SKKN Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 chữa lỗi sai trong câu văn, đoạn văn

1. MỞ ĐẦU

          1.1. Lí do chọn đề tài:

Bậc học Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục Tiểu học có vai trò quan trọng, giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đó là những con người phát triển toàn diện, có tri thức và tay nghề, có năng lực thực hành, chủ động, sáng tạo. Bước đầu xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân cho học sinh.

        Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt là nhiệm vụ quan trọng của nền giáo dục quốc dân. Nhiệm vụ đó càng nặng nề hơn trong trường Tiểu học. Học sinh Tiểu học còn nhỏ tuổi, sự hiểu biết về ngôn ngữ còn hạn chế. Để có một vốn ngôn ngữ trau chuốt, các em phải được huấn luyện ngay từ lúc tập nói. Các em phải được rèn dũa, được uốn nắn ngay từ khi viết từ, viết câu đầu tiên.

       Chữa từ sai, câu sai cho học sinh là một vấn đề quan trọng trong việc bồi dưỡng kiến thức Tiếng Việt. Để có cách nói, cách viết trong sáng, mạch lạc, các em phải nói đúng, viết đúng các mẫu câu, phải biết ứng xử phù hợp với nhân vật giao tiếp. Các em còn hay nói theo ngôn ngữ tự do, nghĩ sao nói vậy. Đại đa số các em chưa biết chắt lọc ngôn ngữ trong giao tiếp. Bởi vậy, khi nói, viết câu và viết đoạn văn thường lủng củng, lộn xộn nên bài văn thường không hay, thiếu mạch lạc.

       Thấy được tầm quan trọng của việc phát hiện cách  dùng từ, đặt câu sai của học sinh và hướng dẫn học sinh cách sửa trong dạy học môn Tiếng Việt. Trong sáng kiến này, tôi mạnh dạn đề cập “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 trường Tiểu học Nga Yên chữa lỗi sai trong câu văn, đoạn văn” với mục đích giúp học sinh trường Tiểu học Nga Yên nói và viết Tiếng Việt được tốt hơn.

       1.2. Mục đích nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu nhằm góp phần nâng cao chất lượng nói và viết văn của học sinh phân môn Tập làm văn lớp 4 trường TH.

Giúp học sinh làm giàu vốn từ và biết cách sử dụng, sửa lỗi câu sai trong câu văn, đoạn văn.

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

– Lý luận dạy học môn Tiếng Việt ở Tiểu học.

 – Đối tượng học sinh lớp 4 trường Tiểu học Nga Yên, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

1.4.  Các phương pháp nghiên cứu .

Trong quá trình làm tôi đã sử dụng các phương pháp sau:

+ Phương pháp trực quan.

+ Phương pháp đàm thoại gợi mở.

+ Phương pháp luyện tập.

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lí luận của vấn đề.

Chữa từ sai, câu sai cho học sinh là một vấn đề quan trọng trong việc bồi dưỡng kiến thức Tiếng Việt cho học sinh ngay từ bậc Tiểu học. Để các em học sinh có cách nói, cách viết trong sáng, mạch lạc, các em phải nói đúng, viết đúng các mẫu câu, phải biết ứng xử phù hợp với nhân vật giao tiếp trong từng hoàn cảnh nhất định.

Không có một vốn từ đầy đủ thì không thể nắm ngôn ngữ như một phương tiện giao tiếp. Việc bồi dưỡng vốn từ ở tiểu học sẽ tạo cho học sinh năng lực từ ngữ, giúp học sinh nắm tiếng mẹ đẻ, tạo điều kiện để học tập những cấp học tiếp theo và phát triển toàn diện. Vốn từ  của học sinh càng giàu bao nhiêu thì khả năng lựa chọn từ càng lớn, càng chính xác, sự trình bày tư tưởng, tình cảm càng rõ ràng, sâu sắc bấy nhiêu. 

Cùng với các môn học khác, môn Tiếng Việt ở Tiểu học nhằm giúp học sinh sử dụng tiếng Việt có hiệu quả trong giao tiếp, đồng thời phát triển các năng lực trí tuệ và các năng lực hoạt động của học sinh, giúp các em cảm nhận được cái hay, cái đẹp của ngôn từ tiếng Việt. Từ đó, các em vận dụng kiến thức tạo lập văn bản. Để viết được một bài văn, học sinh phải sử dụng ngôn ngữ và năng lực tư duy của mình. Năng lực đó thể hiện trước hết ở việc các em diễn đạt suy nghĩ của mình bằng các câu, hay liên kết các câu đó để bày tỏ những điều mình suy nghĩ.

2.2. Thực trạng việc sử dụng từ, nói viết câu của HS trường Tiểu học Nga Yên.

Từ thực tiễn của việc dạy và học môn Tiếng Việt 4 ở bậc Tiểu học, tôi nhận thấy để các em học sinh lớp 4 viết được câu văn đúng ngữ pháp, hay là vấn đề không đơn giản. Hơn nữa ở các lớp 1,2,3, các em mới chỉ đặt các câu đơn giản gồm hai thành phần chính đó là chủ ngữ và vị ngữ (câu đơn). Lên lớp 4, các em phải đặt câu có các thành phần phụ như trạng ngữ,…Đây là những kiến thức mới. Việc vận dụng ngữ pháp để đặt những câu này là vấn đề khó, bỡ ngỡ với các em. Do đó, còn nhiều em đặt câu sai, chưa hoàn chỉnh hoặc nội dung chưa rõ ràng, thoát ý. 

    Năm học ………., tôi được phân công dạy lớp 4B. Ngay từ tháng đầu tiên nhận lớp, với lòng yêu nghề mến trẻ, tôi bắt tay ngay vào việc tìm hiểu, khảo sát và phân loại lỗi sử dụng từ, nói viết câu của học sinh lớp mình. Việc khảo sát phân loại lỗi được tiến hành ở cả khâu nói và viết. Bởi vì nếu chỉ khảo sát bài viết chưa đủ để thống kê hết các loại lỗi câu sai mà học sinh mắc phải. Chính vì vậy trong quá trình học sinh làm bài, đặt câu trong các tiết Luyện từ và câu, các tiết Tập làm văn, khi cho học sinh trình bày trước lớp tôi đã thống kê các lỗi mà học sinh mắc phải. Đồng thời tôi cũng ra đề viết khảo sát như sau:

Đề bài: Câu 1: Đặt câu với mỗi từ sau:  nhân hậu, công nhân (Tiết LTVC Tuần 2 lớp 4)

Câu 2: Viết đoạn văn ngắn kể về Quê hương em. (Tiết tập làm văn lớp 3)

 Sau khi chấm bài tôi có kết quả như sau: