SKKN Một số biện pháp giúp học sinh lớp 8 học tốt phần Phân tích đa thức thành nhân tử bằng phương pháp dùng hằng đẳng thức

1. PHẦN MỞ ĐẦU.

1.1. Lý do chọn đề tài. 

       Trong các  môn học ở trường, môn Toán ở THCS có vị trí rất  quan trọng. Các kiến thức, kỹ năng của môn Toán ở THCS cũng được ứng dụng nhiều trong cuộc sống và là nền tảng cho các lớp trên.

      Chương trình môn Toán ở lớp 8  là một bộ phận của chương trình môn Toán cấp THCS.Thông qua các hoạt động dạy học Toán  giúp học sinh tự nêu các nhận xét hoặc các quy tắc ở dạng khái quát nhất định. Đây là cơ hội phát triển năng lực trừu tượng hoá, khái quát hoá trong học Toán ở giai đoạn lớp 8 ; đồng thời tiếp tục phát triển khả năng diễn đạt của học sinh theo mục tiêu của môn Toán ở THCS.

     Chương trình này tiếp tục thực hiện những đổi mới về giáo dục Toán cấp THCS . Đến lớp 8  một lớp mà nội dung kiến thức có nhiều điều mới mẻ nâng cao được đưa vào chương trình: Phân tích đa thức thành nhân tử, nhân và chia đa thức, các phép tính trên phân thức. . . Vì thế muốn có được cơ sở  để các em học tốt toán 8 và các lớp khác được tốt hơn, kiến thức thu được sâu hơn, chắc hơn thì bắt buộc các em phải cố gắng học Toán.

1.2. Mục đích nghiên cứu. 

     Môn Toán là một môn khô khan và khó học vì nó đòi hỏi người học phải tư duy, trừu tượng, cẩn thận, chăm chỉ . . . mà nhất là hứng thú trong học tập và thực hành Toán. Tuy vậy vẫn có rất nhiều em ham mê, học hỏi, tìm tòi ngay tại lớp, ngay trong từng tiết học. Tuy nhiên qua nhiều năm giảng dạy môn Toán lớp 8, tôi nhận thấy các em thường hay gặp nhiều khó khăn trong việc phân tích đa thức thành nhân tử, trong đó việc vận dụng các hằng đẳng thức để phân tích đa thức thành nhân tử các em làm sai rất nhiều mà phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử là cơ sở để các em học tiếp các phép tính về phân thức,giải phương trình … nếu không nắm được cách phân tích đa thức thành nhân tử thì hiển nhiên các em sẽ không nắm được các phép tính của phân thức và cách giải phương trình cụ thể là dạng phương trình tích . Do đó tôi tiến hành tìm hiểu nguyên nhân trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy khi sử dụng hằng đẳng thức học sinh của tôi còn sai nhiều là do: chưa thuộc hết các hằng đẳng thức và các công thức lũy thừa có liên quan, khi áp dụng chưa xác định được công thức phù hợp,chưa nhận biết được chiều áp dụng và các yếu tố của công thức được chọn . . . nên dẫn đến các em còn lúng túng khi phân tích bằng cách dùng hằng đẳng thức.

Do đó xuất phát từ những nguyên nhân kể trên để giúp học sinh thực hiện cách phân tích đa thức thành nhân tử bằng hằng đẳng thức tôi đã tìm ra một số biện pháp nhằm giúp học sinh yếu thực hiện. Đây cũng là những kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy của tôi  để đúc kết thành đề tài:

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 8 Trường THCS Nga Thành học tốt phần“Phân tích đa thức thành nhân tử bằng phương pháp dùng hằng đẳng thức”.

    Tôi nghĩ đề tài này cũng có nhiều đồng nghiệp nghiên cứu hay trong các tập san giáo dục THCS, thế giới trong ta cũng có đề cập đến. Nhưng mỗi trường,  mỗi khối lớp, mỗi lớp đều có thực tế khác nhau nên tôi chú trọng nghiên cứu và áp dụng ở lớp 8 của mình trong năm học …………này.

Đề tài này tôi chỉ nghiên cứu về môn Toán 8 của phần phân tích đa thức thành nhân tử bằng phương pháp dùng hằng đẳng thức.

1.3. Đối tượng nghiên cứu.

– Sách giáo khoa đại số lớp 8, Sách giáo viên, sách tham khảo nâng cao. Sách bài 

Tập toán 8 tập một. 

– Học sinh lớp 8 trường THCS Nga Thành – Nga Sơn – Thanh Hóa.

– Các cách phân tích đa thức thành nhân tử. 

1.4. Phương pháp nghiên cứu. 

– Phương pháp đọc sách và nghiên cứu tài liệu. 

– Phương pháp điều tra khảo sát thực tế,thu thâp thông tin.

– Phương pháp thống kê, xử lí số liệu. 

– Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. 

– Phương pháp thực nghiệm.

– Phương pháp đàm thoại nghiên cứu vấn đề. 

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.

2.1. Cơ sở lý luận. 

    Trong hoạt động giáo dục hiện nay đòi hỏi học sinh cần phải tự học, tự nghiên cứu rất cao .Tức là cái đích cần phải biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục . Như vậy học sinh có thể phát huy được năng lực sáng tạo, tư duy khoa học từ đó xử lý linh hoạt được các vấn đề của đời sống xã hội. 

Một trong những phương pháp để học sinh đạt được điều đó đối với môn toán ( cụ thể là môn đại số lớp 8 ) đó là khích lệ các em sau khi tiếp thu thêm một lượng kiến thức các em cần khắc sâu tìm tòi những bài toán liên quan. Để làm được như vậy thì giáo viên cần gợi sự say mê học tập, tự nghiên cứu, đào sâu kiến thức của các em học sinh. 

2.2. Thực trạng.

2.2.1: Thuận lợi và khó khăn.

a.Thuận lợi. 

– Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo thường xuyên coi việc phát triển năng lực chuyên môn là then chốt, nhà trường đã phát động nhiều phong trào nhằm đẩy mạnh công tác chuyên môn. Tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các thầy cô giáo có điều kiện học hỏi đúc rút được nhiều kinh nghiệm cho bản thân. 

– Đa số giáo viên nhiệt tình trong công tác giảng dạy, học sinh ham học.

– Cơ sở vật chất đầy đủ, đồ dùng học tập phong phú.  

– Tài liệu tham khảo đa dạng, đội ngũ giáo viên có năng lực vững vàng ,nhiệt tình. 

– Đa số các em đã nhận thức đúng đắn về ý thức học tập cần phải hăng say học tập 

– Học sinh đã nắm được kiến thức một cách có hệ thống, các em đã nắm được các 

 dạng bài tập và phương pháp giải các bài tập về phương trình tích . 

– Đã gợi được sự say mê học tập của các em học sinh. 

1. Khó khăn. 

– Lực học của các em không đồng đều. Một số em học sinh tiếp thu còn chậm không đáp ứng được yêu cầu của chương trình. 

– Việc giải một số dạng toán về phân tích đa thức thành nhân tử còn rất hạn chế, thậm chí chưa biết cách làm. 

-Thời gian thực tế trên lớp ít nên việc lồng ghép các dạng toán có liên quan còn khó 

khăn  do đó có những bài toán mới học sinh còn bỡ ngỡ chưa biết cách giải. 

2.2.2. Kết quả của thực trạng.

     Thực tế qua giảng dạy ở trường THCS Nga Thành tôi nhận thấy bên cạnh số đông học sinh học rất tốt về toán, các em vững kiến thức giải thành thạo các bài toán ở sách giáo khoa, còn giải được các bài toán dạng nâng cao. Nhưng vẫn còn một số em học toán còn chậm, tiếp thu kiến thức còn hạn chế, khi thực hành tính toán còn nhầm  lẫn, không chính xác. Khi thực hiện việc áp dụng hằng đẳng thức để phân tích đa thức thành nhân tử còn nhầm lẫn , chậm chạp chưa phân biệt được chiều vận dụng cũng như lựa chọn được HĐT và xác định các yếu tố của HĐT,…Cụ thể là:

Kết quả kiểm tra việc phân tích đa thức thành nhân tử bằng phương pháp dùng hằng đẳng thức của học sinh lớp 8 trường THCS Nga Thành đạt được như sau.

*Năm học …………. 

*Năm học ………….