy học sinh viết đúng chính tả thì điều kiện tiên quyết là học sinh phải đọc đúng; Tuy nhiên do yếu tố vùng miền, cách phát âm mỗi nơi mỗi khác. Mặc dù những quy tắc, quy ước về chính tả được thống nhất theo ngữ pháp chung nhưng việc “viết đúng chính tả” đối với học sinh còn mắc nhiều. 

Muốn viết đúng chính tả cần phải dạy học sinh hiểu đúng nghĩa của từ; quy tắc chính tả, mẹo luật chính tả, …

Trong giờ học chính tả, học sinh sẽ xác định được cách viết đúng chính tả bằng việc tiếp nhận chính âm thanh lời nói (Hình thức chính tả Nghe – viết). Muốn viết đúng là phải xác lập được mối liên hệ giữa âm thanh và chữ viết, giữa đọc và viết vì chính tả chính là sự chuyển hóa văn bản âm thanh thành chữ viết.

Trong thực tế, sự biểu hiện của mối quan hệ giữa âm thanh và chữ viết khá phong phú và đa dạng. Bởi vì cách phát âm thực tế của các phương ngữ vùng miền khác nhau, có những sai lệch so với chính âm, nên không thể nghe như thế nào viết như thế ấy được. Như thế, muốn viết đúng chính tả thì dứt khoát phải nắm vững nghĩa của từ. Có thể nói rằng: Chính tả Tiếng Việt còn là loại chính tả ngữ nghĩa.

Đối với người sử dụng tiếng Việt, viết đúng chính tả chứng tỏ là nắm vững về mặt ngôn ngữ. Viết đúng chính tả giúp cho con  người ta sẽ có điều kiện sử dụng tiếng Việt đạt hiệu quả cao trong việc học tập, giao tiếp,  …..

Việc dạy học giúp học sinh viết đúng chính tả sẽ cung cấp cho các em quy tắc và rèn luyện để có kĩ năng và thói quen viết đúng chính tả. Chính tả rèn cho học sinh tính kỉ luật, tính cẩn thận (vì phải viết đúng quy tắc, phải viết nắn nót từng nét), óc thẩm mĩ (vì phải viết ngay ngắn, thẳng hàng, sạch đẹp,…) qua đó bồi dưỡng cho các em lòng yêu quý tiếng Việt và chữ Việt, cách biểu thị tình cảm tốt đẹp trong việc viết đúng chính tả.

1. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
2. Thực trạng chung:

        Trường Tiểu học Thạch Cẩm 3 thuộc địa bàn xã Thạch Cẩm, huyện Thạch Thành. Xã Thạch Cẩm là một xã miền núi đời sống của nhân dân chủ yếu làm nông nghiệp, nền kinh tế thực sự khó khăn. Trình độ dân trí chưa cao cho nên các em đi học đều giao khoán cho Nhà trường. Bố mẹ các em đi làm ăn xa. Chính vì thế các em đi học thiếu sự quan tâm của bố mẹ nên cũng ảnh hưởng một phần đến chất lượng giáo dục.

         Học sinh nằm rải rác trên ba thôn: Cẩm Mới, Thạch Môn và Đồng Tiến là ba thôn vùng 135 của xã. Trường Tiểu học Thạch Cẩm 3 lại đóng trên thôn Thạch Môn. Trường đã khó khăn lại khó khăn hơn, các em đi học xa trường. Trường có ba lớp học ở khu lẻ dẫn đến việc quản lí học sinh khó khăn. Chính vì vậy ban giám hiệu nhà trường đã không quản ngại khó khăn đưa trường vươn lên từng bước. Tập thể giáo viên trong trường không ngừng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.      

2. Thực trạng về  giáo viên:

– Đội ngũ giáo viên của nhà trường đều có trình độ chuẩn trở lên: trên chuẩn 13 đồng chí, đạt chuẩn 2 đồng chí, có kinh nghiệm trong giảng dạy, nhiệt tình trong công tác. 

– Tuy nhiên, trong quá trình dạy học, một số giáo viên dạy học theo kiểu chưa chú ý được hết tất cả các đối tượng học sinh, nhất là học sinh tiếp thu bài chậm, đặc biệt đối với môn Tiếng Việt đọc, viết chậm. Khi đọc, viết còn sai lỗi chính tả. Mặt khác giáo viên lại cho các em đứng bên lề trong các tiết học, nhất là các tiết thao giảng. 

– Nhiều giáo viên chưa có phương pháp định hướng cụ thể trong việc rèn chữ, sửa lỗi chính tả cho học sinh.