SKKN Kinh nghiệm tạo hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học tích hợp “học tập và làm theo tấm gương đạo đức hồ chí minh” vào một số bài đạo đức môn Giáo dục công dân lớp 8

KINH NGHIỆM TẠO HỨNG THÚ HỌC TẬP

CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC TÍCH HỢP “HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH”

VÀO MỘT SỐ BÀI ĐẠO ĐỨC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 8

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1. 1. Lý do lựa chọn đề tài

Trong những năm gần đây, khi xu thế toàn cầu hóa, hội nhập với thế giới, mở ra cho nước ta những thời cơ, vận hội mới. Nền kinh tế có bước phát triển vượt bậc, đời sống nhân dân được nâng lên. Công tác Giáo dục đã  được Đảng và Nhà nước chăm lo. Trong nhà trường, các tổ chức đoàn thể đã có nhận thức đúng về tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức học sinh, chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao. Nhưng bên cạnh đó những hạn chế, tác động xấu của thời kì “Mở cửa, hội nhập”, những “Tư tưởng văn hóa xấu, ngoại lai”, mặt trái của cơ chế thị trường…có cơ hội xâm nhập. Đây đó trong cuộc sống hàng ngày, còn có những hiện tượng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lí tưởng, thích chạy đua theo lối sống thực dụng; thậm chí những hành động phạm pháp của người lớn đã tác động xấu trực tiếp đến học sinh. Các tệ nạn xã hội có nơi, có lúc đã xâm nhập vào trường học…làm băng hoại giá trị đạo đức truyền thống, tha hóa nhân cách; gây nỗi đau, đáng lo ngại cho gia đình, nhà trường và xã hội.

Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước đã chủ trương: Tăng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác– Lê-nin, đưa việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với từng lứa tuổi và bậc học. Xuất phát từ tầm quan trọng này, từ năm học ………., Bộ Giáo dục và Đào tạo bắt đầu triển khai thực hiện Chương trình tích hợp nội dung “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong các môn Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục công dân, Mĩ thuật, Âm nhạc và Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc tích hợp này được thực hiện theo chương trình của từng cấp học, bậc học và theo nội dung chương trình của từng môn, thông qua các bài cụ thể, các chủ đề cụ thể, với từng nội dung tích hợp cụ thể. 

Đối với chương trình Giáo dục công dân trong trường Trung học cơ sở  là môn học nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức phổ thông, cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh về thế giới quan khoa học và nhân sinh quan tiến bộ về các giá trị đạo đức, pháp luật, lối sống; mặt khác, đây là môn học giúp hình thành và phát triển ở các em những tình cảm, niềm tin và thói quen đạo đức, pháp luật, từ đó hình thành ở các em ý thức tự giác thực hiện hành vi theo chuẩn mực chung của xã hội.

Đặc biệt trong trương trình Giáo dục công dân lớp 8 đã đề cập tới hai vấn đề lớn: “Công dân với đạo đức” và “Công dân với pháp luật”. Với nội dung chương trình như vậy việc tích hợp: tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh vào môn học là hết sức thuận lợi. Vấn đề đặt ra đối với giáo viên giảng dạy môn Giáo dục công dân là làm thế nào để việc tích hợp đó đạt được hiệu quả như mong muốn.

Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: Kinh nghiệm tạo hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học tích hợp “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” vào một số bài đạo đức môn Giáo dục công dân lớp 8. 

2. Mục đích nghiên cứu 

Trên cơ sở nghiên cứu thực tế việc tích hợp Tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong chương trình Giáo dục công dân ở Trường TH&THCS Hoằng Đức và một số trường xung quanh,  qua quá trình giảng dạy tôi muốn đưa ra một số phương pháp cụ thể để ứng dụng vào việc dạy tích hợp nội dung “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” vào một số bài đạo đức  môn Giáo dục công dân THCS nói chung và lớp 8 nói riêng đạt hiệu quả, chất lượng. Từ đó, làm cho việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành thói quen và nếp sống của học sinh. Phát triển kĩ năng thực hành, kĩ năng phát hiện và ứng xử tích cực trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Góp phần giáo dục cho học sinh trở thành người công dân tốt, biết sống và làm việc theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và có trách nhiệm đối gia đình, quê hương, đất nước. 

3. 3. Đối tượng nghiên cứu

Kinh nghiệm dạy  tích hợp “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” vào một số bài đạo đức  môn Giáo dục công dân lớp 8” ở trường TH& THCS Hoằng Đức.

4. 4. Phương pháp nghiên cứu

Khi nghiên cứu đề tài này tôi áp dụng phương pháp thực nghiệm qua thực tế áp dụng vào quá trình học tập kết hợp với phân tích, nhận xét.

Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Để tiến hành phương pháp này, tôi đã đọc, nghiên cứu những tài liệu: Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh môn GDCD cấp THCS; Tài liệu hướng dẫn tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Sách chuẩn kiến thức kĩ năng, sách giáo khoa, sách giáo viên; Tìm hiểu  những  câu chuyện kể về Bác Hồ trên sách báo, trên mạng Internet…. 

 Phương pháp thực nghiệm: Áp dụng trong quá trình giảng dạy bộ môn ở Trường TH&THCS Hoằng Đức, từng bước đổi mới phương pháp.  

Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Điều tra, khảo sát kết quả học tập môn GDCD của học sinh khối 8 ở trường TH&THCS Hoằng Đức trong 4 năm học gần đây.

Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thu thập các ý kiến của học sinh thông qua các câu hỏi phỏng vấn, thống kê phân tích kết quả học tập của học sinh trước và sau khi áp dụng các phương pháp dạy học tính theo tỷ lệ % trên tổng số học sinh được kiểm tra để so sánh rút ra kết luận.

PHẦN II:  NỘI DUNG

1. Cơ sở lí luận

Dạy học là con đường cơ bản nhất giúp người học trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể chiếm lĩnh một khối lượng tri thức, kĩ năng có chất lượng và hiệu quả cao nhất. Bởi dạy học là hoạt động được tiến hành một cách có tổ chức, có kế hoạch, có nội dung và phương pháp sư phạm của người giáo viên phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí và đặc điểm nhận thức của người học nên học sinh tự giác, tích cực, chủ động lĩnh hội tri thức dễ dàng, nhanh chóng.  

Giáo dục về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh, được triển khai theo hướng tích hợp vào các môn học và các hoạt động ngoại khoá, phù hợp với đặc trưng của môn học, không làm thay đổi mục tiêu và nội dung của môn học, bài học, đảm bảo tự nhiên, nhẹ nhàng, tránh gây nặng nề, ngược lại góp phần vào việc tạo nên sự gắn kết nội dung học tập với thực tiễn cuộc sống.

Do đó, tích hợp tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào nội dung, chương trình môn học thực chất là việc lồng ghép tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào từng nội dung, từng bài học cụ thể trong chương trình sách giáo khoa. Nhằm giúp người học vừa lĩnh hội được những kiến thức, kĩ năng cơ bản, vừa hình thành ở các em kĩ năng vận dụng những kiến thức cơ bản đã học vào thực tiễn cuộc sống; đồng thời giúp các em cảm nhận được phẩm chất đạo đức cao đẹp của Hồ Chí Minh; từ đó bồi đắp niềm tin, ý thức và thói quen học tập và làm theo tấm gương đạo đức sáng ngời của Bác vào những tình huống cụ thể trong cuộc sống hàng ngày.

Cụ thể, trong chương trình Giáo dục công dân lớp 8 Trung học cơ sở, việc tích hợp tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào nội dung môn học, chính là việc lồng ghép tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào từng nội dung, từng bài học cụ thể. Tuy nhiên, với đặc điểm chương trình Giáo dục công dân lớp 8, phần đạo đức có một số bài nặng về lí thuyết và mang tính trừu tượng.Do đó, việc tích hợp tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh vào từng nội dung, từng bài là rất cần thiết và quan trọng. Việc tích hợp đó sẽ có tác dụng làm cho nội dung bài học trở nên nhẹ nhàng, sinh động, bớt tính khô khan, tăng tính chân thực giúp học sinh tiếp thu bài tốt hơn, hứng thú với bài học hơn có thêm niềm tin để rèn luyện bản thân theo những phẩm chất đạo đức được học. Vấn đề đặt ra cho mỗi giáo viên giảng dạy Giáo dục công dân lớp 8 nói riêng và cấp Trung  học cơ sở nói chung là phải tìm ra phương pháp tích hợp khoa học, hiệu quả  cho từng bài cụ thể.

Thực tế cho thấy, môn Giáo dục công dân giáo viên có thể tích hợp bằng nhiều phương pháp khác nhau thông qua hệ thống các phương pháp giảng dạy